Ochiq sport inshootlari turlari va maktab sport kompleksini loyihalashtirish.
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism
Ochik sport inshootlar turlari va maktab sport kompleksini
loyixalashtirish.
Ochik sport inshootlarini xajmi (razmeri) va kurish ishlarini
tashkillash.
Gimnastia sport jixozlari va ularni razmerlari.
Maktab sport kompleksini loyihalashtirish.
III. Xulosa
Iv Foydalanilgan aabiyotla
Ochik sport inshootlar turlari va maktab sportkompleksini loyixalashtirish.
Kompleks sport inshooti deb, bir nechta sport turlari buyicha jismoniy tarbiya va sport mashgulotlar utkaziladigan ob’ektga (joyga) aytiladi.
Sport yadrosi - bu sport uyinlari maydoni engil atletika, yugurish yulakchalari, uloktirish, sakrash joylariga (engil atletika uylakchalari ichida yoki tashkarisida joylashgan joyga) aytiladi.
Engil atletika yugurish yulakchalarini loyixalashtirish 400, 333,3, 250 yoki 200 m buladi.
umumta’lim maktablarida barchasida ochik sport yadrosi bulib ular razmerlari 1-jadvalda kursatilgan.
Maktab sport yadrosi kurinishi.
1-jadval
№
|
Sport yadrolar nomi
|
Futbol maydon raz-meri
|
Yugurish yulakcha
|
Urta may. raz.
|
|
Kaysi maktabga muljallangan
|
uzuni
|
rad. (m)
|
uz.
(m)
|
en.
(m)
|
1.
|
Katta maktablar uchun
|
90x50
|
333,3
|
27
|
80x90
|
150
|
67,5
|
Barcha maktablar u-n 2 gek kam emas
|
2.
|
O’rta maktablar uchun
|
80x40
|
300
|
23,5
|
75,24
|
136
|
60
|
1,75 maydonga ega bulgan mak. uchun
|
3.
|
Kichik maktablar
u-n
|
70x35
|
250
|
18
|
67,50
|
116
|
50
|
1,5gek maydonga ega bulgan maktablar uchun
|
4.
|
Maydonsiz
|
70
|
175
|
15
|
41,40
|
82,5
|
43
|
1 gek. mak.
|
5.
|
Maydonsiz
|
-
|
150
|
13
|
33,20
|
73
|
37
|
0,75 gek. maydonga ega bulgan maktablar uchun
|
6.
|
Maydonsiz
|
-
|
125
|
10
|
30,14
|
63
|
33
|
0,66 gek. maydonga ega bulgan maktablar uchun
|
Yukoridagi jadvaldan krinib turibdiki maktab sport yadrosi er maydonini katta - kichikligiga boglik.
Sport arenasi - bu sport yadrosini tomoshabinlar uchun utirishga mujjalangan joylari bilan bulib, bunda maydonni barcha kismi tomoshabinlarga bir xilda kurinishidir.
Ba’zi bir sport arenalari fakat bitta sport turiga mujallangan buladi: Misol uchun dunyoda eng katta futbol maydoni "Marakana" bulib 150 ming tomoshabinga mujallangan. Asosan kupchilik arenalar futbol maydoni, engil atletiea yulakchalari, sakrash va uloktirish sektorlarini uziga jamlagan buladi.
Sport arenalar xar xil buladi.
Misol uchun Ukrainadagi Kiev stadioni 100 ming,
Belorusiyadagi Minsk stadioni 30 ming,
Kozogistondagi Alma-Ata 30 ming,
Azarbejandagi Baku stadioni 40 ming,
Gruziyadagi Tibilis stadioni 25 ming, Sankt-Peterbargdagi Kiev stadioni 80 ming, Toshkentdagi Paxtakor stadioni _________, Fargonadagi Ne’ftchi stadionida 14 ming kishiga mujallangan.
Stadion bu - sport kompleks bulib bir va bir necha sport turri buyicha mashgulot utkazishga xamda tomoshabinlarga utirish uchun joyi bulgan sport kurilmasiga aytiladi.
Sport kompleksi-stadion ochik va yopik kurinishda buladi.
Tomoshabinlarni (tribunani) xajmiga karab stadionlar kategoriyaga bulinadi. Stadion sonlar rayon, shaxar, Respublika markaziy va Olimpiyada toifasiga bulinadi Stadion teritoriyasida (maydoni ) uz vazifasiga karab ukuv sport mashgulotlari xujalik mamuriy va dam olish zonalariga bulinadi.
Katta masshtabdagi stadionlarni loyixasini tuzishda asosiy asosiy sport inshootlarini maydoni 35 % sport maydonlari, tribuna va kushimcha inshootlarni 25 foyizigacha, komunikatsiya yullarini 20 foyizigacha, kolgan kismini esa kukalamzorlashtirish maydonlari egallaydi.
Misol uchun ba’zi bir markaziy stadionlar umumiy er maydoni 160 ga tashkil kiladi. Bunday stadionlarda 30 ortik sport turlari buyicha musobakalar bir vaktni uzida utkazish mumkin.
Bundan tashkari ularda uchta sport yadro, 11 ta futbol, 15 ta basketbol, 16 ta volebol maydonlari, ochik va yopik suzish xavzalari, 30 ortik sport zallari gimnastika, kurash, boks, ogir atletika, 29 tennis maydonlarini uz ichiga oladi. Transport va tomoshabinlarni xarakat va boshka ichki komunikatsiya xizmatlari belgilangan me’yorda kurilgan.
Xozirgi kunda Respublikamiz poytaxti Toshkentda va bir kancha viloyatlarimizda zamonaviy bir nechta sport turlari buyicha sport musobakalar utkazish imkoniyatiga ega bulgan sport komplekslar mavjuddir.
Maktablarda ukuvchi yoshlarini xarbiy xizmatga tayyorlash maksadida otish sport komplekslari bulib, bular bir nechta tir va transheylardan (tunellar) iboratdir.
Mustakillik yillaridan sung milliy ananalarimiz tiklanishi kadimdan ota-bobolarimiz shugillangan milliy sport turlari tiklanishiga va rivojlanishiga keng imkon beradi. Ya’ni chavondozlik turidir. Xozirgi kunda Respublikamizni barcha joylarida ot sporti bilan shugillanish uchun sport manejlari (maydonlar) va zotdor otlarni kupaytirilmokda. Sport komplekslarning ya’na bir turi zamonaviy besh kurash uchun mujallangan inshootdir. Bunda ot sporti turi, suzish, otish, fextavaniya va engil atletika buyicha kross yugurishga mujallangan sport kompleksidir.
Kompleks sport maydoni - bu bir nechta sport turlari uchun mujallangan bulib, yaxlit yoki aloxida kurilishi bilan fark kiladi.
Bu sport kompleks maydonlar keng omma shugillanuvchilariga mujallangan bulib urta va Oliy ukuv yurtlari xamda ishlab chikarish muassalar va sport maktablar koshida kurilishga mujjalangan.
Sport maydonlarini tiplari.
1-Tipdagi maydon bu xolda engil atletika asosan ukuv mashgulotlari, volebol va basketbollarga mujallangan. Bu maydon tarkibiga tugri yugurish yulakchasi uzunligi 135 m, eni 7.5 m (6 ta yugurish yulakchasi) 2 ta sakrash chukuri (2.7x6 m dan xar biri) 1 ta balandlika sakrash uchun (5x32 m)joy, 1 ta joyidan sakrash uchun, gimnastika shaxarchasi (12 m), 2 ta volebol maydoni (9x18 m, zar birlari) 1 ta basketbol maydoni (14x26 m) bulishi kerak.
Bu 1-tipdagi sport maydonlarining umumiy xajmi 4900 m2 bulib, bir vaktni uzida engil otletika buyicha 80-108 gacha bulgan kishilar shugillanish imkoniyatiga ega buladi. Sport uyinlari buyicha 10-50 nafar kishi shugillanish mumkin.
II-tipdagi maydon bu gimnastika buyicha ukuv mashgulotlarini utkazish uchun mujallangan. Buni tarkibiga osilib chikish uchun koltso, shoti, arkon, gimnastika shotisi va perekladinalar kiradi.
Sakrash uchun 5x15 m ga chukurga umumiy maydoni 600 m2 bulib bir vaktni uzida 40-50 ta kishi shugillanish imkoniyatiga ega.
III-tipdagi maydon bu futbol, kul tupi, diska kopya granatasi uloktirish va kichik tup otish buyicha ukuv mashgulotlari utkazish uchun mujallangan.
Uloktirish va otish turlarining futbol maydoniga tusishgan kilib kiriladi. III tip maydonni umumiy xajmi 2950 m2 tashkil kiladi.
III tipdagi maydonlar xar xil kurinishda va xar xil xajmda ya’na 1960 m2 dan 4930 m2 ga, shugillanuvchilvr soni esa 20-50 kishi bulishi mumkin.
IV-tipdagi maydon volebol, basketbol buyicha sport mashgulotlari va sport musobakalari utkazishga mujallangan. Umumiy maydoni 540 m2 bulib bir vaktni uzida 35-40 kishi basketbol bilan, sektsiya mashgulotlarida esa 15-20 kishi shugillanadi.
V-tipdagi maydon kichik yoshdagi ukuvchilar uchun mujallangan bulib volebol, basketbol universal maydonlari bulib, umumiy xajmi 480 m2, ukuv mashgulotlarda 30-40 kishigacha shugillanishi mumkin.
VI-tipdagi maydon ukuv va sport mashgulotlarini utkazishga mujallangan bulib, 4 stol tennisi joylashishi mumkin, 15-20 kishi shugillanish imkoniyatiga ega.
VII-tipdagi maylon volebol buyicha yukori sinf ukuvchilari uchun sport mashgulotlarini utkazish uchun majallangan bulib (15x24 m) 15x25 nafar ukuvchilar shugillanishi mumkin.
|
