|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "mashinosozlik texnologiyasi va mashinasozlik ishlab chiqarishlarini avtomatlashtirish" kafedrasi
|
| Sana | 21.01.2024 | | Hajmi | 1,14 Mb. | | #142257 |
Bog'liq №5.МАЪРУЗА NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI “MUHANDISLlIK MEXANIKASI” KAFEDRASI «MUHANDISLIK VA KOMPYUTER GRAFIKASI» FANI MAVZU: Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar. Eskiz va eskizlarni bajarish bosqichlari. Kompyuter grafikasi. Ma’ruzachi: dots.Ruzibayev A.N. NAVOIY Reja: 1. Birikmalar. 2. Ajraladigan birikmalar. 3. Ajralmaydigan birikmalar. 4. Rezba haqida umumiy tushuncha. 5. Eskiz va eskizlarni bajarish bosqichlari. 6. Zamonaviy grafik dasturlari «KOMPAS-3D», «Auto CAD» grafik muxarrirlari. Birikmalar Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar. Detallar bir-biri bilan ajraladigan va ajralmaydigan qilib biriktiriladi. Ajraladigan birikmalar-qo’zg’aladigan va qo’zg’almaydigan birikmalardir. Ajralmaydigan birikmalar-parchinlash, payvandlash, presslash yo’li bilan hosil qilinadigan birikmalardir.
Ajralmaydigan birikmalar
Payvandli birikmalar. Ikki detalni biriktirish joylarini eritish yoki eritib quyish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Eritib ulangan joyiga payvand chok deyiladi.
Parchin mixli birikmalar.
Rezba haqida umumiy tushuncha. Rezba – bu silindrik yoki konus sirti bo’ylab tekis kontur vintsimon harakatidan hosil bo’lgan sirt. Rezba kesilgan sirtning shakliga qarab rezbalar (silindrik, konuslik), rezbani sterjenini sirtida joylashishiga (tashqi yoki ichki), profilli shakl (uchburchak, to’g’ri burchak, trapestiya, dumaloq va boshqalar) tasniflanadi.
Rezba besh turdan iborat: 1. Metrik rezba 2. Trapetsiyasimon rezba 3. Dyumli rezba 4. Truba rezba 5. Tirgakli rezba
Rezba profilining shakli
|
Rezba turi
|
Rezba profilining shakli
|
Rezba turi
|
a)
|
Metrik rezba
|
b)
|
Dyumli rezba
|
v)
|
Silindrik truba rezba
|
g)
|
Konussimon truba rezba
|
d)
|
Dyumli trubali rezba
|
e)
|
Trapesiyali rezba
|
j)
|
Tirak rezba
|
z)
|
To‘g‘ri burchakli nostandart rezba
|
Rezbalarni shartli belgilash. 1. Metrik rezba - Metrik rezbaning profili teng tomonlik uchburchak bo’lib, uchidagi profil burchak 600 ga teng bo’ladi. 2. Truba silindrik rezba - bu rezbaning profili teng yonlik uchburchak bo’lib, uchidagi burchagi (profil) 550 ga teng. 3. Dyumlik konus rezba - uchburchakli profilga ega bo’lib profil uchidagi burchak 600 ga teng.
4. Truba konus rezba - uchburchak profilga ega bo’lib, profil uchidagi burchagi 550 ga teng va uchlari yumaloqlashtirilgan bo’ladi.
5. Trapestieodal rezba - bir yo’llik trapestieodal rezbani profili teng yonlik trapestiya ko’rinishida bo’ladi, yon tomonlari orasida burchak 300 teng. 6. Tirak rezba - tirak rezbani profili teng yonlik bo’lmagan trapestiyasidan iborat bo’ladi.
Rezbalarni chizmada tasvirlash.
Eskizlar (konstruktorlik hujjatlarining yagona tizimi) standartlarining barcha talablariga rioya qilgan holda detal elementla-rini tahminan proporsionalligini saqlab va ko‘z bilan chamalab chizmachilik asboblarisiz qo‘lda bajariladi.
Detallarning eskizlarini bajarish bosqichlari.
1-bosqich. Detal bilan tanishib chiqish.
2-bosqich. Bosh ko‘rinish va boshqa kerakli tasvirlarni aniqlash.
3-bosqich. Chizma formatini tanlash.
4-bosqich. Chizma qog‘ozini tayyorlash.
5-bosqich. Chizma qog‘oziga tasvirlarni joylashtirish.
6-bosqich. Detal elementlarini tasvirlash.
7-bosqich. Ko‘rinishlar, qirqim va kesimlarni bajarish.
8-bosqich. O‘lcham chiziqlari va shartli belgilarni
qo‘yish.
9-bosqich. O‘lcham sonlarini qo‘yish.
10-bosqich. Eskizni taxt qilish.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "mashinosozlik texnologiyasi va mashinasozlik ishlab chiqarishlarini avtomatlashtirish" kafedrasi
|
