186
Talabalarga mustaqil bajarish uchun vazifalar:
****Berilgan variant boyicha tarmoq konfiguratsiyasini baholang:
- Jismoniy cheklovlar bo'yicha: tarmoq uzunligi bo'yicha, tarmoqning
uzunligi bo'yicha, «4 markaz» (10Base-FB uchun «5-hub») qoidasi;
- tarmoqdagi signalning ikki marta aylanishi vaqtini;
- kadrlar orasidagi intervalini kamaytirish uchun.
Variant 1
10 Base-FB
10 Base-FL
10 Base-T
Uzunligi, m
Segment 1
+
500
Segment 2
+
300
Segment 3
+
400
Segment 4
+
1000
Segment 5
+
300
Segment 6
+
400
Segment 7
+
100
Segment 8
+
50
Segment 9
+
100
187
Variant 2
10 Base-FB
10 Base-FL
10 Base-T
Uzunligi, m
Segment 1
+
700
Segment 2
+
400
Segment 3
+
400
Segment 4
+
700
Segment 5
+
200
Segment 6
+
500
Segment 7
+
80
Segment 8
+
100
Segment 9
+
80
188
Variant 3
10 Base-FB
10 Base-FL
10 Base-T
Uzunligi, m
Segment 1
+
1000
Segment 2
+
200
Segment 3
+
200
Segment 4
+
400
Segment 5
+
300
Segment 6
+
200
Segment 7
+
100
Segment 8
+
100
Segment 9
+
40
189
Variant 4
10 Base-FB
10 Base-FL
10 Base-T
Uzunligi, m
Segment 1
+
600
Segment 2
+
400
Segment 3
+
200
Segment 4
+
800
Segment 5
+
500
Segment 6
+
800
Segment 7
+
50
Segment 8
+
100
Segment 9
+
50
190
Variant 5
10 Base-FB
10 Base-FL
10 Base-T
Uzunligi, m
Segment 1
+
400
Segment 2
+
500
Segment 3
+
1100
Segment 4
+
1100
Segment 5
+
600
Segment 6
+
100
Segment 7
+
100
Segment 8
+
100
Segment 9
+
100
Nazorat va muhokama savollari
1. Axborot uzatish muhiti tushunchasining ta‘rifi.
2. Kabel turlarini sanab bering.
3. O‗ralgan juftlik kabeli qanday tuzilgan?
4. O‗ralgan juftlik kabel afzalliklari va qo‗llanilishi?
5. EIA/TIA 568 standartiga ko‗ra kabellar qanday toifalarga ajratilgan?
6. Kabellar qanday tashqi g‗ilofda ishlab chiqariladi?
191
7. Koaksial kabel tuzilishini tushuntirib bering.
8. Koaksial kabelning afzalliklari va kamchiliklari nimalardan iborat?
9. Koaksial kabelning texnik ko‗rsatkichlari va qo‗llanilishini tushuntirib
bering.
10.
Koaksial kabellar necha turga bo‗linadi?
11. Shisha tolali kabel tuzulishi va texnik ko‗rsatkichlarini batafsil ko‗rib
chiqing.
12. Shisha tolali kabel necha xil bo‗ladi?
13. Himoyalangan (ekranlangan) kabellar haqida ma‘lumot bering.
14. Simsiz aloqa kanallari.
15. Aloqa kanallari va liniyalari.
16. Axborotlashtirish kodlari.
192
III BO‗LIM
TARMOQLARNI
QURISH ASOSLARI
3.1§ Kompyuter tarmoqlarining asosiy turlari
Axborotni bir kompyuterdan ikkinchi kompyuterga uzatish muammosi
hisoblash texnikasi paydo bo‗lgandan beri mavjuddir. Axborotlarni bunday uzatish
alohida foydalanilayotgan kompyuterlarni birgalikda ishlashini tashkil qilish, bitta
masalani bir necha kompyuter yordamida hal qilish imkoniyatlarini beradi. Bundan
tashqari har bir kompyuterni ma‘lum bir vazifani bajarishga ixtisoslashtirish va
kompyuterlarning resurslaridan birgalikda foydalanish hamda ko‗pgina boshqa
muammolarni ham hal qilish mumkin bo‗ladi.
Oxirgi vaqtda axborotlarni almashish usullari va vositalarini ko‗p turlari
taklif qilinmoqda: eng oddiyi fayllarni disklar yordamida kompyuterdan
kompyuterga o‗tkazishdan tortib, to butun dunyo kompyuterlarini birlashtira olish
imkoniyatini beradigan Internet tarmog‗igacha.
Ko‗pincha ―mahalliy tarmoqlar‖ (lokalniye seti, LAN, Local Area Network)
atamasini aynan, katta bo‗lmagan, mahalliy o‗lchamli, yaqin joylashgan
kompyuterlar ulangan tarmoq, ya‘ni mahalliy tarmoq deb tushiniladi. Lekin ba‘zi
mahalliy tarmoqlarning texnik ko‗rsatkichlariga nazar solsak, bunday atama aniq
emasligiga ishonch hosil qilish mumkin. Misol uchun, ba‘zi bir lokal tarmoqlar bir
necha kilometr yoki bir necha o‗n kilometr masofadan oson aloqani ta‘minlay olish
imkonini beradi. Bu hol esa, bir xonaning, bir binoning yoki bir-biriga yaqin
joylashgan binolarninggina emas, balki bir shahar doirasidagi o‗lchamdir. Boshqa
bir tomondan olib qaraganimizda global tarmoq orqali (WAN, Wide Area Network
yoki GAN, Global Area Network) bir xonada joylashgan ikki yonma-yon stoldagi
| 