|
Tahlil uchun qo’llaniladigan usullar
|
| bet | 8/15 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 54,43 Kb. | | #234359 |
Bog'liq Murodov Shaxzod diplom ishi3.3 Tahlil uchun qo’llaniladigan usullar
O‘zbekistonning turizm salohiyatini tahlil qilish va baholash, turistik-rekreatsion komplekslarni rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish uchun turli usullardan foydalanish mumkin. Mana tahlil qilishning asosiy usullari:
O‘zbekiston turizm sektorining ichki kuchli va zaif tomonlarini, shuningdek, tashqi imkoniyatlar va tahdidlarni aniqlash uchun SWOT (Kuchli tomonlar, zaif tomonlar, imkoniyatlar, tahdidlar) tahlilini o‘tkazish. Ushbu tahlil turizmni rivojlantirishning hozirgi holatini tushunishga va kuchli tomonlardan foydalanish va zaif tomonlarini bartaraf etish strategiyalarini shakllantirishga yordam beradi.
Bozor tahlili:
O‘zbekistonda turizmga bo‘lgan talabni tushunish uchun bozorni keng qamrovli tahlil qiling. Bu turistik demografiya, sayohat tendentsiyalari, imtiyozlar va motivatsiyalarni tahlil qilishni o'z ichiga oladi. Bozordagi bo'shliqlar va imkoniyatlarni aniqlash uchun qo'shni yo'nalishlar va xalqaro raqobatchilarni o'z ichiga olgan raqobat muhitini baholang.
Manfaatdor tomonlar xaritasi:
O‘zbekistonda turizmni rivojlantirishda ishtirok etuvchi asosiy manfaatdor tomonlar, jumladan, davlat idoralari, turizm sanoati ishtirokchilari, mahalliy hamjamiyat, investorlar va nodavlat notijorat tashkilotlari xaritasini belgilang. Hamkorlik va manfaatdor tomonlarning rivojlanish jarayonida ishtirok etishini osonlashtirish uchun ularning turizm sektoridagi rollari, qiziqishlari va ta'sirini aniqlang.
Iqtisodiy ta'sirni baholash:
O‘zbekistonda turizmni rivojlantirishning potentsial iqtisodiy foydasini aniqlash uchun iqtisodiy ta’sirni baholashni o‘tkazish. Turizmning yalpi ichki mahsulotga, bandlikka, soliq tushumlariga va valyuta tushumlariga bevosita va bilvosita hissasini hisoblang. Turizmning iqtisodiy ta'sirini o'lchash uchun kirish-chiqish tahlili yoki multiplikator tahlili kabi iqtisodiy modellashtirish usullaridan foydalaning.
Atrof-muhitga ta'sirni baholash:
Turizmni rivojlantirish loyihalarining ekologik oqibatlarini, jumladan, ularning tabiiy resurslar, ekotizimlar va biologik xilma-xillikka potentsial ta'sirini baholash. Taklif etilayotgan turistik va rekreatsion majmualarning barqarorligini baholash va atrof-muhitga salbiy ta’sirlarni yumshatish bo‘yicha chora-tadbirlarni aniqlash uchun atrof-muhitga ta’sirni baholash (EIA) o‘tkazish.
Madaniy va merosni baholash:
O‘zbekistonning madaniy-meros boyliklari va ularning turizmni rivojlantirish imkoniyatlarini baholang. YuNESKOning Jahon merosi ob'ektlari, tarixiy diqqatga sazovor joylar, an'anaviy hunarmandchilik va sayyohlarni jalb qilishi mumkin bo'lgan nomoddiy madaniy meros elementlarini aniqlang. Madaniy diqqatga sazovor joylarning tabiatni muhofaza qilish ehtiyojlari va turistik o'tkazish qobiliyatini baholash.
Fazoviy tahlil:
O‘zbekistonda turizm aktivlari, infratuzilmasi va tashrif buyuruvchilar oqimining fazoviy taqsimlanishini tahlil qilish uchun GIS (geografik axborot tizimlari) va fazoviy tahlil usullaridan foydalaning. Turistik va rekreatsion majmualar uchun qulaylik, diqqatga sazovor joylarga yaqinlik va atrof-muhitga moslik kabi omillarga asoslanib, mos joylarni aniqlang.
Talabni prognozlash:
Demografik tendentsiyalar, iqtisodiy ko'rsatkichlar va bozor prognozlari asosida O'zbekistonda turizmga bo'lajak talabni prognoz qilish. Turistik va rekreatsion komplekslar uchun investitsion qarorlar va imkoniyatlarni rejalashtirishni xabardor qilish uchun turistlar kelishi, turar joy talabi va tashrif buyuruvchilar xarajatlarining potentsial o'sishini hisoblang.
Texnik-iqtisodiy asoslar:
Sayyohlikni rivojlantirish bo‘yicha taklif etilayotgan loyihalarning texnik-iqtisodiy asoslarini, ularning moliyaviy barqarorligi va operatsion maqsadga muvofiqligini baholash uchun o‘tkazish. Loyihalarni amalga oshirishning maqsadga muvofiqligini aniqlash uchun investitsiya xarajatlari, daromad salohiyati, bozor talabi, tartibga soluvchi talablar va xavf omillari kabi omillarni baholang.
Jamiyat ta'sirini baholash:
O‘zbekistonda turizm rivojlanishining mahalliy hamjamiyatlarga ijtimoiy va madaniy ta’sirini baholang. Ish o'rinlari yaratish va daromad olish kabi potentsial imtiyozlarni, shuningdek, madaniy mahsulotlar va jamoani ko'chirish kabi ijtimoiy muammolarni aniqlang. Rivojlanish takliflariga ularning istiqbollari va tashvishlarini kiritish uchun mahalliy manfaatdor tomonlar bilan hamkorlik qiling.
Benchmarking va eng yaxshi amaliyotlar:
Muvaffaqiyatli xalqaro amaliy tadqiqotlar va ilg‘or tajribalar asosida O‘zbekistonning sayyohlik salohiyati va rivojlantirish bo‘yicha takliflar. O‘zbekiston kontekstida qo‘llaniladigan saboq va tushunchalarni olish uchun boshqa mamlakatlarning yaxshi loyihalashtirilgan sayyohlik yo‘nalishlari, dam olish majmualari va barqaror turizm tashabbuslari misollarini o‘rganing.
Stsenariyni rejalashtirish:
O‘zbekistonda turizmni rivojlantirishning muqobil kelajak stsenariylarini o‘rganish uchun stsenariy rejalashtirish usullaridan foydalaning. Sayyohlik natijalariga potentsial ta'sirini baholash uchun turli xil siyosat stsenariylarini, bozor tendentsiyalarini va tashqi omillarni ko'rib chiqing. Noaniq va dinamik sharoitlarga javob bera oladigan moslashuvchan strategiyalarni ishlab chiqish2.
Ushbu tahlil usullarini tizimli ravishda qo‘llash orqali tadqiqotchilar va rejalashtiruvchilar O‘zbekistonning turizm salohiyati haqida har tomonlama tushunchaga ega bo‘lishi va turistik-rekreatsion komplekslarni barqaror rivojlantirish bo‘yicha puxta asoslangan takliflar ishlab chiqishi mumkin.
|
| |
