|
O`zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi
|
| bet | 4/9 | | Sana | 08.12.2023 | | Hajmi | 0,53 Mb. | | #113770 |
Bog'liq Komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot te (1) 3-topshiriqy ga mod p
Agarda mana shu foydalanuvchi (A) bilan biror boshqa foydalanuvchi (B) mahfiy ma’lumotni jo’natmoqchi bo’lsa, u holda (B) r sonidan kichik bo’lgan biror kriptotizimi sonini tanlab olib
1
2
y g k mod p va y m yk ,
sonlarini hisoblaydi, bu yerda belgisi 2 modul bo’yicha bitlarni qo’shish amalini bildiradi, ya’ni m va yk sonlari ikkilik sanoq tizimida, deb tushiniladi. So’ngra (B) (y1>y2) ma’lumotlarini (A)ga jo’natadi. o’z navbatida (A) bu shifrlangan ma’lumotni qabul qilib, quyidagi
1
2
( ya mod p) y m
bo’lgan hisoblash bilan ma’lumotning ochiq matnini tiklaydi.
Shifrlashni kombinatsion usuli. Shifrlashning kombinatsiyalangan usullari. Qudratli kompyuterlar, tarmoq texnologiyalari va neyronli hisoblashlarning paydo bo’lishi hozirgacha umuman fosh qilinmaydi deb hisoblangan kriptografik tizimlarni obro’sizlantirilishiga sabab bo’ldi. Bu esa o’z navbatida yuqori bardoshlikka ega kriptografik tizimlarni yaratish ustida ishlashni taqozo etdi. Bunday kriptografik tizimlarni yaratish usullaridan biri shifrlash usullarini kombinatsiyalashdir. Quyida eng kam vaqt sarfida kriptobardoshlikni jiddiy oshishini ta’minlovchi shifrlashning kombinatsiyalangan usuli ustida so’z boradi. Shifrlashning ushbu kombinatsiyalangan usuliga binoan ma’lumotlarni shifrlash ikki bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqichda ma’lumotlar standart usul (masalan, DES usul) yordamida shifrlansa, ikkinchi bosqichda shifrlangan ma’lumotlar maxsus usul bo’yicha qayta shifrlanadi. Maxsus usul sifatida ma’lumotlar vektorini elementlari noldan farqli bo’lgan son matritsasiga ko’paytirishdan foydalanish mumkin.
Gammalashni qo’llashda agar shifr gammasi sifatida raqamlarning takrorlanmaydigan ketma-ketligi ishlatilsa shifrlangan matnni fosh qilish juda qiyin.
Odatda shifr gammasi har bir shifrlanuvchi so’z uchun tasodifiy o’zgarishi lozim. Agar shifr gammasi shifrlangan so’z uzunligidan katta bo’lsa va dastlabki matnning hech qanday qismi ma’lum bo’lmasa, shifrni faqat to’g’ridan-to’gri saralash orqali fosh etish mumkin. Bunda kriptobardoshlik kalit o’lchami orqali aniqlanadi. Shifrlashning bu usulidan ko’pincha himoya tizimining dasturiy amalga oshirilishida foydalaniladi va shifrlashning bu usuliga asoslangan tizimlarda bir sekundda ma’lumotlarning bir necha yuz Kbaytini shifrlash imkoniyati mavjud. Rasshifrovka jarayoni-kalit ma’lum bo’lganida shifr gammasini qayta generatsiyalash va uni shifrlangan ma’lumotlarga singdirishdan iborat.
Shifrlangan ma’lumotlar vektorini matritsaga ko’paytirishni qo’llashda
kvadrat matritsa
Mij
ga ko’paytiriladi va shifrlangan vektorlar shakllantiriladi:
jabxalaridagi moslanuvchanligini ko’rsatish mumkin. Har bir vektor alohida shifrlanganligi sababli ma’lumotlar blokini uzatish va dasturlangan ma’lumotlardan ixtiyoriy foydalanish imkoniyati tug’iladi. Ushbu usulni apparat yoki dasturiy usulda amalga oshirish mumkin.
|
| |
