20
Obektni kuzatish,
eshitish va signalni
tutib olishning asosiy
usullari va
tamoyillari
2
Ma’lumotlarni vizual-optik kanal bo‘yicha chiqib
ketishidan
himoyalash
–
konfedensial
ma’lumotlarning yorug‘lik energiyasi hisobiga
nazorat zonasidan chiqib ketishini bartaraf etish
yoki kamaytirish bo‘yicha kompleks tadbirlardir.
Ma’lumotlarni vizual-optik kanal bo‘yicha chiqib
ketishidan
himoyalashni tushuntiradi va jadvallarga ko‘ra
baholash.
21
Axborotlarni injener-
texnik himoyalash
2
Injener-texnik himoyaning tasnifi
– bu konfedensial
ma’lumotlarni himoyalashga qaratilgan maxsus
idoralar, texnik vositalar va tadbirlar majmuidir.
Maqsad, vazifa, himoya obektlari va o‘tkaziladigan
tadbirlarning turlichaligi ko‘rinish, yo‘nalganlik va
boshqa tavsiflar bo‘yicha vositalarning sinflanish
tizimini qarab chiqishni tushuntiradi va jadvallarga
ko‘ra baholash.
A
niqlangan kamchiliklarni qayd
qilish va ularni bartaraf etish.
22
Tashkiliy himoya
tushunchalar
2
Axborotlarni
muhofaza
qilishning
dasturiy
vositalari
axborotlar xavfsizligini ta’minlashga
mo‘ljallangan va kompyuter vositalarining dasturiy
ta’minoti tarkibiga kiritilgan maxsus dasturlardir.
Kompyuter viruslaridan va boshqa dasturlar
ta’siridan
va
o‘zgartirishlardan himoyalanish,
kompyuter tizimlarida axborotlarni qayta ishlash
jarayonini
himoyalashning
mustaqil
yo‘nalishlaridan
hisoblanadi.
Ushbu
xavfga
yetarlicha baho bermaslik foydalanuvchilarning
axborotlari uchun jiddiy salbiy oqibatlarni keltirib
chiqarishi bilishini
23
Dasturlarni
o‘zgartirishlardan
himoyalash va
butunlikning nazorati
2
KTning xavfsiz ishlashining asosiy shartlaridan biri,
amalda
sinovdan
o‘tkazilgan va o‘zining yuqori samara berishini
ko‘rsatgan bir qator qoidalarga rioya qilishni
tushuntirib beradilar va kamchiliklarini bartaraf
qilinadi.
24
Ma’lumotlarni
uzatish tarmog‘ida
axborot
xavfsizligining
apparat-dasturiy
vositalari.
2
Ma’lumotlar uzatishda tarmoq axamiyati, axborot
xavfsizligi, dasturiy vositalari va apparatlarda
ishlashni
ko‘rsatib
beradilar.
A
niqlangan
kamchiliklarni qayd qilish va ularni bartaraf etish.
25
Kriptografiya: uning
asosiy tushunchalari
va qisqacha tarixi