|
O’zbekiston Respublikasi Raqamli Texnologiyalari vazirligi Toshkent Axborot Texnologiyalari universiteti Nurafshon filiali
|
| Sana | 05.01.2024 | | Hajmi | 57,51 Kb. | | #130667 |
Bog'liq Sodiqov Asilbek kiberxavfsizlik 1 chi topshiriq O’zbekiston Respublikasi Raqamli Texnologiyalari vazirligi Toshkent Axborot Texnologiyalari universiteti Nurafshon filiali Axborot texnologiyalari kafedrasi Kiberxavfsizlik asoslari fanidan Shaxsiy topshiriq Mavzu: Berilgan tashkilotning risklarini baholash bo’yicha “Galstuk-babochka” usuli Sodiqov Asilbek Tekshirdi: Shakarov Muhiddin 1 Risklar o’lchovi bo’yicha tahdidlarni ranjirlash Matritsa yoki jadvaldan oqibatlar omillarini tahdidning yuzaga kelish ehtimoli bilan bog’lash uchun foydalanish mumkin. Birinchi qadam, xavf ostida bo’lgan aktiv uchun, oldindan belgilangan, masalan 1 dan 5 gacha shkala bo’yicha oqibatlarni baholaymiz. Ikkinchi qadam, har bir tahdid uchun, oldindan belgilangan, masalan 1 dan 5 gacha bo’lgan shkala bo’yicha tahdidlarning yuzaga kelish ehtimolligini baholaymiz. Uchinchi qadam oqibatlar va tahdidlarning yuzaga kelish ehtimolligi ustunlarini bir-biriga ko’paytirish orqali risk o’lchovlarini hisoblab chiqamiz. Nihoyat tahdidlarni risk o’lchoviga mos ravishda ranjirlab chiqichimiz mumkin. Bunda eng katta risk o’lchoviga ega bo’lgan tahdid tanlangan tashkilotimizga eng katta xavf soluvchi tahdid hisoblanadi. 2 Berilgan topshiriq bo’yicha tanlangan tashkilotda kutiladigan tahdidlarni ranjirlash ELCHIXONA
T/R
|
Tahdidlar
|
Oqibatlar (aktiv bahosi)
|
Tahdidlarning yuzaga kelish ehtimolligi
|
Risk o’lchovi
|
Tahdidlarni ranjirlash
|
1
|
Elchixonaga terakt va bosqinlar
|
2
|
2
|
4
|
4
|
2
|
Internet tizimi orqali elchixona ma’lumotlarini o’g’irlash
|
5
|
5
|
25
|
1
|
3
|
Turli tabiiy ofatlar natijasida moddiy va ma’naviy zararlar
|
3
|
3
|
9
|
3
|
4
|
Elchixona faoliyati haqida yolg’on, noto’g’ri ma’lumot tarqatish(dezinformatsiya)
|
1
|
1
|
1
|
5
|
5
|
Diplomatik qoidalarga amal qilmaslik elchixona faoliyatini buzishi yoki to’liq izdan chiqarishga asos bo’la oladi
|
4
|
4
|
16
|
2
|
3
Risklarni baholashning “Galstuk-babochka” usuli Usulni bajarish jarayoni: - “Galstuk-babochka” markazlashgan usuli sifatida ko’rsatilgan hodiasni aniqlash.
- Xavf-hatar manbalarini tadqiq qilish yordamida hodisa sabablari ro’yxatini tuzish.
- Kritik hodisagacha xavflarning rivojlanish mexanizmini aniqlash.
- Hodisa sababini ajratuvchi chiziq chizish(Babochkaning chap tomonini hosil qilish).
- Kiruvchi ta’sirlarni oldini olish uchun to’siq o’rnatish.
- Xavfli hodisaning oqibatlarini o’ng tomonga akslantirish va hodisadan oqibatlarga olib keladigan chiziq chizish.
- Oqibatga yo’naltirilgan chiziqlarga to’siqlarni akslantirish.
- Boshqarish bilan bog’liq yordamchi elementlarni “Galstuk-babochka” diagrammasi ostida akslantirish.
5
Internet tizimi orqali elchixona ma’lumotlarini o’g’irlash
Elchixona faoliyati davomida vujudga kelishi mumkin bo’lgan riskni baholashning “Galstuk-babochka” usuli
Elchixona saytlarining puxta ishlanmaganligi
Saytni buzip kirishga qarshi himoya ishlab chiqilmaganligi
Boshqa buzg’unchi sayt egalariga kerakli muhim ma’lumotlarning ushbu saytda saqlanishi
Riskning oldini olish uchun qo’yilgan to’siqlar
Ma’lumotlar maxfiyligi yo’qoladi
Elchixona faoliyati xavf ostida qolishi mumkin
O’g’irlangan ma’lumot davlatning maxfiy siri bo’lsa o’sha davlat qiyin siyosiy vaziyatda qoladi
Risq oqibatlarini minimallashtirish uchun to’siqlar
Ma’lumotlar bazasi himoyasi kuchaytiriladi
Elchixona faoliyati vaqtincha to’xtatilib vaziyat ustidan taftish ishlari olib borish
Davlat sirini iloji boricha qo’shni davlatlar qo’liga o’tib ketishligining oldini olish
Elchixona saytini yaratishda malakali dasturchilar yordamidan foydalanish
Buzg’unchi saytlarga qarshi himoya dasturini ishlab chiqish
Tashkilotga tegishli o’ta muhim bo’lgan ma’lumotlarni alohida mahfiy saqlash
Kutilayotgan risk
Riskning oqibatlari
Riskni keltirib chiqaruvchi omillar
6
E’tiboringiz uchun rahmat!
7
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston Respublikasi Raqamli Texnologiyalari vazirligi Toshkent Axborot Texnologiyalari universiteti Nurafshon filiali
|
