2
Dastur
5A321201-Paxtani
dastlabki
ishlash
va
urug‘
tayyorlash
texnologiyasi magistratura mutaxassisligiga kiruvchilar uchun 5321200 – Tabiiy
tolalarni dastlabki
ishlash texnologiyasi
(paxta)
ta’lim yо‘nalishining 2017/2018
о‘quv yilida tasdiqlangan о‘quv rejalaridagi asosiy fanlar asosida tuzilgan.
TUZUVCHILAR:
N.A.Navruzov– TTESI Tabiiy
tolalarni dastlabki ishlash
texnologiyasi kafedrasi mudiri t.f.f.d. dotsent;
M.A.Axmatov – TTESI Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash
texnologiyasi kafedrasi dotsenti, t.f.n.,
Dastur “Paxta sanoati texnologiyasi” fakultetining 2021 yil ___ iyundagi №
__ son Kengashi yig‘ilishida muxokama qilingan va tasdiqlashga tavsiya etilgan.
3
KIRISH
О‘zbekiston tо‘qimachilik va yengil sanoati mahsulotlarining asosiy xom-
ashyosi bо‘lgan-paxta tolasining ishlab chiqaruvchisidir.
Paxta tozalash
korxonalari tomonidan ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarining sifat kо‘rsatkichlari
standart talablari darajasida bо‘lishi, dunyo andozalariga mos kelishi jahonda
haridorgir mahsulot bо‘lishining asosiy omili hisoblanadi.
Sifatli mahsulot ishlab chiqarish uchun paxta tozalash
sanoati tarkibidagi
paxta tozalash korxonalarida quyidagi ishlar bajariladi: paxtani qabul qilib, saqlab,
uni dastlabki ishlash jarayoniga beriladi va undan tayyor mahsulotlar-tola, chigit,
momiq ishlab chikariladi.
Paxtani dastlabki ishlash texnologiyasi quyidagi asosiy jarayonlarni о‘z
ichiga oladi:
- chigitli paxtani quritish;
- chigitli paxtani mayda va yirik iflosliklardan tozalash;
- paxtani jinlash;
- chigitni linterlash;
- tola, momik va tolali chikindilarni tozalash
va presslash toy shakliga
keltirish;
- urug‘lik chigit tayyorlash.
Ushbu jarayonlarni bajarish uchun paxta tozalash korxonalari va paxta
tayyorlash punktlari texnologik
mashina va uskunalar, gidropress qurilmasi,
transport,
mexanizatsiyalash moslamalari, arra ta’mirlash va energetika xо‘jaligi
bilan jixozlanadi.