Nazoratvaboshkaruvtizimi.
CHastota bo‘yicha zichlashtirish usulining afzalligi shundaki, signallarni bunday qabul qilish hisobiga regeneratsiyalash uchastkasi uzunligi 200 km gacha uzayadi va optik tolaning o‘tkazish qobiliyatidan samarali foydalanish koeffitsienti ortadi.
Buusulningkamchiligishundaki,bundaqutblanishisaqlanadiganoptikuzatish va qabul qilish traktlari, shuningdek bir qator qo‘shimcha qurilmalar, chastota surgichlar, optik ventillar, qutblanish nazoratgichlari, optik kuchaytirgichlar va boshqaqurilmalartalabetiladi.BuTOATnimurakkablashtiradivanarxinioshiradi.
To‘lqin uzunligi bo‘yicha zichlashtirish. Optik tolaning o‘tkazish qobiliyatidan samarali foydalanish koeffitsientini oshirishning istiqbolli yo‘nalishlaridan biri tÿlqin uzunligi bo‘yicha zichlashtirishdir. To‘lqin uzunligi bo‘yicha zichlashtirish usuli 5-rasmda tasvirlangan.
МвҚ1
КҲҚУ1
КҲҚУ1
МвҚ1
1
1
1 1
1
n
N 1,2,, N
КҲҚУn
МвҚn
ОҚқn
МвҚn
КҲҚУn
1 n 1
N N
rasm.To‘lqinuzunligibo‘yichazichlashtirishusuli
Bunda liniya kabelidagi bir optik tola orqali kÿplab axborotlarni uzatish xisobigasezilarli darajadaiqtisodiysamaradorlikkaerishiladi.Bundan tashqari,bu usul qo‘shimcha qurilish ishlarisiz tarmoq rivojlanishini ta’minlash, shuningdek tarmoqlangandaraxtsimonvaxalqalitarmoqlarnituzishimkoniniberadi.Bundahar xil tezlikli, raqamli va analog turli modulyasiyali (telefon, televidenie, telemetriya,boshqarish signallari) signallarni uzatish imkoniyati kengayadi. Bu esa iqtisodni tejovchi ko‘p funksiyali aloqatizimlarini tashkil etishni ta’minlaydi.
Optik tolaning spektral o‘tkazish oralig‘idan bir muncha to‘liq foydalanish bu usulning eng muhim afzalliklaridan biri hisoblanadi. Xozirgi kunda 0,8....1,8 mkm diapazon oralig‘i o‘rganilgan. Agarda spektral kanalning kengligi 10 nm ni tashkil etsa, u holda belgilangan diapazonda 100 tagacha spektral kanallarni joylashtirish mumkin.
To‘lqin uzunligi bo‘yicha zichlashtirilgan TOA tizimlaridaso‘nish va dispersiya qiymatlari kichik bir modali optik tolalardan, quvvati yuqori lazer nurlanish manbalaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Foydalaniladigan bir modali optik tola 1,5...1,6 mkm to‘lqin uzunligida ishlashi va kvars shishasidan tayyorlangan bo‘lishi kerak.
To‘lqin uzunligi bo‘yicha zichlashtirilgan TOATda uzatishda optik kanallarni birlashtirish uchun optik multipleksor va qabul qilishda optik kanallarni ajratish uchun optik demultipleksor ishlatilinadi.
Optik multipleksor va demultipleksorlar spektral sezgir bo‘lib, selektiv hisoblanadi, ya’ni ularning xarakteristikalari optik to‘lqin uzunligiga bog‘liq.
Xulosa
Natijadayorug‘likto‘plami prizmadabirtomongayo‘naladivaundanchiqadi. So‘ngumumiysignalA2analizatorgatushadivajarayonqaytariladi,faqatginafarqi bunda ƒ2chastotali optik nurlanish modulyasiyalanadi. SHu tarzda optik liniya traktidauzatiladiganoptikguruhlisignalshakllanadi.Qatormodulyasiyalangan optiktashuvchilardaniboratqabulqilinadiganoptikguruhlisignal,A1analizatorga kelib tushadi, so‘ng esa chorak to‘lqinli λ/4 prizma va birinchi kanalningF1filtri orqali o‘tgach optik siljitgichga(OS) beriladi (4-rasm),F1filtri ƒ1chastotali optik signallarni o‘tkazadi, boshqa chastotali signallar aks etib, A2ga kelib tushadi. ƒ1chastotali modulyasiyalangan optik tashuvchi OS da ko‘payadi, so‘ngƒororaliq chastotaOForaliqfiltriyordamidaajratibolinadivaFDfotodetektorgaberiladi.FD chiqishida elektr axborot signali shakllanadi. SHu tarzda boshqasignallarni qabul qilish amalga oshiriladi.
|
