Oʻzbekiston Respublikasi Axborottexnologiyalari Va Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy Nomidagitoshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti mustaqil ish mavzu

Download 0,82 Mb.
bet	3/6
Sana	05.01.2024
Hajmi	0,82 Mb.
	#130636

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
Muxammatqulov Shohruhbek 4

Xavfsizlik xususiyatlari
Tarmoq xavfsizligi uchun turli xil vositalar va texnologiyalarning keng doirasi qo'llaniladi. Keling, ulardan ba'zilarini ko'rib chiqaylik.

Asosiy xavfsizlik texnologiyasi.
Ma'lumotni himoya qilish uchun mo'ljallangan turli xil dasturiy va apparat vositalari ko'pincha xavfsizlik texnologiyalarini tashkil etadigan bir xil yondashuvlar, texnikalar va texnik echimlardan foydalanadilar.
Kripto himoyasi. Kriptografiya ma'lumotni himoya qilish uchun uni almashtirish usullarini ishlab chiqish bilan shug'ullanadi.
Ommaviy foydalanish mumkin bo'lgan (hamma uchun tushunarli) ma'lumotlarning tan olinishini qiyinlashtiradigan shaklga aylantirish Shifrlash deb nomlanadi va teskari konversiya deyiladi. Shifrlash - bu ma'murlar va foydalanuvchilar uchun qulay vosita va ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlashning eng samarali vositalaridan biridir. Ma'lumotni shifrlashning ikkita asosiy usulini ajratib ko'rsatish kerak: Transpozitsiya, dastlabki ma'lumotlarda belgilar ketma-ketligi o'zgartirilganda va almashtirish, ba'zi shablonlar yordamida ishlatilgan alifboning barcha belgilari almashtiriladi, masalan, harflar raqamlar bilan almashtiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan hamkorlikda O‘zbekiston Respublikasining axborot xavfsizligi konsepsiyasi ishlab chiqilmoqda. Unda kiberxavfsizlikka qarshi kurashish sohasidagi strategik vazifalar va konseptual yo‘nalishlar belgilanadi. Bu haqida «O‘zA» xabar berdi.
Vazirlikdan ma’lum qilishlaricha, konsepsiya loyihasida axborot xavfsizligiga asosiy tahdidlar belgilangan bo‘lib, kiberjinoyatchilikka qarshi kurashish va uning oldini olish bo‘yicha ishlab chiqilayotgan amaliy chora tadbirlarga e’tibor kuchaytirilmoqda. Loyihada axborot makoni imkoniyatlaridan foydalanishning yangi tamoyillariga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Konsepsiyada axborot xavfsizligini ta’minlashning asosiy yo‘nalishlari, shuningdek, internet tarmog‘idan foydalanishda fuqarolar huquq va erkinliklarini himoya qilish tamoyillariga asoslangan axborot makonidagi milliy manfaatlar o‘z aksini topadi.
Yaratilayotgan konsepsiya axborot xavfsizligi sohasida davlat siyosatining strategik vazifalarini belgilab beruvchi va muvofiqlashtiruvchi muhim hujjat hisoblanadi. U o‘zaro axborot hamkorligi uchun xavfsiz muhitni shakllantirish hamda axborot, kommunikatsiya va texnologiya tizimlarining milliy axborot makonida barqaror ishlashini, ulardan shaxs, jamiyat va davlat manfaatlari yo‘lida xavfsiz foydalanishni rag‘batlantiradi. Buning uchun nafaqat mavjud tahdidlarga qarshi kurashish, balki mamlakatimizga qarshi dushmanlik va buzg‘unchilik harakatlarini amalga oshirish maqsadida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish xavfini kamaytirishga yo‘naltirilgan milliy axborot xavfsizligi tizimini rivojlantirish va takomillashtirish ishlari amalga oshiriladi.

Download 0,82 Mb.

1 2 3 4 5 6

Download 0,82 Mb.