O‘rnatilgan tizimlarning ARM yadroli mikrokontrollerlari

217 
ARM yadrosining muhim ajralib turadigan xususiyatlaridan biri – bu amaliy 
jixatdan har qanday buyruqni shartli bajarish imkoniyatidir. Oldingi operatsiyaning 
natijasiga bog‘liq holda shart bo‘yicha buyruqni bajarishga berish mumkin, shart
to‘rtta bayroq holati bilan aniqlanadi – N (ma’nfiy natija bayrog‘i), Z (nolli natija 
bayrog‘i), C (o‘tish bayrog‘i) va V (to‘lish). Agarda shart bajarilmasa, buyruq 
NOP-operatsiya yo‘q kabi ifodalanadi. Bu esa yetarli darajada murakkab ishlov 
berish algoritmlarni joriy etishga imkon beradi. 
ARM yana bir xususiyati – surish operatsiyasini arifmetik va mantiqiy 
amallarni va axborotlarni registrlar o‘rtasida o‘tishlarni buyruqlar bilan birga bajara 
olishidir. 
ARM ning keyingi arxitekturaviy yechimlari ancha kengaytirilgan 
buyruqlar tizimini olishga imkon berdi, shartli bajarilish imkonini talab etmaydigan 
ARM ning birinchi buyruqlari paydo bo‘ldi, signallarga raqamli ishlov berish 
algoritmlarini joriy etish ancha soddalashdi, multimediani ishlov berishni 
soddalashtiruvchi SIMD buyruqlarni quvvatlash qo‘shilgan. Bu seriyadagi 
protsessorlar juda ham taniqli bo‘lib ketdilar. SoC kristalida tizim yaratuvchi 
ko‘pchilik firmalar ARM protsessorini ishlatadilar: Apple (A4 protsessori), Nvidia 
(Tega 2), Samsung (Exynos 4210), TI (OMAP4440).
Keltirilgan barcha yangiliklar DSP quvvatlash bilan birgalikda ARM 
arxitekturasini mobil telefonlarda va mikrokompyuterlarda ishlatilishi uchun juda 
qulay qildi. ARM ning oxirgi versiyalari Cortex nomli mikrokontroller 
yaratilishiga olib keldi.
Hozirgi vaqtda ARM kompaniyasi tomonidan uchta multiyadroli
arxitekturalar havola qilnmoqda: ARM11 MPCore, Cortex-A9 MPCore va Cortex-
A5 MPCore. Bu arxitekturalarning har biri bittadan to to‘rttagacha ARM11, 
Cortex-A9 va Cortex-A5 yadrosi asosidagi protsessorlariga masshtablash mumkin. 
Bittali protsessorlar uchun yozilgan kod multiyadrolida ham ishlatish mumkin. 
MPCore protsessorlarini sohalarda maqsadli tatbiqi – bu unumdorligi bilan 
birgalikda cheklangan energeiya resurslariga yuqori talab qo‘yiladigan mobil 
ilovalar. Cho‘qqi unumdorligi masshtablanishi sharofati tufayli protsessorlar

218 
unumdorligiga yuqori talablar qo‘yilgan zamonaviy o‘rnatiladigan ilovalarni ham 
yetarli darajada yengil bajara oladi.
Cortex protsessor yadrolari - klassik ARM arxitekturani rivojlantirish 
natijasidir. Ancha yuqori unumdorlik, dasturlash modelining murakkab emasligi, 
uzilishlarga ishlov berish tizimining juda yaxshiligi va Cortex modelining arzonligi 
sharofati tufayli borgan sari ommalashib borishiga sababchi bo‘lmoqda. Va bugungi 
kunda Cortex protsessor yadrosi - bu standartlashtirilgan arxitektura oilasi bo‘lib, 
keng doiradagi texnologik masalalarni yechish uchun mo‘ljallangandir.
Cortex oilasi uchta kichik oilaga bo‘linadi: 
➢
Cortex-M – uncha qimmat bo‘lmagan o‘rnatiladigan ilovalar uchun; 
➢
Cortex-A –unumdorligi yuqori ilovalar uchun; 
➢
Cortex-R – real vaqt ilovalari uchun. 

Download 2,55 Mb.