120
uskunalardan biri hisoblanadi. Ularga quyidagilarni kiritish mumkin,
masalan: Marshrutizatorga kirishga nechta muvaffaqiyatsiz urinishlar
sodir boʻldi? Qachon VPN-tunnelga hujum amalga oshirildi?
Qurilmaning qayta yuklanganidan berli qancha vaqt oʻtdi va bu
elektrning oʻchishi bilan bogʻliqmi?
Konfiguratsiyada oxirgi
oʻzgartirish qachon amalga oshirildi? Ushbu va boshqa koʻplab shu
kabi savollarga biz faqat loglarga murojat qilgan holda javob
topishimiz mumkin.
Loglash (
logging) amalda sizning tarmogʻingizda sodir boʻlgan
hamma narsani koʻrish imkonini beradi. Barcha qurilmalarni real vaqt
rejimida kuzatib borish mumkin emas, ayniqsa hodisalar tunda sodir
boʻlsa, tarmoq esa oʻnlab kommutatorlar va marshrutizatorlardan
tashkil topgan boʻlsa. Bundan tashqari, loglarni davriy ravishda koʻrib
chiqish kelajakda yuzaga kelishi mumkin boʻlgan
muammolarning
oldini olishga yordam beradi.
Afsuski, Cisco (va boshqa ishlab chiqaruvchilar) ning tarmoq
qurilmalari loglar uchun juda cheklangan joyga (bufer) ega, bu oʻz
navbatida loglarda aks etishi mumkin boʻlgan vaqt oraligʻiga ta’sir
qiladi. Bufer hajmi tugagandan soʻng, eng eski loglar oddiygina
oʻchiriladi. Bundan tashqari,
qurilma qayta yoqilganda, loglar qayta
tiklanmaydigan koʻrinishda yoʻqoladi. Ushbu muammolarni hal qilish
uchun Log-serverlaridan foydalaniladi.
Loglarni yigʻish usullari. Cisco qurilmalaridan (va boshqa
ayrim qurilmalardan ham) loglarni yigʻishning 6 usuli mavjud. Ularni
koʻrib chiqamiz:
1)
Console Logging – Xabarlarni konsolga chiqarish. Ushbu
usul avtomatik ishlaydi va logni toʻgʻridan-toʻgʻri
qurilma konsoliga
chiqaradi.
2)
Buffered Logging – Qurilma buferiga, ya’ni RAM xotirasiga
loglarni saqlash.
3)
Terminal Logging – loglarni terminalga chiqarish, ya’ni
Telnet yoki SSH seanslari uchun.
4)
Syslog сервер – Syslog protokoli yordamida loglarni
markazlashtirilgan yigʻish.
5)
SNMP
Traps
– SNMP protokoli orqali loglarni
markazlashtirilgan yigʻish.
6)
AAA – Accounting ni ishlatish.
Qurilmaga ulanish va
buyruqlarni kiritish bilan bogʻliq yigʻish.
121
Usullarning har biri oʻzining afzalliklari va kamchiliklariga ega,
shuning uchun ularni birgalikda ishlatish kerak. Quyida ushbu
usullarning ayrim jihatlarini koʻrib chiqamiz.
Loglash darajalari. Biroz yuqoriroqda, biz loglar xronologik
tartibdagi barcha voqealarning yozuvlari deb xulosa qildik. Ammo
voqea deganda nimani tushinish kerak?
Bularning barchasi loglash
darajasiga bogʻliq. Loglarda qanday ma'lumot koʻrsatilishi kerakligini
aynan ushbu darajalar aniqlaydi. Jami 8 ta loglash darajasi mavjud:
