O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/173
Sana16.05.2024
Hajmi2,67 Mb.
#238775
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   173
Bog'liq
Tarixi 37 bet

chiziqli algoritmlar
deyiladi. Biz to hozirga qadar 
o‘rgangan barcha algoritmlar chiziqli algoritmlardir . 
Tarif: Algoritm bajarilish vaqtida hech qanday to‘siqqa uchramasdan 
buyruqlar bajarilish ketma-ketligi tabiiy tartibgaga bo‘ysunsa bunday algoritmlar 
chiziqli algoritmlar
 deyiladi. 
 
Demak algoritm bajarilishida hech qanday shart bo‗lmaslik va uzluksizlik 
yo‘qolmaslik kerak. Algoritm tuzish vaqtida uning turini aniqlash uchun masala 
tarkibida hech qanday shart yoki takrorlanish bo‗lmaslik kerak. Har qanday masala 
algoritmini ham uchta chiziqli, shartli va takrorlanuvchi algoritmlar yordamida 
tasvirlash mumkin. 
Chiziqli algoritmlar bajarilish vaqtida buyruqlar ketma-ketligi buzilmasdan 
davom etadi. Masala tarkibida hech qanday shartlar va takrorlanishlar ishtirok 
etmasa, bunday masalalarni chiziqli algoritmlar asosida hal etish mumkin. 
Misol: 
x ni qiymati berilganda quyidagi funksiyani hisoblash algoritmini 
keltiring. 
Bu masala algoritmini tuzish jarayoni x nomalumning qiymati berilganda y 
funksiyaning natijasi hisoblanish kerak. Demak faqat x ning qiymati kiritilib y 
funksiyaning natijasi hisoblanish kerak bo‗ladi. Berilgan masala uchun 
algoritmning quyidagicha ya‘ni so‗zlar va blok-sxema ko‗rinishida tasvirlanishiga 
e‘tibor bering. 
Algoritmni so‗zlar yordamida 
tasvirlanishi 
Algoritmni blok-sxema yordamida 
tasvirlanishi 


18 
1. boshlanish 
2.
 x
kiritilsin;
3.
hisoblansin
4. y chiqarilsin; 
5. Tamom. 
Blok-sxemalar bilan ishlashni yaxshilab o‗zlashtirib olish zarur, chunki 
bu usul algoritmlarni ifodalashning qulay vositalaridan biri bo‗lib, 
programma 
tuzishni 
osonlashtiradi, 
programmalash 
qobiliyatini 
mustahkamlaydi. Algoritmik tillarda blok - sxemaning asosiy strukturalariga 
maxsus operatorlar mos keladi.Shuni aytish kerakki, blok-sxemalardagi 
yozuvlar odatdagi yozuvlardan katta farq qilmaydi. Faqat ketma-ket 
bajariladigan amallardan tashkil topgan algoritmlarga-chiziqli algoritmlar 
deyiladi. Bunday algoritmni ifodalash uchun ketma-ketlik strukturasi 
ishlatiladi. Strukturada bajariladigan amal mos keluvchi shakl bilan 
ko‗rsatiladi. Aslida programma ham algoritmning boshqa bir ko‗rinishi 
bo‗lib, u insonning kompyuter bilan muloqotini qulayroq amalga oshirish
uchun mo‗ljallangan.
Misol: 
Uchburchak tomonlari berilganda unga ichki va tashqi chizilgan 
aylana radiuslarini hisoblash algoritmi tuzilsin. 
Algoritmni so‗zlar yordamida 
tasvirlanishi 
Algoritmni blok-sxema yordamida 
tasvirlanishi 
Boshlash 
x ni kiriting 
Y ni chiqaring 
Tamom 


19 
1. boshlanish 
2. a,b,c tomonlari uzunliklari kiritilsin;
3. P=(a+b+c)/2; hisoblansin; 
4.
 
hisoblansin; 
5. r = 2S/(a+b+c); R=(abc)/(4S);
hisoblansin 
6. Tamom. 

Download 2,67 Mb.
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   173




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov

Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish