O’rnatilgan tizimlar O’quv uslubiy majmua




Download 2,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet130/160
Sana13.07.2024
Hajmi2,55 Mb.
#267489
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   160
Bog'liq
O’rnatilgan tizimlar O’quv uslubiy majmua

Arduino Yun
- Arduino
 
Leonardo asosidagi plata, loyihalarda Internetni 
ishlatish uchun katta imkoniyatlar yaratadi. 
Yuqorida sanab o‘tilgan platalarning bazilarini ko‘rib chiqamiz.
 
Arduino Uno platasi. 
Arduino Uno kontrolleri (15.1-chizma) ATmega328 
mikrokontrollerida yaratilgan. Aloqa uchun USB ishlatilgan FTDI USB 
mikrokontrollerili barcha oldingi platalardan farqli yangi Arduino Uno da 
Atmega8U2 mikrokontrolleri ishlatilgan. 


214 
15.1-chizma. Arduino Uno platasi 
Arduino Uno platasining texnik ko‘rsatgichlari 15.1 jadvalda batafsil 
keltirilgan. 
15.1 jadval. Arduino Uno platasining texnik ko‘rsatgichlari 
Mikrokontroller 
ATmega328 
Ishchi kuchlanishi 
5 V 
Kirish kuchlanishi (tavsiya 
etiladigan) 
7 -12 V 
Kirish 
kuchlanishi 
(chegaraviy)
 
6 – 20 V 
Raqamli kirish/chiqishlari 
14 (ulardan 6 tasi KIM chiqishi sifatida 
ishlatilishi mumkin) 
Analog chiqishlari

Kirish/chiqishi 
orqali 
o‘zgarmas tok 
40 mA 
3,3 V li oyoqcha uchun 
o‘zgarmas tok 
50 mA 
Flesh - hotira 
32 Kbayt, shundan 0,5 Kbayti yuklash 
uchun ishlatiladi 
OXQ 
2 Kbayt 
EEPOM 
1 Kbayt 
Takt chastotasi 
16 MGs 
 
15.1-chizmada keltirilgan plataning ikki taomonida raz’emlar montaj 
qilingan. Bir taraftda 14 raqamli kirish/chiqish portlari joylashgan, ulardan oltitasini 
KIM-chiqish sifatida ishlatish mumkin. Ularni barchasi 5 V kuchlanish bilan 
ishlaydi va 40 mA (20 mA tavsiya etilgan qiymat) tokgacha xisoblangan. Plataning 


215 
boshqa tomonda esa oltita analog kirish joylashgan. Har biri 10 – razryadli o‘n olti 
kanalli ATmega328 mikrokontrolleriga o‘rnatilgan ARO‘ qurilmaga ulangan. Sukut 
saqlash bo‘yicha analog kirishlaridagi kuchlanish “yer” bilan 5 V oraliqda 
o‘lchanadi, lekin mahsus AREF kontaktga kerakli kuchlanish berib yuqori oraliqni
o‘zgartirish mumkin. 
Arduino Uno platasi USB-port orqali manbaga ulanishi mumku va 
shuningdek tashqi qurilmadan ham manbaga ulash mumkin (AC/DC-adapter yoki 
batareka). Arduino Uno da bir necha tashqi kommutatsiya usullari inobatga olingan. 
Kompyuter bilan aloqa o‘rnatish uchun USB orqali ( virtual SOM-port) RS-232 
kanali ishlatiladi, qo‘shimcha mikrokontroller ATmega16U2 yordamida. 
Axborotlarni uzatish jarayonini mahsus yorug‘lik diodlari aks ettirib turadi. Ketma-
ket asinxron UART kanalini to‘g‘ri ikkita mahsus raqamli chiqish orqali joriy etish 
mumkin. 
Shuningdek modulni standart ketma-ket I
2
C va SPI interfeyslarni ishlatib ham 
ulash mumkin (ATmega328 mikrokontrolleri quvvatlovchi). Tashqi dasturlovchi 
uchun SPI orqali raz’em o‘rnatilgan. To‘g‘ridan-to‘g‘ri qayta ishga tushirish uchun 
platada RESET tugmasi inobatga olingan. 
Demak, biz AVR-mikrokontrolleri asosida minimal yetarli apparat bilan 
ta’minlangan sodda platani ko‘rib turibmiz. 
Platalar nafaqat form-faktori bilan farqlanadi, mikrokontroller turi bilan ham 
farqlanadi. Arduino ning asos platalarining imkoniyatlari mikrokontroller turi bilan 
to‘liq belgilanadi. Arduino platalarini ishlatilishini boshlanish davrida Atmel ning 
AVR mikrokontrolleri ishlatilgan. Bugungi kunda ARM Coretex yadroli 
mikrokontroller arxitekturasi juda ham keng ishlatilmoqda. Ularni amaliy jixatdan 
barcha yetakchi mikrokontroller ishlab chiqaruvchilari bozorga yetkazib 
bermoqdalar, shu jumladan Atmel ham. Shuning uchun ARM Coretex yadroli
mikrokontrollerlar M0+ dan M4 gacha va M7 Arduino platalarida ishlatilishi tabiiy. 
ARM Coretex-M3 yadroli 32-razryali protsessor bilan ishlab chiqarilgan 
birinchi plata Arduino Due bo‘ldi (12.1-chizma), Atmel SAM3X8E 
mikrokontrolleri bilan jixozlangan. Bu plata form-faktori bo‘yicha MEGA ga mos 


216 
keladi. Kontroller takt chastotasi – 84 MGs, JTAG-interfeysi quvvatlaydi, flesh-
hotira 512 Kbayt, juda operativ hotirasi 96 Kbayt. Manba kuchlanishi kamaytirilgan 
3,3 V gachan. 

Download 2,55 Mb.
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   160




Download 2,55 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’rnatilgan tizimlar O’quv uslubiy majmua

Download 2,55 Mb.
Pdf ko'rish