81
Bundek jamlovchi - ko‘paytiruvchi sxema signallarga ishlov berishda keng
ishlatiladigan jamlash orqali ko‘paytirishli MAS-operatsiyani (MAC-Multiplier-
Adder Combination) bajaradi. Bu operatsiya korrelyatsion tahlillashning va
filtrlashning asos operatsiyasi bo‘lib hizmat qiladi.
Jamlovchi-ko‘paytiruvchidan tashqari signal protsessori (SP) o‘z tarkibida
surishning apparatli qurilmasiga egadir. Aslida operandalarni berilgan ikkilik
songa chapga yoki o‘ngga surishni arifmetik-mantiqiy qurilmada (AMQ) ham
amalga oshirish mumkin, biroq bunda alohida buyruqlar talab qilinadi. Signal
protsessorlarni apparatli suruvchilari operandalarni
uzatish va yuklashda mahsus
byuruqlarni ishlatmasdan amalga oshiradi. Ma’lumki, ikkilik sonini katta razryadlar
tomonga surish uning qiymatini ikki hissaga oshiradi, ya’ni har bir taktda 2 ga
ko‘paytiradi, sonni kichik razryadlar tomonga surish esa har bir taktda 2 ga bo‘lishni
beradi. Shundek qilib, operandalarni 2 ga bo‘lish yoki ko‘paytirishni
suruvchi
registrlar yordamida amalga oshirish mumkin. Bu foydali amal, chunki ishlov
beriladigan fayllar o‘lchami, ishlov beriladigan so‘z uzunligi,
signal qism
segmentlari ikkini darajasiga bo‘linuvchi.
Akkumulator. Akkumulator – bu registr, AMQ da bajariladigan
operatsiyalarning oraliq natijalarini saqlash uchun mo‘ljallangan. Uning vazifasi
nafaqat oraliq natijalarni vaqtincha saqlashgina emas va yana inversiyalash va surish
kabi oddiy operatsiyalarni ham bajarishdir.
Akkumulator faqat AMQ bilan
ulanmay, u axborotlar shinasi bilan ham ulangan. AMQ ga bufer registrlarning biri
orqali ishlov berilgan natija siklning keyingi qadamlari uchun uzatiladi, axborotlar
shinasiga asosiy hotiraga yozish uchun ishlov berilgan oxirgi natija uzatiladi.
Ko‘pchilik signal protsessorlar arxitekturasida ikkita akkumulator mavjut, bu
oraliq natijalarni saqlashni talab etuvchi operatsiyalarni bajarilish tezligini oshiradi.
Texnik jixatdan akkumulator bir necha registrlardan tashkil topgan bo‘lishi mumkin:
kengaytirish registrlari, katta va kichik so‘z registrlari. Ularning asosiy vazifasi –
hisoblash aniqligini oshirish va oraliq natijalarni saqlashdan iborat.
Real vaqt tizimlarida kirishdagi katta o‘zgaruvchan oqimga ishlov berishda
axborotlarga ishlov berib, natijani olish tezligi oqimlarni kelish jadalligida amalga
82
oshirilishi kerak. Bundek tizimlarda ichki manzillanadigan hotira katta hajmli
bo‘lmaydi, shuning uchun asosiy urg‘u hisoblash tezligiga va operativ hotira bilan
AMQ o‘rtasidagi axborot almashish tezligiga qaratilgan. Signal protsessorlarida bu
muammoni hal qilish uchun garvard arxitekturasi tatbiq etilgan. Bundek yondoshuv
bajaruvchi qurilmaga buyruq va axborotlarni parallel
tanlash hamda bir vaqtning
o‘zida yuklashni ta’minlashga imkon beradi. Buyruqni tanlash va axborotni tanlash
taktlari bir vaqtda bajariladi. Garvard arxitekturasini rivojlantirilgan variantida
buyruqlar va axborotlar uchun alohida shinalar kiritilishi orqali tanlash tezligi yana
ham yuqoriroq oshirilgan. Garvard arxitekturasining keyingi rivojlanishi garvard
arxitekturasini modifikatsiyalashtirilgan varianti bo‘ldi, unda operandalar nafaqat
axborotlar hotirasida saqlanadi, buyruqlar hotirasida dasturlar bilan birga saqlanishi
mumkin. Masalan, raqamli filtrlarni joriy etilgan holda filtr koeffitsientlari dasturlar
hotirasida
saqlanishi mumkin, kirish signallarining qiymatlari esa axborotlar
hotirasida saqlanadi. Koeffitsient va axborotlar bir mashina siklida tanlanishi
mumkin.
Signal protsessorlarida shuningdek konveyerli ishlov berish ishlatiladi.
Konveyerli ishlov berishda buyruqni bajarish masalasi bir necha joriy etish
bosqichlariga ajratiladi. Bosqichlarni ketma-ket ulanishi va ularni vaqt bo‘yicha
ustma-ust tushirish oddiy protsessorlardagidek amalga oshiriladi. Bundek
arxitekturaning o‘tkazish xususiyati vaqt birligi ichida konveyerdan o‘tkazilgan
buyruqlar soni bilan aniqlanadi.
