O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Ish yuritish analitikasi”
fanidan
3-topshiriq
Bajardi: Elektro tijorat ta’lim yo‘nalishi
124-19 guruh talabasi
Xidirboyev O’roljon Hasan o’g’li
Toshkent 2022
Mashinasozlik kompaniyasida quyidagi ishlab chiqarish bo’limlari va ularda band bo’lgan xodimlar bor:
- quyish bo’limida – 400 kishi;
- temirchi – presslash bo’limi - 500 kishi;
- mexanik - 700 kishi;
- yig’uv bo’limi – 400 kishi;
- ta’mirlash - mexanik -150 kishi;
- energotseh - 50 kishi;
- ta’mirlash bo’limi -100 kishi;
- transport bo’limi – 70 kishi;
- tipografiya -30 kishi.
Quyidagilarni aniqlash talab etiladi:
1.Asosiy va yordamchi ishlab chiqarishda band bo’lgan ishchi xodimlar sonini aniqlang.
2. Asosiy va yordamchi bo’limlarda ishlovchilarning umumiy xajmdagi ulushini (foizlarda) toping.
3.Ortiqcha bo’limlarni yo’q qilish uchun qanday chora-tadbirlar talab qilinadi va ular korxona iqtisodiyotiga qay darajada ta’sir ko’rsatadi. Ish yuritish analitikasi tamoyillarini qatnashtirib masala tuzish.
•1. Korxona bo’yicha transport turlari tanlanadi. (ishlab chiqarishning mutanosibligi).
• 2. Moslashuvchanlik (xarid va yetkazib berish vaqt soat/kmda belgilanadi).
• 3. Zahira hajmini minimallashtirish.(kun,hafta olinadi)
• 4. Tovar harakatini modellashtirish.
• 5. Yangi axborot tizimlaridan maksimal foydalanish (kompyuterlashtirish).
• 6. Resurslar bilan ta‘minotdagi ishonchlilik.
• 7. Tejamkorlik ( axborot xizmati darajasini oshirish).
Tushunishim bo’yicha bu yerda mashina ishab chiqaruvchi katta zavod haqida gap ketyapti.
1.
Menimcha asosiy ishlab chiqaruvchilar:
Quyish bo’limi (400 kishi), temirchi-presslovchilar (500 kishi), mexaniklar(700 kishi), yig’uv bo’limi (400 kishi), ta’mirlash – mexaniklar (150 kishi), energotseh (50 kishi), transport bolimi (70 kishi). Jami : 2270 kishi
Yordamchi ishchi xodimlar:
ta’mirlash bo’limi (100 kishi), tipografiya (30 kishi). Jami: 130 kishi
2.
Asosiy ishchilar jami ishchilarning 94.6% ni tashkil qiladi: 2270*100/2400 = 94.6
Yordamchi ishchilar esa 5.4%
100-94.6 = 5.4
3. Men zavod egasi bo’lganimda yordamchi ishchilardan voz kechgan bo’lardim. Servis markazlarini esa eng faol nuqtalardagina qoldirib qolganini yopgan bo’lardim. Xaridorlar ko’pincha o’zlariga yaqin joydan ta’mirlatishadi. Bizda esa butun mamlakat bo’ylab servis markazlarini ochishning iloji yo’q. Ishchilar hajmini bosqhichma-bosqich Avtomat uskunalarga almashtirardim. Korxona daromadiga boshida ta’sir qiladi. Lekin uzoq mudddatda bu kutilgan samarani beradi.
Masala:
Korxona resurslarini tejash niyatida. Hozirda tayyor mahsulotning 30% chet elga export qilinmoqda. Ko’pchilik import qiluvchi davlatlar qo’shni davlat bo’lganligi uchun poyezd yoki yuk mashinasida tashishning iloji bor. Tashish xarajatlarini minimallashtirish uchun qanday transport turidan foydaangan ma’qul. Mahalliy aholiga yetkazib berish uchun qanday transport vositasidan foydalangan ma’qul?
Korxonada ishchi soni juda ko’p. Deylik, birgina presslash bo’limida 500 kishi ishlaydi. Shu ishni qilish uchun chet eldan maxsus uskuna sotib olish mumkin. Lekin u uskunaning bittasi 50 kishining ishini qila oladi va 10 baravar tejamkorlikka erishishga yordam beradi. Birdan 10ta uskuna sotib olish qimmatga tushadi va korxona uchun uzoqni ko’zlagan strategic yechim bo’lmaydi. Energiya sarfini va pul aylanmasi miqdorini hisobga olgan holda, bosqichma-bosqich nechta uskuna xarid qilib ishchilarni almashtirish samarali bo’ladi?
Xaridorlar ishonchini qozonish uchun shahar markazida va shahar chetida servis markazlari ishlab turibdi. Ularda tamirlash-mexaniklar ishlaydi. Servis markazlari mashina sotib olinganidan keyin 1 yil muddatda ma’lum shartlar asosida bepul xizmat ko’rsatadi. Ularga qo’shimcha yana 100 nafar ta’mirchi ustalar ham ishlaydi. Resurs xarajatlarini hisobga olib servis markazlarini yoki yordamchi ishchilar sonini qisartirish savdo hajmimga qanday ta’sir qilishini aniqlang.
| 