A
ning kodi=65
a
ning kodi=97
0
ning kodi=48
^
ning kodi=94
B
ning kodi=66
b
ning kodi=98
1
ning kodi=49
<
ning kodi=60
C
ning kodi=67
c
ning kodi=99
2
ning kodi=50
>
ning kodi=62
D
ning kodi=68
d
ning kodi=100
3
ning kodi=51
/
ning kodi=47
E
ning kodi=69
e
ning kodi=101
4
ning kodi=52
,
ning kodi=44
F ning kodi=70 f ning kodi=102
5
ning kodi=53
.
ning kodi=46
G
ning kodi=71
g
ning kodi=103
6
ning kodi=54
:
ning kodi=58
H
ning kodi=72
h
ning kodi=104
7
ning kodi=55
I
ning kodi=73
i
ning kodi=105
8
ning kodi=56
J
ning kodi=74
j
ning kodi=106
9
ning kodi=57
K
ning kodi=75
k
ning kodi=107
probel
ning kodi=32
L
ning kodi=76
l
ning kodi=108
!
ning kodi=33
M
ning kodi=77
m
ning kodi=109
@
ning kodi=64
N
ning kodi=78
n
ning kodi=110
#
ning kodi=35
O
ning kodi=79
o
ning kodi=111
$
ning kodi=36
P
ning kodi=80
p
ning kodi=112
%
ning kodi=37
Q
ning kodi=81
q
ning kodi=113
&
ning kodi=38
R
ning kodi=82
r
ning kodi=114
*
ning kodi=42
S
ning kodi=83
s
ning kodi=115
(
ning kodi=40
T
ning kodi=84
t
ning kodi=116
)
ning kodi=41
U
ning kodi=85
u
ning kodi=117
+
ning kodi=43
V
ning kodi=86
v
ning kodi=118
-
ning kodi=45
220
W
ning kodi=87
w
ning kodi=119
=
ning kodi=61
X
ning kodi=88
x
ning kodi=120
;
ning kodi=59
Y
ning kodi=89
y
ning kodi=121
,
ning kodi=44
Z
ning kodi=90
z
ning kodi=122
?
ning kodi=63
Satrlarni solishtirishda
compare
funksiyasining quyidagi bir nechta
ko‗rinishlaridan foydalaniladi.
a)s=satr1.compare (satr2);
Bunda
satr1
va
satr2
lar solishtiriladi. Agar
satr1> satr2 bo„lsa s>0
satr1= satr2 bo„lsa s=0
satr1
bo‗ladi. Satrlarni solishtirishda, ularning mos nomerlaridagi belgilarining
ASCII
kodlari solishtirilib ketilaveradi. Qaysidir nomerli belgilari bir-biridan farq
qilsa va ulardan qaysi birining kodi katta bo‗lsa, o‗sha satr katta hisoblanadi.
b)
s=satr1.compare (n,m,satr2);
ko‗rinishidan foydalanilganda
satr1
ning
n
-
nomeridan keyingi
m
ta belgilari ketma-ketligi
satr2
bilan solishtiriladi.
c)
s=satr1.compare (n,m,satr2,i,j);
ko‗rinishidan foydalanilganda
satr1
ning
n
-belgisidan keyingi
m
ta belgilari ketma-ketligi
satr2
ning
i
-belgisidan keyingi
j
ta belgilari ketma-ketligi bilan solishtiriladi.
Solishtirish funksiyasining imkoniyatlarini quyidagi dastur misolida namoyish
qilamiz.
#include
#include
using namespace std;
int main()
{ int x,y,z,n,m,t,s5,s6,s7,s8;
string s1="daraja ko‗rsatkichida",s2="ABCDEF",s3="ABCD";
string s4="daraja ko‗rsat",s9="ab",s10="aa3-";
s5=s2.compare(s3); cout<<"s5="<s6=s2.compare(s1); cout<<" s6="<s8=s9.compare(s10); cout<<" s8="<s7=s1.compare(s4); cout<<" s7="<x=s1.compare(0,14,s4); cout<<" x="<y=s2.compare(0,5,s3); cout<<" y="<z=s1.compare(1,4,s4,1,4); cout<<" z="<
221
n=s1.compare(3,4,s4,2,4); cout<<" n="<m=s1.compare(3,5,s4,3,4); cout<<" m="<system("pause");
return 0;
}
Dastur natijasi quyidagicha bo‗ladi
s5=2 s6=-1 s8=1 s7=7
x=0 y=1 z=0 n=-1 m=1
Satr xossalarini aniqlash funksiyalari
Satrning xossalarini aniqlash uchun quyidagi funksiyalardan foydalaniladi.
x=satr.size();
funksiyasi
satr
ning o‗lchamini aniqlaydi.
x=satr.length();
funksiyasi
satr
ning belgilari sonini aniqlaydi.
x=satr.max_size();
funksiyasi
satr
ning maksimal o‗lchamini aniqlaydi.
x=satr.capacity();
funksiyasi
satr
ning xotirada egallagan joyi hajmini
aniqlaydi.
x=satr.empty();
funksiyasi qiymati
bool
turli bo‗lib, agar satr bo‗sh bo‗lsa,
funksiya qiymati
true
, aks holda
false
bo‗ladi. Quyidagi dasturni va uning
natijalarini tahlil qling.
#include
#include
using namespace std;
int main()
{ int z,n,m,t,s6,s7,s8;bool x,y;float s5;
string s1="daraja ko‗rsatkichida",s2="ABCDEF",s3="ABCD";
string s4="daraja ko‗rsat",s9="ab87,/+|",s10="";
s5=s9.size(); cout<<"s5="<s6=s9.length(); cout<<" s6="<s8=s10.max_size(); cout<<" s8="<s7=s9.capacity(); cout<<" s7="<x=s9.empty(); cout<<" x="<y=s10.empty(); cout<<" y="<system("pause");
return 0;
}
Dastur natijasi quyidagicha bo‗ladi
s5=8 s6=8 s8=1073741820 s7=8
x=0 y=1
222
Nazariy savollar
1.String turi deganda nimani tushunasiz?
2.String turidagi o‗zgaruvchilarni e‘lon qilish
3.String turidagi o‗zgaruvchilarni elementlariga murojat qilishni tushuntirib
bering?
4.String turdagi satrlar ustida qanday amallar bajariladi va ularning yozilishi?
5.String turdagi satrlarni nusxalash funksiyasi va uning umumiy ko‗rinishi?
6.Satrning qismiga boshqa satrni o‗rnatish funksiyasi va uning umumiy ko‗rinishi?
7.Satr qismini o‗chirish funksiyasi va uning umumiy ko‗rinishi?
8.Satr tarkibidan satr qismini izlash funksiyasi va uning umumiy ko‗rinishi?
9.string turli o‗zgaruvchilar bilan satrli massivlar o‗rtasida nima farq bor?
10. string turli matnlarni qayta ishlashga mo‗ljallangan qanday funksiyalarini
bilasiz? Ularni tushuntiring.
11. 1) ―gdf3546^.,;‖, 2) ―9876543 %$#@!‖ satrlar uzunligini aniqlang.
12. Satrning o‗zini yoki uning biror qismini o‗chirish funksiyasi qaysi va u qanday
bajariladi?
13. Satrni songa va sonni satrga aylantirish funksiyalarini yozib, tushuntiring.
Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar
1. Nuqta bilan tugaydigan satr berilgan. Satrda nechta so‗z borligini
hisoblab chiqing.
2. Ingliz matnidan iborat satr berilgan. b harfi bilan boshlanuvchi so‗z
nechtaligini toping.
3. Satr berilgan. Unda r, k, t harflari qanchaligini hisoblab chiqing.
4. Satr berilgan. Unda *(yulduzcha), ;(nuqta vergul), :(ikki nuqta) belgilari
qanchaligini hisoblab chiqing.
5. Matndan iborat satr berilgan. Eng qisqa va eng uzun so‗z uzunliklarini
toping.
6. Orasida ikki nuqtasi bo‗lgan belgili satr berilgan. Ungacha bo‗lgan
belgilar qanchaligini aniqlang.
7. Nuqta bilan tugaydigan, matndan tashkil topgan satr berilgan. Uchta
harfdan iborat so‗zni ekranga chiqaring.
8. Berilgan satrdagi barcha na qismiy satrni nad qismiy satr bilan
almashtirng.
9. Satr berilgan. Unda abc qismiy satr necha marta uchrashini aniqlang.
223
10. Satr berilgan. Uning oxirgi so‗zidagi k harfi mig‗dorini hisoblab
chiqing.
11. Satr berilgan. Unda har xil belgilar necha marta uchrashini hisoblab
chiqing. Ularni ekranga chiqaring.
12. Satr berilgan. Berilgan ikkita gapdagi o‗chraydigan bir xil so‗zni chop
eting.
13. Orasida bitta ochilgan qavs va bitta yopilgan qavs mavjud bo‗lgan
belgili satr berilgan. Bu qavslar orasidagi barcha belgilarni ekranga chiqaring.
14. Lotin harflari va raqamlardan tashkil topgan satr mavjud. …
15. Ikki nuqta bilan tugovchi va nuqta vergul bilan ajarilgan so‗zlar
to‗plami berilgan. a harfi bilan tugovchi so‗zlar qanchaligini aniqlang.
16. Satr berilgan. Tarkibida kamida bitta k harfi bo‗lgan so‗zni ko‗rsating.
17. Satr berilgan. Boshlanishi va tugashi bir xil harfdan iborat so‗zni
toping.
18. Satrdagi barcha ikki nuqtalarni nuqta vergul bilan almashtiring.
Almashishlar mig‗dorini hisoblang.
19. Satrdagi ikki nuqta belgilarini o‗chiring va o‗chirilgan belgilar
mig‗dorini hisoblang.
20. Satrdagi so‗zlar orasidagi bO‗sh joy o‗rniga vergul va bO‗sh joyni
qo‗ying.
21. Qavsga olingan belgili satr qismini o‗chiring (qavslar bilan birgalikda).
22. Berilgan so‗z satrda necha marta uchrashini aniqlang.
23. Satrda bitta nuqtali vergul mavjud. Nuqtali vergulgacha bo‗lgan va
undan keyingi belgilar mig‗dorini hisoblang.
24. Satr berilgan. Birinchi n/2 belgilar orasida uchraydigan barcha ikki
nuqtalarni nuqta bilan almashtiring va n/2 dan keyingi belgilar orasida
uchraydigan barcha undov belgilarni nuqta almashtirib uni o‗zgartiring.
25. Satr bitta so‗zdan tashkil topgan. Uni chapdan o‗ngga va o‗ngdan
chapga qarab o‗qiganda bir xil bo‗lishini (ya‘ni u polindrom hisoblanishini)
tekshiring.
26. Qo‗lyozmadagi so‗zlarning har biri teskarisiga yozilib shifrlangan.
Xabarni oching (rasshifrovka qiling).
27. Berilgan satrda ochilgan qavslar soni yopilgan qavslar soni bilan bir
hilligini tekshiring.
28. 200 belgidan oshib ketmaydigan ixtiyoriy ruscha matndan tashkil topgan
satr berilgan. Bu matnda qaysi belgi necha marta uchrashini yozing. Javob
224
grammatik jihatdan to‗g‗ri bo‗lishi kerak, masalan «a – 25 marta», «k – 3 marta»
va h.k.
29. Ingliz so‗zlardan iborat berilgan massivni alfavit bo‗yicha tartiblang.
30. Ikkita A va B satrlar berilgan. A satrdagi harflardan B satrni tuzish
mumkinligini (harflarni o‗rnini almashtirib ishlatish mumkin, lekin ularni bir
martadan ortiq ishlatish mumkin emas) tekshiradigan dastur tuzing. Masalan,
A:INTEGRAL, B:AGENT – tuzish mumkin; B:AGENT – tuzish mumkin emas.
|
