O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti mobil tizimlar fakulteti

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY 
TA’LIM VAZIRLIGI 
 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
MOBIL TIZIMLAR FAKULTETI 
052-20 GURUH TALABASI 
EGAMBERDIYEV AVAZBEK NING 
KOMPYUTER ARXITEKTURASIDAN BAJARGAN
YAKUNIY 
NAZORAN ISHI 
Bajardi
A.EGAMBERDIYEV 
Tekshirdi  M. Raximov
 
TOSHKENT-2023

4-MAVZU: Xotira modullarining qanday xillarini bilasiz va ular qanday 
yig‘ilgan bo‘ladi.
 
 
Reja 
1. Xotiraning ierarxik tuzilishi 
2. Ichki xotirani tashkil etilishi 
3. Static va dinamik xotira, xotiraning 
adreslari. 
4. Doimiy xotira qurilmasi 
 
Tayanch so`zlar: Iyerarxik xotira, RAM, ROM, registr, PC (Program Coun-
ter), IP (Instruction Pointer), buyruqlar registri (Instruction Register IR), Stekni 
ko‘rsatuvchi (Stack Pointer - SP), razryad, xotira adresi, kesh xotira, asosiy xotira, 
SDRAM, SRAM, DRAM, SIMM, DIMM, K580BM80 protsessori, УМПК- 80, 
xotiraga murojat qilish. 
Xotiraning ierarxik tuzilishi 
 
Kompyuter tizimi markaziy protsessor (CPU), xotira (RAM va ROM), kiritish/ 
chiqarish qurilmalaridan (I/O) iborat.(8.1-rasm) 
Kompyuter xotirasi - bu ma’lum vaqt davomida hisoblashda foydalaniladigan 
ma’lumotlarni saqlash uchun fizik qurilma yoki vosita.
8.1-rasm. Kompyuterning umumiy xotira tizimi. 
Katta hajmdagi ma’lumotlami saqlash muammosini hal qilishning ananaviy 
yo‘li, xotirani iyerarxik ko‘rinishda tashkil etish bilan amalga oshiriladi (8.2-rasm). 
Protsessorning ichki registrlari iyerarxiyaning eng yuqori qismida joylashgan. 
Ularga murojaat qilish tezligi, boshqa xil xotiralarga nisbatan ancha yuqoridir. 
Keyingi qatorda hozirgi paytda hajmi 32 Kbaytdan bir necha megabaytgacha 
bo‘lishi mumkin bo‘lgan kesh-xotira joylashgan. Iyerarxiyaning uchinchi