23
asosida tarmoqlanishi mumkin, ya‘ni shart bajarilish
asosida chin qiymat qabul
qilganda algoritmning bir qismi yolg‘on qiymat qabul qilganda esa algoritmning
boshqa qismi bajariladi.
Algoritm bajarilish davomida har doim
ham buyruqlar ketma-ketligi
bajarilavermaydi, shunday holatlar ham mavjudki,
algoritm tarkibida shartlar
asosida buyruqlar ketma-ketligi tarmoqlanib ketadi.
Ta‘rif: Algoritm bajarilish vaqtida buyruqlar ketma-ketligi shartlar asosida
u yoki bu qismga tarmoqlanishiga tarmoqlanuvchi algoritmlar deyiladi.
Tarmoqlanuvchi algoritmlar quyidagicha so‗zlar yordamida tasvirlanadi.
Agar (shartli ifoda) u holda (hisoblansin) aks holda (hisoblansin)
Tarmoqlanuvchi algoritmlar quyidagicha blok-sxema yordamida tasvirlanadi.
Shart chin bo‘lganda algoritm 1 tomonga yolg‘on bo‘lganda esa 0 tomonga
harakatlanadi. 1 yoki 0 o‘rniga rost yoki yolg‘on, + yoki –, xa yoki yo‘q belgilarni
yozish mumkin. Algoritmni ifodalovchi blok-sxema ko‘rinishiga e‘tibor
qaratsangiz romb belgisi tarkibiga algoritmning shartli ifodasi keltiriladi. Agar
algoritm sharti natijasi chin qiymat qabul qilsa, algoritm +
tarafdagi buyruqlarga
o‘tadi aks holda – tarafdagi buyruqlar ketma-ketligiga o‘tadi.
Misol: Ikkita sondan kattasini aniqlash jarayonini ifodalovchi algoritmni
blok-sxema va so‘zlar yordamida tuzilsin.
Algoritmni so‗zlar yordamida
tasvirlanishi
Algoritmni blok-sxema yordamida
tasvirlanishi
shart
1
0
24
1.boshlanish
2.a va b sonni kiritilsin;
3.Agar a>b uholda max=a
aks holda max=b;
4. max chiqarilsin;
5.tamom.
Misol: Kvadrat tenglamani hisoblovchi algoritm tuzing.
Algoritmni so‗zlar yordamida
tasvirlanishi
Algoritmni blok-sxema yordamida tasvirlanishi
1.boshlanish
2.a,b,c sonni kiritilsin;
3.D=b
2
-4ac hisoblansin;
4.Agar D>0 uholda
x
1
=(-b+
d)/(2a)
x
2
=(-b-
d)/(2a)
x
1
va x
2
chiqarilsin
aks holda
agar d<0 uholda (yechim
yuq) aks holda
x=-b/(2a)
x chiqarilsin;
5.Tamom.
