Dasturiy vositani yaratishda dasturchilarni boshqarish




Download 5.05 Mb.
bet3/9
Sana03.07.2021
Hajmi5.05 Mb.
#15357
1   2   3   4   5   6   7   8   9

1.2. Dasturiy vositani yaratishda dasturchilarni boshqarish


Dasturiy taminot ishlab chiqaruvchi tashkilotlarda ishlayotgan hodimlar tashkilotning qimmatli hodimlaridir. Bu yaxshi hodimlarni(mutaxassislarni) ishga jalb qilish va saqlab qolishda ko’p ahamiyatga ega va tashkilotning sarmoyadan mumkin bo’lgan eng yaxshi foyda kelishini ta`minlash ham dasturchilarga bog`liq. Mivofaqqiyatli kompaniyalar va xo’jaliklarda hodimlar tashkilot tomonidan xurmat qilinganda, malakasi va tajribasini ko`rsatadigan javobgarlik belgilanganda erishiladi. Dasturiy loyiha boshqaruvchilari dasturiy ta’minot rivojlanish ishiga ta’sir qiluvchi texnik masalalarni tushunishi muhim. Shunga qaramay, baxtga qarshi, yaxshi dasturiy injinerlar kerakli darajada yaxshi shaxs boshqaruvchilari emas.

Dasturiy injinerlarda kuchli texnik malaka bor, lekin loyiha yaratuvchi jamoani umumlashtirish va boshqarish imkoniyatini beruvchi hislat yo’q. Loyiha boshqaruvchisi sifatida, siz hodimlarni boshqarishning potensial muammolaridan xabardor bo’lishingiz va boshqaruv malakangizni oshirishga urinish kerak.

Mening fikrimcha, hodimlarni boshqarishda to’rtta muhim omil bor:


  1. Loyiha jamoasidagi bir xil hodimlarga qiyosiy yo’sinda munosabat bo’lishi kerak. Hech kim hamma mukofot bir xil bo’lishini kutmaydi lekin hodimlar ularning tashkilotga hissasi past baholanganini his etmasligi kerak.

  2. Turli hodimlarda turli mahorat borligini hurmat qiling va menejerlar bu farqlarni hurmat qilishi lozim. Jamoaning har bir a`zosiga o’z xissasini qo’shishi uchun imkon berish kerak. Bazi hollarda, albatta, hodimlarni jamoaga mos emas deb hisoblaysiz va ular davom etolmaydi, lekin loyihaning dastlabki bosqichlarida hulosaga shoshilmaslik kerak.

  3. Jalb qilingan hodimlar boshqalar uni tinglayotganini his etganda samarali hissa qo’shadi va taklifini ham hisobga oladi. Ishchi muhitni rivojlantirish juda muhim qayerdaki, hamma fikrlar, hatoki u eng quyi hodimga tegishli bo`lsa ham, hisobga olingan joyda.

  4. Menejer sifatida rostgo’ylik, siz doim jamoada nima yaxshi v anima yomon ketayotganligi haqida rostgo’y bo’lishingiz lozim. Siz texnik bilim darajangiz haqida va ochiq ko`ngillik bilan zarurat bo’lganda yetarli bilim ta’minlash uchun ishni kechiktirishda ham rostgo’y bo’lishingiz kerak. Agar siz bilimsizlik va muammolarni yopib yuborsangiz, sizdan habar topishadi va jamoani hurmatini yo’qotasiz.

Hodimlarni boshqarish, fikrimcha, tajribaga bog’liq bo’lgan narsa, kitobdan o’rgangandan ko’ra. Bu bo’limdan mening maqsadim va keyingi jamoaviy ish haqidagi bo’lim oddiygina muhim insonlarni va jamoani boshqarishdagi dasturiy loyiha boshqaruviga ta’sir etuvchi muammolarni tanishtirish. Umid qilamanki, texnik talantli jamoalar bilan kelishishda menejerlar duch keladigan bir qancha muammolarga ta`sirchanligingizni oshirdi.


Hodimlarni undash
Loyiha boshqaruvchisi sifatida, siz o’ziz bilan ishlovchilarni undashingiz kerak ular o’zlarining bor imkoniyatlatlarini qo’shishi uchun. Undash ishni va ishlash muhitini hodimlarni imkon darajasida samarali ishlashi uchun ruhlantiradigan qilib tashkil etishni anglatadi. Agar hodimlar undalmasa, ular qilayotgan ishlariga qiziqmaydi. Ular sekin ishlaydi, hato moyillik ko’proq bo’ladi va jamoaning yoki tashkilotning keng maqsadlariga hissasini qo’shmaydi.

Bu ruhlantirishni ta`minlash uchun siz hodimlarni nima ruhlantirishi haqida ozroq tushunishingiz kerak. Maslow (1954) hodimlarni ehtiyojlarini qondirilishi orqalali ruhlantirishini maslahat beradi. Bu ehtiyojlarning bir qancha darajalarda quyidagi grafikda ko’rsatilganidek tuzilgan bo’ladi.



Ierarxiyaning quyi darajalari fundamental ehtiyojlar, uyqu, ozuqa va boshqalar. Ijtimoiy ehtiyojlar ijtimoiy guruhning a’zosi bo’lish bilan bog’liq.


O'z-o'zini namoyon qilish.
1.2– rasm. Insoniyatning kerakli ierarxiyasi.



Izzat-ehtiromga bo’lgan ehtiyoj boshqalar tomonidan hurmat qilinishni ko`rsatadi va o’zini anglashga bo`lgan ehtiyoj shaxsiy rivojlanish bilan bog`liq. Hodimlar avval quyi darajadagi ehtiyojlarni qondirishi kerak so`ngra yuqori darajalilarini.




  1. Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish uchun, siz hodimlarga hamkorlari bilan uchrashishga vaqt berishingiz va ularni uchrashishi uchun joy bilan ta’minlashingiz kerak. Bu judayam oddiy barcha jamoa azolari bir joyda ishlaganda, lekin, ko’pincha, jamoa a’zolari bir binoda yoki bir shaxar yoki davlatda joylashmaydi. Ular boshqa-boshqa tashkilotlarga ishlashi mumkin yoki uyda turib. Ijtimoiy tarmoq sistemalari va telekonferensialar muloqotni osonlashtirish uchun ishlatilishi mumkin, lekin mening electron sistemalardagai tajribam shuki, hodimlar bir-birini taniganda bular eng samaralilari . siz shuning uchun loyiha boshida bir qancha hodimlar muloqot qila oladigan yuzma-yuz uchrashuvlar tashkil etishingiz kerak. Bu tog’ridan to’g’ri muloqot orqali hodimlar ijtimoiy guruhlarning azosiga aylanadi va guruhning maqsadi va ustunligini qabul qiladi.

  2. Izzat-ehtiromga talabni qondirish, siz hodimlarga ular tashkilot tomonidan qadrlanganini ko’rsatishingiz kerak. Yutuqlarni ommaga tanishtirish haligacha buning oddiygina samarali usuli. Ravshanki, hodimlar mahorat va tajribasi aks etgan holda ish haqi to’lanayotganini his etishi kerak.

  3. Vanihoyat, o’z ustida ishlashga bo’lgan ehtiyoj, siz hodimalarga ishi uchun javobgarlik yuklashingiz, zaruriy ishlarni(imkoniyati yetmaydigan ishlarni emas) ularga tayinlashishizgiz va o’z mahoratlarini oshira oladigan mashg’ulot dasturlari bilan ta`minlashingiz kerak.

Shaxsning turi ham undashga ta’sir qiladi. Bass va Dunteman (1963) professionallarni ikki guruhga bo’lgan:

  1. Ish yo’naltiradigan hodimlar, bajarayotgan ishidan undaladiganlar. Dasturiy injiniringda, bular dastur yaratishdagi intellektual baxs orqali undaladiganlar.

  2. Shaxsiy yo’naltiriladigan hodimlar, asosan shaxsiy muvofaqqiyat va tanilish orqali undaladigan hodimlar. Ular dastur yaratishga o’zlarini maqsadiga erishish uchun qiziqadi. Bu bunday hudbin va faqat o’zini manfaatlarini o’ylaydi degani emas. Aniqrog’i, ularda uzoq muddatli maqsadlar bor, karierani rivojlantirish kabi, ularni undaydigan va ular maqsadga erishishga yordam uchun ishda omadli bo’lishni xohlaydilar.

  3. Muloqot yo’naltiradigan hodimlar, aralashish va hamkasblarning harakatidan undaladigan hodimlar. Dastur yaratish markazlashganda, muloqot yo’naltiradigan hodimlar ko’proq jalb qilinadi.

Muloqot yo’naltiradigan shaxslar odatda guruhning bir qismi sifatida ishlashni yoqtiradi, ish yo’naltiradigan hodimlar va shaxsiy yo’naltiriladigan hodimlar individual faoliyat ko’rsatishni afzal ko’radigan joyda. Ular samarali aloqachilar.

Xar bir shaxsning undovi har bir sinfning elementidan yaraladi, lekin undashni bir turi har doim ustun. Shunga qaramay, shaxslar o’zgaradi. Masalan, to’g’ri taqdirlanmayotganini his etgan texnik hodimlar shaxsiy yo’naltiriladigan hodimga aylanishi mumkin va ular shaxsiy qiziqishlarini texnik qiziqishlardan ustun qo’yadi. Agar guruh yaxshi ishlasa, shaxsiy yo’naltiriladigan hodimlar muloqot yo’naltiradigan hodimga aylanishi mumkin.

Jamoaviy ishlash
Ko’p professional dasturlar ikkitadan bir necha yuzgacha bo’lgan o’lchamida farqiluvchi guruhlar tomonidan yaratilgan. Katta guruhdagi barcha bir muammo ustida ishlashi mumkin emasligi ravshan bo’lganidek, katta jamoalar bir qancha guruhga ajralishadi. Har bir guruh sistemaning bir qismini bajarish uchun javobgar. Oddiy qoida bo’lganidek, dasturiy injiniring guruhlarida 10 tadan ortiq azo bo’lmaydi. Hamma boshqa hammani taniydi va butun guruh loyihani va tuzilayotgan dasturni muhokama qilish uchun stol atrofiga uchrashuvga yig’ilishi mumkin.

Tog’ri texnik mahorat, tajriba va shaxslarni balansiga ega bo’lgan guruhni yig’ish muhim menejment masalasi. Biroq, omadli jamoalar odiyroq tog’ri balansli mahoratli shaxslarning jamlanmasi. Yaxshi guruh bir dam va unda jamoa ruhi bor. Jalb qilingan hodimlar jamoa muvofaqqiyatidan shaxsiy maqsad kabi quvonadilar.

Birdam guruhda guruh azolari guruhni guruh azolari bo’lgan individuallardek muhim deb hisoblaydi. Yaxshi boshqarilgan va birdam guruhning azolari guruhga sodiq. Ular guruhni himoya qilishga urinadilar, borliqdek, huddi tashqi halaqitlardan. Bu guruhni mustahkamlaydi va muammolar va kutilmagan holatlar bilan kelishadigan qiladi.

Guruhlarning foydali tomonlarini birlashtirish:



  1. Guruh o’z sifat standartini rivojlantirishi mumkin chunki bu standartlar bitimlar orqali rivojlanadi, ular kuzatilayotgan bo’lishi ehtimol tashqi standartlar guruhga yuklangandan ko’ra.

  2. Individuallar bir biridan o’rganadilar va bir birini qo’llab quvvatlaydilar. Guruhdagi hodimlar bir biridan o’rganadilar. E’tiborsizlik orqali keladigan ta’qiqlar ikki tomonlama o’rganish qo’llab quvvatlanganda kamaytiriladi.

  3. Bilim baham ko’riladi. Davomiylik saqlab qolinadi agar biror guruh a’zosi ketsa. Guruhdagi boshqalar muhim topshiriqlarga egalik qila oladi va dastur haddan tashqari vayron bo’lmasligi ta’minlanadi.

  4. Qayta omillash va davomiy rivojlanish qo’llab quvvatlanadi. Guruh azolari jamoaviy ishlashadi yuqori sifatli natijalar keltirish va muammolarni to’g’rilash uchun, aslida dizayn yoki dasturni yaratgan shaxslarga qaramasdan.

Yaxshi loyiha rahbarlari har doim guruh butunligini rag'batlantirishga harakat qilish kerak. Ular guruh a'zolari uchun ijtimoiy tadbirlar tashkil mumkin va ularning oila a'zolari, bir butunlikni tashkil qilish uchun harakat qiladi, guruh nomini va shu guruh shaxsini tashkil etish orqali guruh identifikatsiya tuyg'usini va o’z o’rnini egallashlari, guruh bo’lib turli tadbir va sport musobaqalarida qatnashishlari mumkin.

Guruhni jipslashtirishga targ'ib etishning eng samarali yo'llaridan biri shu guruh ichida bo'lishdir. Agar mas'uliyatli va ishonchli bo’lish uchun guruh a'zolari bilan muomila qilish kerak, degan ma'noni anglatadi va axborotlardan erkin foydalanish mumkin bo’lgan yo’llarni tashkil qilish kerak bo’ladi. Bazida boshqaruvchilar axborotlardan foydalanish uchun barcha hodimlarga ruhsat bera olmaydiganday bo’lishadi. Bu doimo bir muhitini yaratadi ya’ni ishonchsizlik muhitini. Oddiy axborot almashishdagi qulaylik hodimlarni qadrli ekanini va ularni guruh bir qismi ekanligini sezdirishning bir yo’lidir.

Guruhning samaradorligi ma’lum miqdorda yaratilayotgan loyiha va tashkilotning hususiyatiga bog’liq. Agar hodimlarni tashkilotda hotirjam ishlashlari va doimiy bandlikning kafolati ta’minlanmasa, guruh azolari etiborini dasturiy ta’minotni yaratishga qaratishlari qiyin bo’ladi. Shu bilan birga, qo'shimcha ravishda loyihalashtirish va tashkiliy masalalar operatsiyasi buyrug’iga ta'sir qiluvchi uch asosiy omillar mavjud:


  1. Guruhdagi hodimlar Siz dasturiy ta'minot kabi loyiha guruhdagi hodimlarni to’g’ri yo’naltirishingiz kerak, bundan tashqari mijozlar bilan muzokaralar qilinib turli xil faoliyalarni rivojlantirishni o'z ichiga oladi.

  2. Tashkilot guruhi, Guruh shunday tashkillanishi kerakki, hodimlar loyihaga o’z qobiliyatiga yarasha hissa qo’shishi kerak va kutilgan natija olinishi kerak.

  3. Texnik va boshqaruv aloqa Guruh a'zolari, dasturiy ta'minot jamoasi va loyihaga oid boshqa shaxslar o’rtasidagi yaxshi aloqani o’rnatish katta ahamiyatga ega.

Boshqaruvning boshqa masalalari kabi, yahshi jamoani olish loyiha muvaffaqiyatli yakunlanishini kafolatlamaydi. Boshqa ishlar kutilmagan tomonga o’zgarishi mumkin, shu qatorda biznes va biznes muhitdagi o’zgarishlar. Lekin siz guruh tarkibi, tashkillanishi va aloqalariga e’tibor qaratmasangiz, siz kelgusida qator qiyinchiliklarga uchraysiz.

Guruh a’zolarini tanlash

Guruh boshqaruvchisi yoki liderning vazifasi jipslashgan guruhni yaratish va ular birgalikda samarali ishlashi uchun ishni to’g’ri tashkillashdir. Bunda shaxslarni va ularni tehnik ko’nikmalarini to’g’ri moslashtirishni nazarda tutadi. Ba’zida tashkilotdan tashqari shaxslarni ishga olishadi; lekin ko’pincha dasturiy ta’minot yaratish uchun boshqa loyihalarda ishlash tajribasi bor hodimlar qoyiladi. Lekin boshqaruvchilar jamoani tanlashda to’liq ozod bo’lmaydi. Ular ko’pincha tashkilotda bor hodimlarni ishlatishga majbur, ular bu vazifani bajarishga to’liq mos kelmasa ham.

Qo’shimcha hodimlari bor guruh faqat tanlangan texnik xodimlari bor guruhdan yahshiroq ishlaydi. O’z ishiga qiziqqan hodim texnik tomondan ham tayyor bo’ladi. Vazifa bajarilishi o’ziga yahshiligini bilgan hodim vazifaning bajarilishini tezlashtiradi. Hamkorlikda ishlashga yo’naltirilgan hodimlar guruhda ishlashni yengillashtiradi. Men o’ylaymanki guruh bo’lib ishlashga mo’ljallangan hodimlar, hamkorlikda ishlash salohiyati yuqori bo’lgan hodimlar bo’lishi kerak. Ular guruhda kelib chiqishi mumkin bo’lgan kelishmovchiliklarni oldini olish orqali guruhga katta foyda keltirishadi.

Ba’zan qo’shimcha qobiliyatli guruhni tashkillash imkoni bo’lmaydi. Agar shunday bo’lsa guruhning tashkilotchisi guruhni shunday tashkillash kerakki, shaxsiy manfaat guruh manfaatidan ustun bo’lmasiligi kerak. Bu boshqaruvni bajarish oson bo’lishi uchun guruh a’zolari loyihaning barcha bosqichlarida ishtirok etishlari kerak. Shaxsiy tashabbuskorlik guruh a’zolariga loyihada ularning hissasi haqida tushuntirish berilganda foyda keltirishi mumkin.

Masalan aytish mumkun dasturiy muxandis loyixada kodni yaratish va loyixaga ijobiy o’zgartirishlar kiritish uchun kerak.Agar u bu o’zgartirishlar tizimni boshqa qismiga tasir ko’rsatishi xaqida tasavvurga ega bo’lmasa , u zarar keltirishi mumkin.Gurux azolari loviga boshidan qatnashsa loyixa qarorlari nima uchun qabul qilinganligini tushunishadi.Ular shu qarorlarga mos o’zgartirishlar kiritish mumkun.

Guruhning tashkillanishi.

Guruh tashkillanishi usuli bu guruh tomonidan qabul qilingan qarorlarga, axborot alamashinish usullarga hamda rivijlanish guruhi va loyihaga qiziqish bildirayotgan odamlar o’rtasidagi munosabatlarga ta’sir qilishi mumkin. Loyiha boshqaruvchilari uchun quyidagi tashkiliy savollar muhim bo’ladi:



  1. Loyiha boshqaruvchisi guruhning texnik lideri bo’lishi shartmi? Arxitektura yoki tizimning texnik lideri dasturiy ta’minotni ishlab chiqish vatida qabul qilingan kritik, texnik qarorlar uchun javobgare bo’ladi.

Bazi hollarda loyiha boshqaruvchilari bu vazifani bajarish uchun ko’nikma va tajribaga ega bo’ladi. Lekin katta loyihalar uchun texnik liderlikni bo’yniga olish uchun loyiha arxitekktori etib katta muhandis tayinlanishi maqsadga muofiqdur.

  1. Kritik texnik qarorlarni qabul qilishga kimlar tortiladi va ular qanday qabul qilinadi? Qororlar tizimli arxitektor loyiha boshqaruvchisi tomonidan qabul qilinadimi yoki guruh azolarining kengroq diapazonida muhokama qilinadimi?

  2. Tashqaridagi qiziqayotgan shaxslar va korhonaning raxbaryati bilan hamkorlik qanday yo’lga qo’yiladi? Ko’p hollarda bu hamkorlik uchun loyiha boshqaruvchisi javobgar bo’ladi agar tizimli arxitektor bo’lsa u yordam beradi. Lekin alternative tashkiliy madelda shunday maxsus o’rin bo’lish kerakki unga tashqi aloqalarni bajarishga ko’nikmasi bo’lgan odam qo’yilishi kerak.

  3. Bir joyda joylashmagan odamlarni guruhga qanday birlashtirish mumkin? Hozirda yaratilayotgan guruhlarda har hil tashkilotlardan va uyda ishlaydigan odamlar birlashtirilyapti. Bu guruh qarorlarini qabul qilish jarayonlarida etiborga olinishi kerak.

  4. Guruhda bilimlar almashinuvini qanday amalga oshirish mumkin? Guruhni tashkillashda axborot tarqatilish usullariga etibor qaratilishi kerak. Axborotni katta hajimda uzatilishi odamlarni charchatadi va bajarayotgan vazifasidan chalg’iydi.

Oz miqdordagi dasturiy guruh odatda norasmiy tarizda tashkil etiladi. Guruh lideri guruhning boshqa azolari bilan birgalikda dasturiy ta’minotni yaratish bilan shug’ullanadi. Norasmiy guruhda bajarilishi kerak bo’lgan ish butinicha muhokama qilinadi va vazifalar qobilyat va tajribaga asosan bo’linadi. Guruhning kattalari axitektura dizayni uchun javobgar bo’lishi mumkin. Lekin batafsil ishlab chiqish va amalga oshirish – alohida vazifa yuklangan guruh azosining javobgarligidur.

Favqulotda dasturiy(FD) guruhlar (Bek, 2000) har doim norasmiy guruh bo’ladi. FD entuziyasi taqid qilishadiki rasmiy tuzilmada axborot almashuvi taqiqlangan.

FD da boshqaruv qarorlari deb hisoblangan ko’plab qarorlar (grafik haqida qarorlar kabi) guruh azolariga o’tkazilgan. Dasturchilar kodni rivojlanishida juft-juft bo’lib ishlaydilar va tadbiq etilgan dasturlar uchun birgalikda javobgar bo’ladilar.

Norasmiy guruhlar muvafaqqiyatli bo’lishi mumkin, ayniqsa guruh azolarining ko’pchiligi sinovdan o’tgan va qobilyatli bo’lsa. Bunday guruh qarorlarni umumiy kelishuv bo’yicha qabul qiladi, natijada birgalikha ishlash yaxshilanadi. Lekin agar guruh asosan tajribasiz yoki mas’ulyatsiz qatnashchilardan iborat bo’lsa aniq yo’naltiruvchi yo’qligi uchun guruh qatnashchilari orasida koordenatsiya yetishmaydi va loyiha ijobiy yakun topmaydi.

Ierarxik guruhlar – bu ierarxiya yuqorisida liderlar guruhi bor ierarxik tuzulmaga ega bo’lgan guruhlardur. Unda guruh qatnashchilariga nisbatan ko’proq rasmiy hokimyat berilgan va u ishni yo’naltirishi mumkin. Aniq tashkiliy tuzulma mavjud qarorlar ierarxiya yuqorisida qabul qilinadi va ierarxiya ostidayi odamlar tomonidan bajariladi. Kommunikatsiya bu yuqoridagi shtatdan kelgan tavsiyanoma va ierarxiyada ostidagi qatlamlardan yuqori qatlamlargacha kichik “ko’rariluvchi” kommunikatsiya mavjud.

Bu yondashuv yaxshi ishlashi mumkin qachonki yaxshi tushunilgan muammo bo’linib ierarxiyaning har-xil qisimlarida yechimi topiladi. Bu holatalarda ierarxiya qisimlari orasida nisbatan kichik kommunikatsiya talab qilinadi. Lekin bunday holatlar dasturlashda quyidagi sabablarga ko’ra kam uchraydi:


  1. Dasturiy ta’minotidagi o’zgarishlar ko’pincha tizimning bir nechta qismini o’zgarishini talab qiladi va bunda ierarxiyaning hamma qatamlarida muhokama va muzokaralarni talab qiladi.

  2. Dasturiy ta’minot texnologiyalari shunchalar tez o’zgarmoqdaki, ko’pincha yoshroq xodimlar tajribali xodimlarga nisbatan ko’proq bilimlarga ega bo’ladi. Pastdan yuqoriga bo’lgan kommunikatsiyada loyiha boshqaruvchisi yangi texnologiyalardan foydalanish imkoniyatlari hahiqa bilmastligi mumkin. Yosh shtatlat yaratishda ishlatilayatgan eskirgan texnalogiyalarni deb ishga bo’lgan ishtiyoqi pasayadi.

Demakratik va ierarxik tashkillangan guruhlar guruh a’zolarining texnik qobilyatlari o’rtasida juda katta farq bo’lishini tan olmaydilar. Eng yaxshi dasturchilar yomon dasturchilaraga nisbatan 25 marotaba samarali ishlashi mumkin. Eng yaxshi dasturchilarni eng yaxshi sharoitlar bilan ta’minlab, ulardan imkoni boricha samarali faydalanish kerak. Bunday sharoitni ko’zda tutgan dastlabki tashkiliy madel dasturchining asosiy jamoasi bo’lgan.

Yuqori malakali dasturchilardan samarali faydalanish uchun Baker (1972) va boshqalar (Aron 1974: Brooks 1975) jamoa alohida yuqori malakali asosiy dasturchi atrofida yaratilishini taklif qilishdi. Dasturchining asosiy jamoasini asosiy ta’moyili – malakaliy va tajribali hodim dasturiy ta’minotning yaratilishiga to’liq javobgar bo’lishi kerak. Ular turli-tuman savollarga chalg’imastligi kerak va ularning ishi texnik va ma’muriy tomondan yaxshi ta’minlanishi kerak. Ular butun etiborini yaratilayotgan dasturiy ta’minotga qaratishi kerak va vaqtlarini tashqi uchrashuvlarga sanrflamasligi kerak.

Lekin dasturchining asosiy jamoasi madelida – mening fikrimcha asosiy dasturchi va unin yordamchisi hisobiga qolganlar qaram bo’lib qoladi. Jamoaning yetarli javobgarlik berilmagan qolgan azolari qobilyatlariga yarasha ish berilmaganini xis qilib ishtiyoqi so’nishi mumkin. Muammo paydo bo’lganda ularda yetarlicha axborot bo’lmasligi munkun va qaror qabul qilishda ishtirok etish imkoniyati yo’q. guruhni bunday tashkillashda o’ziga yarasha havf-hatarlari mavjud va ular bu tashkillanish turi olib kelishi mumkin bo’lgan foydadan yo’qqa chiqarishi mumkin.

Guruh kommunikatsiyasi.

Guruh azolari bir-biri bilan va loyihaga ta’alluqli boshqa shaxslar bilan samarali muloqat qilishi juda muhum ahamiyatga ega. Guruh azolari o’zlarining ishi holati, bajarilgan loyiha va avvalgi loyiha qarorlaridagi o’zgarishlar haqidagi axborot bilan almashish kerak. ular paydo bo’lgan muammolarni boshqa tegishli shaxslar bilan yechimini topishlari kerak va bu shaxslarga tizimda, guruh va yetkazib berish rejasidagi o’zgarishlar haqida xabar berishlari kerak. Yaxshi kommunikatsiya guruhning hamkorlikda ishlash qobilyatini kuchaytirishga yordam beradi. Guruh azolari guruhdagi boshqa odamlarning maqsadlari, kuchli va zaif tomonlari haqida tushunchaga ega bo’ladi.

Kommunikatsiyaga samarali va samarasiz ta’sir etuvchi omillar:




  1. Download 5.05 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Download 5.05 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Dasturiy vositani yaratishda dasturchilarni boshqarish

Download 5.05 Mb.