sizeof(massiv
nomi)
funksiyasidan foydalaniladi.
127
C++ dasturlash tilida bir o‗lchovli massivni e‘lon qilish.
#include
int main()
{ int a[10]; //butun turli 10ta elementli massiv
double b[10]; //haqiqiy turli 10ta elementli massiv
return 0;
}
Massivni umumiy ko‗rinishida birinchi o‗zgaruvchi turi, massiv
o‗zgaruvchisi va massiv elementlari soni yoziladi. Massiv elementlari soni, albatta,
butun sondan iborat bo‗lishi kerak, chunki elementlar soni, albatta, butun bo‘lishi
kerak.
Massiv elementlari soni biror bir ifoda yoki yagona o‗zgaruvchi bo‗lishi
mumkin, bitta o‗zgaruvchi orqali massivning umumiy indekslarini ifodalash
mumkin. Massiv elementlarini tashkil qilish va massiv elementlari ustida amallar
bajarishni quyidagi masala orqali qaraymiz. Massiv elementlarini tartib nomeri
doimo 0 dan boshlanadi.
Misol:
10 ta elementdan tashkil topgan massiv elementlarini hosil qilib,
elementlarini ikkiga ko‗paytirib ekranga chiqaring.
#include
using namespace std;
int main()
{ int a[10];
for(int i=0;i<=9;i++)
cin>>a[i];
for(int i=0;i<=9;i++)
cout<return 0;
}
Kiritish ma‘lumotlari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Dastur natijasi
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
C++ dasturlash tilida massiv elementlari boshlang‘ich qiymatlari berilgan
holatlarda e‘lon qilish quyidagicha.
[]={boshlang‟ich
qiymatlar};
Bunda massiv elementlari oldindan berilgan holatlarda ishlatilishi mumkin.
128
#include
int main()
{ int a[5]={2, 3, -4, 5, 6}; //butun turli 5ta elementli massiv
return 0;
}
Boshlang‘ich qiymatlari berilganda ham massivni e‘lon qilishning bir
nechta turlari mavjud. C++dasturlash tilida massiv elementlar soni aniq bo‗lganda
uning elementlarini to‗liq berish yo‗li bilan e‘lon qilish.
int a[5]={2, 3, -4, 5, 6};
a massiv 4 ta elementli uning elementlarini boshlang‘ich qiymatlari berilgan
bo‘lsa, bunda a[1]=2, a[2]=3, a[3]=-4, a[4]=5, a[5]=6 ko‘rinishida yozish mumkin.
Massiv elementlari soni aniq bo‗lib, uning elementlarining boshlang‘ich
qiymatlari to‗liq bo‗lmagan holatlarda quyidagicha e‘lon qilinadi.
int a[5]={2, 3, -4};
Yuqoridagi holatda massiv 5 ta elementan tashkil topgan, lekin uning uchta
qiymatining boshlang‘ich qiymatlari berilgan, qolgan ikkitasini boshlang‘ich
qiymatlari berilmagan. Agar massiv elementlarining boshlang‘ich qiymatlari
berilmagan bo‗lsa, uning boshlang‘ich qiymatlari 0 deb qaraladi.
Shuni e‘tiborga olish kerakki, massivning boshidagi elementlarini
boshlang‘ich qiymatlari berilmasdan uning o‗rtadagi yoki oxiridagi elementlarini
boshlang‘ich qiymatlarini berish mumkin emas.
Massiv elementlari soni berilmasdan uning boshlang‘ich qiymatlarini berish
yo‗li bilan e‘lon qilish.
int a[]={2, 3, -4, 5, 6};
Agar massiv elementlari soni berilmasa, albatta, uning boshlang‘ich
qiymatlari berilishi kerak. Massivning elementlar soni berilmaganda dastur
komplyatori massiv elementlari sonini boshlang‘ich qiymatlar soni bilan aniqlaydi.
Misol:
Butun sonlardan iborat a[8] massiv berilgan uning juft elementlarini
2ga ko‗paytirib toq elementlarini 3 ga ko‗paytirib ekranga chiqaring.
Bu masala yechimida massiv elementining har birini juft va toqlikka
tekshirib chiqiladi, juft bo‗lsa, ikkiga toq bo‗lsa, uchga ko‗paytirildi.
#include
using namespace std;
129
int main()
{ int a[8];
for(int i=0;i<=7;i++)
cin>>a[i];
for(int i=0;i<=7;i++)
if(a[i]%2==0) {cout< else cout< return 0;
}
Kiritish ma‘lumotlari
1 2 3 4 5 6 7 8
Dastur natijasi
3 4 9 8 15 12 21 16
Misol:
n natural son va n ta elementdan tashkil topgan massiv berilgan
uning eng katta elementini aniqlang.
Bu masalani yechimini aniqlash uchun birinchi elementni eng katta deb
qarab, massivning barcha elementini eng katta deb qaralgan element bilan
solishtiriladi, agar solishtirilayotgan sondan kattasi topilsa, u katta bilan
almashtiriladi.
#include
using namespace std;
int main()
{ int a[10];
for(int i=0;i<=9;i++)
cin>>a[i];
int max=a[0];
for(int i=0;i<=9;i++)
if(a[i]>max) max=a[i];
cout<return 0;
}
Kiritish ma‘lumotlari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Dastur natijasi
10
Massiv elementlarini e‘lon qilish va uning elementlari ustida amallar
bajarish yuqoridagi holatlar bo‗yicha C++ dasturlash tilida e‘lon qilib bajariladi.
130
Alohida bir o‗zgaruvchini ko‗rsatish uchun massiv nomi va kerakli
o‗zgaruvchi indeksini yozamiz. C/C++ dagi massivlardagi elementlar indeksi har
doim noldan boshlanadi.
C++ dasturlash tilida massivlar va ulardan foydalanish keng imkoniyatlari
mavjud, ko‗pdan ko‗p masalalarning hal etish uchun albatta massivlardan keng
qo‗llaniladi. Ko‗pdan ko‗p dasturchilarda birinchi massivlar ustida ishlayotgan
vaqtida qo‘yiladigan xatolar, bu massivni elementlariga murojat qilishda bo‗ladi.
Massiv elementlariga murojat birinchi tartibi 0 dan boshlanishini, albatta, e‘tibor
berish kerak.
Masalan,
|
