O’zbekiston Respublikasi Oliy Ta’lim, Fan va Innovatsiyalar Vazirligi Andijon Viloyati Boshqarmasi Asaka 1-son kasb-hunar maktabi




Download 43,67 Kb.
bet2/13
Sana28.05.2024
Hajmi43,67 Kb.
#256312
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Abdumalikova M Delphi dasturlash tili

Zamonaviy dasturlash tillari. 
Hozirgi kunda respublikamizdagi texnika oliy o‘quv yurtlarida “Informatika 
va axborot texnologiyalari” yo‘nalishi va mutaxassisliklariga turli xil dasturlash
tillarini o‘rgatish mo‘ljallangan. Bizga ma’lumki, dasturlash tillarining yuzdan 
ortiq ko‘rinishlari mavjud, lekin qo‘llanilishi ko‘lamiga qarab Delphi, Java, C++
va C# dasturlash tillari yuqori dasturlash sinfiga mansubdir.
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra C++ dasturlash tili Assembler dasturlash
tiliga eng yaqin bo‘lib, tezlik jihatidan 10 % ortda qolar ekan.
Keyingi yillarda amaliy dasturchilarga juda ko‘p integratsion dastur tuzish
muhitlari taklif etilmoqda. Bu muhitlar u yoki bu imkoniyatlari bilan bir–biridan 
farq qiladi. Aksariyat dasturlashtirish muhitlarining fundamental asosi C++ tiliga
borib taqaladi.
Ushbu kurs ishida hozirgi kunda kompyuterda berilgan funksiyalarni
grafigini va har xil ko‘rinishdagi shakllarni chizish va ularni aniq koordinatalarini 
aniqlash, ekranni grafik rejimga o‘tkazish va undagi mavjud piksel va ranglardan
foydalanish kabi vazifalarni o‘rganishga olib keladi.
Hozirgi vaqtda dasturlashga bo‘lgan qarash birmuncha o‘zgargan, ya’ni
dasturlar yozilishidan tashqari ilovalar loyihalanadi ham. Visual Basic yuqori 
darajadagi ilovalar yaratish vositasi bo‘lib odatdagi Basic dan keskin farq qiladi.
Faqatgina odatdagi Basic ning operatorlari va dasturlash sintaksisiga tayanadi. 
Visual Basic o‘rganish uchun nisbatan sodda bo‘lishiga qaramasdan uning
yordamida murakkab komppyuter dasturlarini yaratish mumkin. 
Basic so‘zi Beginner’s (boshlang’ich) All-purpose (universal) Symbolic
(belgili) Instruction Code (buyruqlar tizimi) dan hosil bo‘lgan. Vizual so‘zi bu 
tilning mazkur dastur versiyasidagi dastur tuzish jarayonida ko‘plab operatsiyalar
vositalar yordamida, ya’ni bevosita kodlarni yozmasdan bajarilishini anglatadi. 
Dasturlar tuzish sermashaqqat jarayondir, lekin Visual Basic bu ishni sezilarli
darajada soddalashtiradi. Visual Basicning yana bir yutug‘i shundaki, u Microsoft 

7
Office paketi dasturi va Internet resurslari bilan ishlaydi. Visual Basic bir necha 


versiyada ishlab chiqariladi.


1. Learning Edition (O‘quv taxriri). Bu versiya tajribasi kam (boshlovchi) 
dasturchilar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, Windows da ishlovchi dasturlar tuzish
uchun zarur bo‘lgan faqat asosiy imkoniyatlar va elementlarni o‘zida jamlagan. 
2. Professional Edition – (Professional kasbiy tahriri). Kompilyator
dasturlari ishini tezlashtiruvchi - ActiveX qo‘shimcha komponentlarini va 
ma’lumotlar bazalarini boshqarishning kengaytirilgan vositalarini o‘z ichiga oladi.
Bu versiya jiddiy ilovalarni ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan
3. Enterprise Edition (Korxonalar uchun tahriri) ko‘pchilik foydalanuvchili
ma’lumotlar bazalariga ega ilovalarni ishlab chiqishga imkon beradi va ilovalarni 
dasturchilar guruhlari hamkorlikda ishlab chiqish vositalarini o‘z ichiga oladi.
4. Visual Basic for Applications (Ilovalar uchun Visual Basic). Visual 
Basic ning mazkur versiyasi Microsoft Office dasturi tarkibiga kiradi. Agar sizda
Office ning to‘liq versiyasi yoki bu paketning istalgan komponenti bo‘lsa, u holda 
sizda Visual Basic ning ilovalar uchun versiyasi ham bor bo‘ladi.
Java dasturlash tili birinchi bo‘lib 1991 yili Sun Microsystems tomonidan 
ishlab tadqiq etilgan. O‘sha yillarda Java faqat elektron qurilmalar – televizor,
video magnitafon, non isitish qurilmasi va shu kabilarga dasturlar yozish uchun 
foydalanilgan. O‘sha vaqtlarda Java ning maqsadlari uning ixcham, tezkor,
samarali, oson va keng miqyosdagi elektron qurilmalarga moslashuvchan 
dasturlash tili etib yaratish bo‘lgan. Xuddi shu maqsadlar Javani World Wide Web
da ishlay oladigan, umumiy maqsadlarga yo‘naltirilgan xamda barcha 
platformalarda ishlay oladigan ideal dasturlash tili bo‘lib shakllanishiga asos
bo‘lgan. 
Java tilidan Sun (Oak nomi ostida) tomonidan ko‘pgina loyixalar yaratishda
foydalanilgan, lekin u ko‘pchilikning nazariga 1994 yilda Hot-Java bilan 
birlashmaguniga qadar tushmadi. Oradan bir qancha vaqt o‘tib Netscape o‘zining
brauzeriga Hot-Java ning barcha imkoniyatlarini qo‘shib olganidan so‘ng Java ga 
bo‘lgan qiziqish anchagina ortdi.

8
Java Applet larini ishlatish va ularni ko‘rish uchun sizga biror bir Java-


enabled brauzer kerak bo‘ladi. Shuni xam aytish joizki Netscape 2.0 va undan


yuqori versiyalari Internet Explorer 3.0 yoki undan yuqori versiyalari orqali siz 
bemalol Java Applet larni ishlatib ko‘rishingiz mumkin. Siz yana Sun ning o‘zi
tomonidan ishlab chiqilgan Hot-Java brauzerini xam Appletlarni ko‘rishda 
ishlatishingiz mumkin. Lekin Java ning yuqoriroq versiyalarida yozilgan Applet
larni o‘zidan oldingi versiyadagi Hot-Java brauzerlar orqali ko‘rish imkoniyati 
mavjud emas.

9


Download 43,67 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Download 43,67 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekiston Respublikasi Oliy Ta’lim, Fan va Innovatsiyalar Vazirligi Andijon Viloyati Boshqarmasi Asaka 1-son kasb-hunar maktabi

Download 43,67 Kb.