146
Identifikatsiya ma‟lumotlari
- tizimda muayyan qatnashchini bir ma‘noli
identifikatsiyalashga imkon beruvchi, unga tegishli noyob identifikatsiya
ma‘lumotlari majmui.
Ijtimoiy injeneriya
– xizmatchi xodimlar va foydalanuvchilar bilan, turli
nayrang, aldash va h. orqali chalg‘itish asosidagi muloqotdan olinadigan axborot
yordamida axborot tizimining xavfsizlik tizimini chetlab o‘tish.
Ikki faktorli autentifikatsiya
– foydalanuvchilarni ikkita turli faktorlar
asosida autentifikatsiyalash, odatda, foydalanuvchi biladigan narsa va egalik
qiladigan narsa (masalan, parol va fizik identifikatori) asosida.
Imzo verifikatsiyasi
- ma‘lumotlardagi raqamli imzoni tekshirish uchun
raqamli imzo algoritmi va ochiq kalitdan foydalanish.
Insayder
– guruxga tegishli yashirin axborotdan foydalanish xuquqiga ega
guruh a‘zosi. Odatda, axborot sirqib chiqishi bilan bog‘liq insidentda muhim shaxs
hisoblanadi. Shu nuqtai nazaridan, insayderlarning quyidagi xillari farqlanadi:
beparvolar, manipulyatsiyalanuvchilar, ranjiganlar, noxolislar, qo‘shimcha pul
ishlovchilar va h.
Insident
– ruxsatsiz foydalanish xuquqiga ega bo‘lishga yoki kompyuter
tizimiga hujum o‘tkazishga urinishning qayd etilgan holi.
Internet–firibgarlik
– kredit-moliya sohasidagi ―yuqori-texnologiyali‘‘
jinoyatchilik xili bo‘lib, uyushgan va, odatda, xalqaro xarakterga ega. Jinoiy
strukturalar tomonidan noqonuniy daromadlar olish maqsadida foydalanishni
blokirovka qilish hujumi yoki bot-tarmoqlarni yaratish kabi zamonaviy
texnologiyalar ishlatiladi.
