Unix buyruqli satri va terminali




Download 19,67 Kb.
bet4/5
Sana20.05.2024
Hajmi19,67 Kb.
#246600
1   2   3   4   5
Bog'liq
Operatsion tizimlarda buyruqlar terminallari (1)

Unix buyruqli satri va terminali



pwd





joriy katalog nomini oladi





cd





joriy katalogni o'zgartiradi





ls





fayllar yoki kataloglar haqidagi ma'lumotlarni chop etadi





cat





argument fayllarini standart chiqishga birlashtirish yoki chop etish





cp





fayllarni nusxalash





mv





fayllarni ko'chirish (nomini o'zgartirish).





ln





faylga havola yarating





rm





fayllarni o'chirish





rmdir





katalogini olib tashlang





mkdir





katalog yaratish





echo





buyruq qatori argumentlarini standart chiqarish





ps





jarayon raqamlarini oladi





kill





ishlayotgan jarayonni raqami bo'yicha "o'ldirish"





man





buyruqlardan foydalanish va kalitlar haqida yordam berish



Ubuntu 20.04 ni Virtualboxga o’rnatish:
VirtualBoxni o'rnatish
Agar sizning kompyuteringizda VirtualBox o'rnatilmagan bo'lsa, avval uni o'rnatishingiz kerak:
1 VirtualBox rasmiy saytiga o'ting.
"Downloads" bo'limiga o'ting va o'z operatsion tizimingizga mos versiyani yuklab oling.
Yuklab olingan faylni ishga tushiring va o'rnatishni yakunlang.
2. Ubuntu 20.04 ISO faylini yuklab olish
Ubuntu rasmiy saytiga o'ting.
"Download" bo'limidan Ubuntu 20.04 LTS (Focal Fossa) versiyasini tanlang va ISO faylni yuklab oling.
3. VirtualBoxda yangi virtual mashina yaratish
VirtualBox dasturini oching.
"New" tugmasini bosing.
"Name and operating system" oynasida:
"Name": Masalan, "Ubuntu 20.04".
"Type": Linux.
"Version": Ubuntu (64-bit).
"Next" tugmasini bosing.
4. Xotira (RAM) miqdorini tanlash
"Memory size" oynasida, tavsiya etilgan RAM miqdorini (masalan, 2048 MB yoki undan ko'p) tanlang.
"Next" tugmasini bosing.
5. Virtual qattiq disk yaratish
"Hard disk" oynasida, "Create a virtual hard disk now" ni tanlang va "Create" tugmasini bosing.
"Hard disk file type" oynasida, "VDI (VirtualBox Disk Image)" ni tanlang va "Next" tugmasini bosing.
"Storage on physical hard disk" oynasida, "Dynamically allocated" ni tanlang va "Next" tugmasini bosing.
"File location and size" oynasida, qattiq disk hajmini tanlang (masalan, 25 GB) va "Create" tugmasini bosing.
6. Ubuntu 20.04 ISO faylini tanlash
VirtualBox asosiy oynasida, yangi yaratilgan virtual mashinani tanlang va "Settings" tugmasini bosing.
"Storage" bo'limiga o'ting.
"Controller: IDE" ostida bo'sh disk ikonkasini tanlang va o'ng tomondagi disk ikonkasini bosing.
"Choose a disk file" tugmasini bosing va yuklab olingan Ubuntu 20.04 ISO faylini tanlang.
"OK" tugmasini bosing.
7. Virtual mashinani ishga tushirish
VirtualBox asosiy oynasida, yangi yaratilgan virtual mashinani tanlang va "Start" tugmasini bosing.
Ubuntu 20.04 ISO fayli yuklanadi va o'rnatish jarayoni boshlanadi.
8. Ubuntu 20.04 ni o'rnatish
"Try Ubuntu" yoki "Install Ubuntu" variantlaridan "Install Ubuntu" ni tanlang.
Tilni tanlang va "Continue" tugmasini bosing.
Klaviatura tartibini tanlang va "Continue" tugmasini bosing.
"Updates and other software" oynasida, kerakli variantlarni tanlang va "Continue" tugmasini bosing.
"Installation type" oynasida, "Erase disk and install Ubuntu" ni tanlang va "Install Now" tugmasini bosing.
"Where are you?" oynasida, vaqt zonangizni tanlang va "Continue" tugmasini bosing.
"Who are you?" oynasida, foydalanuvchi ma'lumotlarini kiriting va "Continue" tugmasini bosing.
O'rnatish jarayoni yakunlanishini kuting.
9. O'rnatishni yakunlash
O'rnatish jarayoni tugagach, "Restart Now" tugmasini bosing.
Virtual mashinani qayta ishga tushiring va Ubuntu 20.04 ga kiring.


Windows OT o’rnatilgan kompyuterlarda Ubuntu OTni ikki usulda o’rnatish mumkin:
Windows OTga parallel
Windows OTda o’rnatilgan Virtuallashiruvchi dasturiy ta’minotlarga (Hyper-V, VirtualBox, DOSBox, Virtual PC ava h.k.)
Agar kompyuteringizga VirtualBox dasturi o’rnatilmagan bo’lsa, unda dastlab VirtualBoxni o’rnatish kerak bo’ladi.
Uning distributivi quyidasi saytdan ko’chirib olinadi: https://www.virtualbox.org/
Linux terminali
Terminal (bash) - bu Windows buyruqlar satri bilan solishtirganda juda kengroq funktsiyalarga ega bo’lgan buyruqlar satri hisoblanadi. Deyarli har qanday vazifani terminal orqali buyruq bilan bajarish mumkin, lekin har bir vazifani oddiy foydalanuvchi muhiti orqali bajarish mumkin emas.Linux terminalining afzalligi - undan foydalanuvchi muhitiga (grafik interfeys) ehtiyoj sezmasdan tizimni to'liq boshqarishingiz mumkin. Odatda, serverlar qora ekranda ishlaydi, barcha buyruqlar qo'lda klaviatura orqali kiritiladi va bajartriladi.Qachonki SSH (Secure Shell) protokoli orqali Linux serveriga ulanganda, lokal kompyuterda ishlaydigan va buyruqlar kiritadigan dastur – bu terminal hisoblanadi.Terminaldan foydalanish bizga katalogni kezish yoki faylni nusxalash kabi amallarni bajarish uchun kompyuterimizga oddiy matnli buyruqlarini yuborish imkonini beradi va avtomatlashtirish va dasturlash bilimlaridan foydalanish imkonini beradi.Terminal har qanday grafik interfeysdan yaxshiroq kompyuterning haqiqiy quvvatiga kirish uchun samarali interfeysni ta'minlaydi. Terminalni ochganingizda, sizga qobiq taqdim etiladi. Mac va Linuxda bu qobiq Bash deyiladi, lekin boshqa qobiqlardan foydalanish mumkin.
Linux terminali
1   2   3   4   5




Download 19,67 Kb.