MPLS texnologiyasi tasnifi va asosiy tushunchalar
MPLS texnologiyasi 1996 yilda Ipsilon, Cisco, IBM va boshqa kompaniyalar o‘zlarining loyihalarini birlashtirib, yangi MPLS (Multiprotocol Label Switching - belgilar asosidagi ko‘p protokolli kommutatsiya) texnologiyasini ishlab chiqishdi. MPLS - yuqori tezlikli IP - magistrallarni qurish uchun paketlarning tezkor kommutatsiya qilish texnologiyasi bo‘lib, bunda tarmoq masshtabini keraklicha kengaytirish, trafikni qayta ishlash tezligini oshirish, tashkilotning qo‘shimcha xizmatlari uchun katta imkoniyatlarni yaratadi. Bu texnologiyani yaratishdan asosiy maqsad IP-tarmoq orqali ma’lumotlarni sifatli uzatishni amalga oshirish va OPNETda ma’lumotlarni osonlik bilan almasinishini ta’minlashdir.
MPLS texnologiyasining quyidagi afzalliklarini ko‘rsatib o‘tish lozim:
IP - adres sarlavhasi tahlilidan alohida marshrutlash imkoni, ya’ni paketlar IP - adreslari bo‘yicha emas, balki MPLS - adreslari bo‘yicha harakatlanadi. Bu keng spektrdagi xizmatlar turini yaratish imkonini yaratadi;
tezkor kommutatsiyalash, bunda harakatlanish jadvallaridan adresni qidirish vaqti kamayadi;
tarmoqning yadro va chegaraviy qismlarida funksionallikining bo‘linishi, bunda tarmoqda xavfsizlik va ishonchlilik masalalari yaxshilinadi;
marshrutlarni samarali qo‘llash;
QoS xizmat ko‘rsatish sifatining ortishi;
OSI modelida MPLS protokoli tarmoq va kanal pog‘onalari o‘rtasida oraliq pozitsiyani egallaydi.
MPLS texnologiyasida tarmoq chegara va yadro sohalariga ajratilib, bunda yadro sohasining asosiy vazifasi paketlarni adresga yetkazishdan iborat, ya’ni paketlarni kommutatsiyalash bilan shug‘ullanadi.
Chegara sohasida joylashgan marshrutizator tarmoq pog‘ona paketining sarlavhasini tahlil qiladi va unga FEC (forwarding equivalence class) - ekvivalent qayta yo‘naltirish sinfiga muvofiq belgini qo‘shadi va bu belgi MPLS tarmog‘idan chiqqanda paketdan olib tashlanadi.
Belgilar steki 4 ta maydonchadan iborat:
Belgi (Label); Paket formatidan 20 bitni egallab, tarmoq pog‘onasida paketni uzatish uchun kerak bo‘lgan ma’lumotni saqlaydi.
CoS - Class of Serivce - xizmat ko‘rsatish darajasi, ya’ni ushbu maydon tarmoqdagi trafik paketini tashlab yuborish yoki saqlab qolishni belgilaydi.
S - “stek tubi” – uzunligi 1 bit bo‘lib, u belgilar stekidagi oxirgi elementga o‘rnatiladi. Bottom-of-Stack MPLS marshrutizatorlariga belgilar to‘plamida boshqa belgilar yo‘qligini bildiradi.
TTL (Time to live) maydonchasi, MPLS kommutasiyasida paketlarning yashash vaqti ya’ni, xalqalar xosil bo‘lishining oldini olishga xizmat qiladi;
MPLSda marshrutlash amalga oshirilmaydi, lekin paketlar 32 bitli “belgi” – ma’lumotlar bloki asosida kommutatsiyalanadi va uzatiladi.
MPLS texnologiyasi tarmoq pogʻonada qoʻllaniluvchi marshrutizatsiya va signalizatsiya protokollari yordamida paketlarni kanal pog‘onaga qayta yo‘naltirish uchun belgili kommutatsiyalangan LSPlardan foydalanadi.
MPLS o‘ziga ishonchli texnologiya hisoblangan ATM, IP -tarmoqlarida vositalarni qulay va aniq adresiga yetkazish hamda QoS kafolatini ta’minlashni birlashtiradi.
MPLSda ham ATM va FRga o‘xshab virtual kanallardan foydalanadi (VC), odatda ularni belgilar kommutatsiyasining yo‘llari (LSP) deb nomlanadi va ular MPLSni bazaviy ulanishini ta’minlaydi. MPLS tarmog‘ining ichida bir nechta LSP bo‘lishi mumkin va ular belgilarni kerakli yo‘nalishda harakatlanishini ta’minlaydi.
LSPdagi belgilar Label Distribution Protocol (LDP) yordamida tayinlanadi va bu yordamchi protokollar, xususan RSVP-TE protokoli asosida oshirishning turli usullari mavjud. OSPF, IS-IS yoki BGP kabi marshrutlash protokollari belgini tarqatish jarayonini tayyorlaydi. Ushbu marshrutlash protokollari yordamida tarmoqning topologiyasi yaratiladi va belgilar tayinlanadi.
MPLS texnologiyasida belgili kommutatsiya marshrutizatori (LSR) qo‘llaniladi va u IP - marshrutizatoriga o‘xshab kanallarni virtual kommutatsiyalash vazifasini bajaradi. LSR marshrutizatori “FEC-belgi” ulanishi to‘g‘risida yuqori oqim LSRni xabardor qilish uchun belgilarni tarqatish protokolidan foydalanadi. Pastki oqim LSR to‘g‘ridan-to‘g‘ri “FEC-belgi” ulanishini yuqori oqim LSR bilan bog‘lashi mumkin, bu esa kiruvchi quyi oqim deb ataladi. Bunga qo‘shimcha ravishda, yuqori oqim LSR quyi oqim LSR dan bog‘lashni so‘raganda, so‘rov bo‘yicha quyi oqimga yuboriladigan bog‘lash bildirishnomasi bo‘lishi mumkin.
MPLS texnologiyasi LSP yaratish uchun quyidagi ikkita variantni qo‘llab-quvvatlaydi:
marshrut maydoni bo‘yicha ketma-ket marshrutizatsiyalash (hop-byhop routing) - har bir LSR ma’lum FEC uchun keyingi maydonni mustaqil ravishda tanlaydi. Ushbu metodologiya hozirda IP - tarmoqlarida qo‘llaniladigan usulga o‘xshaydi. LSRda OSPF kabi mavjud marshrutlash protokollaridan foydalanadi;
aniq marshrutlash (ER) - jo‘natuvchi tomonidagi marshrutlash usuliga o‘xshash. Kirish LSR (ya’ni, MPLS tarmog‘idagi trafik kelib chiqadigan LSR) ER-LSP orqali o‘tadigan tugunlar zanjirini belgilaydi. Belgilangan yo‘l optimal bo‘lmasligi mumkin. Resurslar ma’lumotlar trafigini ma’lum QoS bilan ta’minlash uchun yo‘l bo‘ylab zahiraga olinishi mumkin. Bu tarmoq bo‘ylab trafikni optimal taqsimlashni osonlashtiradi va tarmoqni boshqarishning qabul qilingan qoidalari va usullari asosida shakllangan turli toifadagi trafik oqimlariga xizmat ko‘rsatishni tabaqalashtirilgan ta’minlash imkonini beradi.
|
