• 20 ta va ular 0 dan 19
  • O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov




    Download 2,67 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet88/173
    Sana16.05.2024
    Hajmi2,67 Mb.
    #238775
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   173
    Bog'liq
    Tarixi 37 bet

     
    Bir o„lchovli massivlar 
    Odatda massivlar zarurat, katta hajmdagi tartiblangan, lekin chekli 
    elementlarga oid masalalarni hal etishda yuzaga keladi. Dastur ishlatilishi 
    davomida massivlar aniq nomga ega bo‗lishi va uning elementlari ma‘lum bir 
    turda bo‗lishi kerak. Bir o‗lchovli massivlar kompyuter xotirasiga quyidagi shaklda 
    saqlanadi. 
    o‗zgaruvchi qiymatlar 

    a[1] 
    a[2] 
    a[3] 
    a[4] 
    a[5] 


    126 
    Yuqoridagi holat bo‗yicha massivlar kompyuter xotirasiga saqlanadi, bunda 
    massivning ixtiyoriy elementiga murojat qilish uchun uning indeks nomeri 
    bo‗yicha murojat qilinadi. Bir o‗lchovli massivning har bir elementi bitta nomerga 
    ega bo‗ladi. Bunday massivlar asosan ob‘ektlar ro‗yxati yoki bir o‗zgaruvchili 
    funksiya grafigini chizish uchun tuzilgan jadval kabi ma‘lumotlardan tashkil 
    topgan bo‗ladi. 
    Bir o‗lchovli massivlarni C++ dasturlash tilida bir nechta usullarda e‘lon 
    qilish mumkin. Bir o‗lchovli massivlarni boshlang‘ich qiymatlari berilmasdan C++ 
    dasturlash tilida quyidagicha e‘lon qilinadi. 
    []; 
    Massivni C++ dasturlash tilida e‘lon qilish uchun, albatta, elementlar soni 
    yoki massiv elementlarining boshlang‘ich qiymatlari berilishi kerak. Masalan, 
    float a [20];.
    Bunda 
    float
    - massiv turi, a - massiv nomi. Massiv nomi faqat bitta 
    harfdan iborat bo‗lmasdan ixtiyoriy identifikator ham bo‗lishi mumkin, 
    [20]–
    massiv o‗lchami, ya‘ni massiv elementlari soni. Ushbu massivi quyidagicha 
    o‗qiladi. «Elementlari haqiqiy sonlardan iborat bo‗lgan anomli massiv e‘lon 
    qiliingan bo‗lib, elementlari soni 
    20 ta
    va ular 
    0
    dan 
    19
    gacha nomerlangan». 
    Massivni bu tarzda e‘lon qilishdan maqsad EHM xotirasida uning 
    elementlari uchun joy ajratishdir. Massivni e‘lon qilmasdan uning elementlaridan 
    dastur tarkibida foydalanib bo‗lmaydi. 
    C++ dasturlash tilida massiv elementlari noldan boshlab nomerlanadi. 
    Masalan, massiv o‗lsami n bo‗lsa uning elementlari 0 dan n-1 gacha nomerlanadi. 
    Massiv elementlari nomerli kvadrat qavsga olib ko‗rsatiladi. Demak, 
    yuqorida e‘lon qilingan massivning birinchi element a[0], oxirgi elementi esa a[19] 
    bo‗ladi. 
    Massiv elementlari nomerli albatta butun son bo‗lishi shart. Shuningdek, 
    massiv indeks qiymati butun son bo‗ladigan algebrik ifoda bo‗lishi ham mumkin. 
    Yoki massiv indeksi butun turli o‗zgaruvchi ham bo‗lishi mumkin. Shuning uchun 
    agar massiv indeksini sikl parametri kabi aniqlash yo‗li bilan massivning barcha 
    elementlari ustida amallar bajarish mumkin. 
    float va double kabi haqiqiy turga mansub o‗zgaruvchilarning qiymatlari har 
    qanday kichik kesmada cheksiz ko‗p bo‗lganligi tufayli bunday o‗zgaruvchilardan 
    indeks sifatida foydalanib bo‗lmaydi, ya‘ni bunday o‗zgaruvchilar yordamida 
    massiv elementlarini tartiblab sanab bo‗lmaydi. 
    Massiv uzunligi, ya‘ni elementlari sonini aniqlash uchun 

    Download 2,67 Mb.
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   173




    Download 2,67 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov

    Download 2,67 Mb.
    Pdf ko'rish