OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
kasb ta’limini o’qitish metodikasi KAFEDRASI
«TASDIQLAYMAN»
|
O’quv ishlari bo’yicha prorektor v.b. ____________ D.Dexqonov
«___» ______________2019 yil
|
TEXNOLOGIYA FANINI MODDIY-TEXNIKA BAZASI
fanining
ISHCHI O’QUV DASTURI
2019/2020 o’quv yili kunduzgi ta’lim shakli, 2-kurslari uchun
4 semestrda o`qitiladi
Bilim sohasi:
|
100 000
|
-
|
Gumanitar soha
|
Ta`lim sohasi:
|
110 000
|
-
|
Pedagogika
|
Ta`lim yo’nalishi:
|
5112100
|
-
|
Mehnat ta’limi
|
NAMANGAN – 2019
Fanning ishchi o’quv dasturi NamDU kengashining 2018 yil “____”__________dagi “____” sonli yig’ilishi qarori bilan tasdiqlangan muvaqqat dasturi asosida tuzilgan.
Tuzuvchi: p.f.n., dotsent X.M.Akramov
Fanning ishchi o’quv dasturi Kasb ta’limini o’qitish metodikasi kafedrasining 201__ yil __- avgustdagi 1–sonli yig’ilishida muhokamadan o’tgan va fakulьtet Kengashida ko’rib chiqish uchun tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri: A.Matkarimov
Ishchi o’quv dastur Kasb ta’limi fakultetining 201__ yil __-avgustdagi 1-sonli Kengashida ko’rib chiqilgan va foydalanishga tavsiya etilgan.
Fakultet Kengashi raisi: X.Mavlyanov
Kelishildi:
O’quv- uslubiy boshqarma boshlig’i v.b.: Z.Muminov
I. O‘quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o‘rni
Ushbu o’quv dastur talabalarning pedagogika, psixologiya, umumkasbiy hamda maxsus fanlardan olgan bilim va ko’nikmalarini amalga tadbiq etish, umumiy o’rta ta`lim maktabi o’quvchilarida umummehnat va umumkasbiy bilim va ko’nikmalarni shakllantirishning,moddiy-texnika sohasi bo`yicha zaruriy bilim ko`nikma, o`quv xonalarining joylashishi, o`quv ustaxonalarini komplektlashtirish, ijtimoiy foydali mehnatni tashkil etish, asboblar va jihozlar turlari,ularni davlat standartlari asosida joylashishi, ko`rgazmali qurollar va ularni saqlash. tashkiliy shakllari hamda vositalari, shuningdek, ularga oid rejalashtiruvchi hujjatlar mazmuni bilan tanishtirish masalalarini qamraydi.
Fan dasturi O’zbekiston Respublikasi Davlat ta’lim standarti, pedagogik yo’nalishlar bo’yicha bakalavrlar tayyorlash mazmuni va saviyasining majburiy bo’lgan taladlarga muvofiq tuzilgan.
Dasturni amalga oshirish oily ta’limning “Gumanitar soha” 100 000, ta’lim sohalarining barcha ta’lim yo’nalishida o’quv jarayonida ushbu o’quv fani bo’yicha o’zlashtirilgan ma’lumotlarga hamda rejalashtirilgan pedagogik fanlarni bilishga asoslanadi.
Yo’nalishning o’ziga xos hususiyatlari dasturini interaktiv usullarda o’zlashtirishni va boshqa asosiy e’tibor auditoriya mashg’ulotlarida mustaqil tayyorgarlikda o’zlashtiriladigan nazariy va amaliy bilimlarga qaratishni taqozo qiladi.
II. O‘quv fanining maqsadi va vazifasi
Fani o’qitishdan maqsad-talabalarni har tomonlama barkamol rivojlangan, hozirgi zamon ruhida tarbiyalangan, bozor iqtisodiyoti davrida ta`lim-tarbiya ishini tashkil etish va uni amalga oshirishga oid dolzarb muammolarni ijobiy hal eta oladigan, milliy istiqlol g`oyasi, milliy va umuminsoniy qadriyatlarimizni chuqur his etib, ularni ta`lim-tarbiya mazmuniga singdira oladigan shaxs Texnologiya ta`limi, o’qituvchisi sifatida shakllantirishdir.
Fanning vazifasi pedagogik-psixologik bilimlarni o’quvchilarda umummehnat, pedagogik–psixologik bilimlar, bevosita tanlangan sohalarga va yangi pedagogik, axborot texnologiyalari asosida metodik muammolarni hal etish; maktablarda Texnologiya ta`limi o’qitishni tashkil etish hamda uni amalga oshirish metodikasini o’rgatishdan iborat.
Texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanini o`qitishning maqsadi talabalarni moddiy-texnika sohasi bo`yicha zaruriy bilim ko`nikma va malakalar hosil qilishga qaratilgan bo`lib ular quyidagilardan iborat:
-o`quv xonalarining joylashishi,
-o`quv ustaxonalarini komplektlashtirish,
-ijtimoiy foydali mehnatni tashkil etish,
-asboblar va jihozlar turlari,ularni davlat standartlari asosida joylashishi,
-ko`rgazmali qurollar va ularni saqlash.
Texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanining vazifasi talabalarni yangi pedagogik texnologyalar asosida o`qitish, ko`rgazma va tarqatma materiallarni qo`llab bilim berish ularni bilimlarini oshirgan xolda ijodkorlikka o`rgatishdir.
Mazkur fanni o`rganishda talabalar o`quv ustaxonalaridagi o`quv jarayonlari bilan tanishadilar ularda ishlatiladigan asbob va moslamalardan amalda to`gri foydalanishni o`rganadilar.
Qo’yilgan vazifalar o’qish jarayonida talablarning ma’ruza, labaratoriya va amaliy mashg’ulotlarda faol ishtirok etishi, adabiyot va internet ma’lumotlari bilan mustaqil ishlashi va o’qituvchi nazoratida mustaqil ta’lm olishi bilan amalga oshirailadi.
Umumiy va o’quv ishlari turlari bo’yicha hajmi
Fanga umumiy 96 soat ajratilgan bo’lib, shundan auditoriya mashg’ulotlari 64 soat bo’lib, semestr davomida haftasiga 4 soatdan o’tiladi.
Semestr(lar) bo’yicha mashg’ulot turlariga ajratilgan soatning taqsimoti
Semestr
|
Yuklama
|
Auditoriya mashg’ulotlari turi bo’yicha o’quv yuklamasi taqsimoti (soat)
|
Mustaqil ta’lim
|
Jami
|
Ma’ruza
|
Amaliy mashg’ulot
|
IV
|
96
|
64
|
22
|
42
|
32
|
Jami
|
96
|
64
|
22
|
42
|
32
|
Ma’ruza mashg’ulotlari mazmuni va unga ajratilgan soatlar
№
|
Mavzular
|
Qisqacha mazmuni
|
Soati
|
1- modul. Umumiy qoyidalar
|
1
|
Texnologiya ta`limi moddiy- texnika bazasi fanning maqsad va vazifalari.
|
O`quv ustaxonalaridagi texnika xavfsizligi qoidalari. O’rta maktabda o’tiladigan mehnat ta’limi fanining maqsadi – o’quvchilarni aqliy va jismoniy mehnat turlari, jarayonlari hamda kasblar bilan dastabgi tanishtirish, kasb tanlashga tayyorlash, mehnatga qiziqtirish hamda Mehnatsevarlikni shakllantirish orqali ularni kasbgacha tayyorganliklarini amalga oshirishdan iborat.
|
2
|
2
|
O`rta maktablarda zamonaviy o`quv ustaxonalari. Ularni tipovoy ko`rinishi va joylashishi.
|
O’quv ustaxonalarini estetik jixatdan ta’minlash o’quvchilarning fikrini jalb etish, xavas uyg’otish, xafsizlik texnikasi talablariga rioya qilishda muhim ahamiyatga egadir. Shuning uchun barcha turdagi ish o’rinlarini tashkil qilishda jixozlarni, ko’rgazmali qo’llanmalarni joylashtirishda alohida e’tibor berish zarur. O’quv ustaxonalarni jihozlashda yuqori sinf o’quvchilari tayyorlaydigan na’munalarni namoyish qilish, yosh xunarmandlarning o’rganayotgan kasbga qiziqishini ortirib boshida alohida ahamyat kasb etadi.
|
2
|
3
|
Ustaxonalarni turlari va ularni jihozlash. Sanitariya gigiyena talablari va ish rejimi.
|
Vazirlik tasarrufidagi umumta’lim maktablarda sanitar-gigiyenik talablar 2000 yil 26 dekabrdan kuchga kirgan. Respublika Davlat sanitariya bosh shifokori hamda Respublika xalq ta’limi vazirining birinchi o’rinbosari tomonidan 2000 yil 6 dekabr va 1 noyabrda tasdiqlangan SanPin № 0102-00 sonli normativ xujjat asosida bajarilmoqda.
|
2
|
4
|
O’quvchilarning individual ish o’rnini tashkil qilish.
|
O’quvchilarning individual ish o’rni o’quv ustaxonasida ma’lum satah maydonini egallaydi, xonada yetarlicha asbob uskunalar bilan jihozlangan bo’lishi shart. O’quvchilar bu yerda metal va yog’ochga ishlov berish, yig’ish va boshqa ishlarni o’rganadilar va bajaradilar. Buning uchun har bir ish o’rniga o’ziga xos vositalar asbob uskunalar kerak bo’ladi. O’quvchilarning ish o’rinlarini ratsional ishlash, o’quv mashg’ulotlarni zamon talabiga mos ravishda o’tkazish, mehnat samaradorligini va ish sifatini yaxshilash o’quvchilarni charchashlarini kamaytirishga yordam beradi.
|
2
|
5
|
Ustaxonalardagi mehnat muxofazasi va hayot faoliyati xavfsizligi.
|
Yuqori sinflarda mehnat ta’limi ishchi mutaxassisliklarining kasbiy faoliyatida qo’llaniladigan turli xil asbob-uskunalar, jihozlar, moslamalardan foydalanishni - o’rgatish; mexanizasiyalashtirilgan va elektrlashtirilgan vositalar bilan ishlashni; texnologik bilim va malakalarni, mehnat qonunchiligi, xavfsizlik texnikasi, sanitariya - gigiyena qoidalari asoslarini o’rgatish;
Mexanizatsiyalashtirilgan va elektrlashtirilgan vositalar bilan ishlashni, texnologik bilim va malakalarni, mehnat qonunchiligi, xavfsizlik texnikasi, sanitariya-gigiyena qoidalari asoslarini;
o`quvchilarga taglikni tayyorlashning birinchi bosqichini — chizmani o`rganish, zagotovka o`lchamlarini tekshirish, zagotovkani xavfsizlik texnikasi nuqtai nazaridan tekshirishni tushuntirish, zagotovkani ifloslikdan, zangdan tozalash; uni to`g`rilash va rejalash.
|
2
|
2- modul. Maxsus ustaxonalarda qo`yiladigan talablar
|
6
|
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagokik talablar
|
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagogik talablar Mehnat ta’limi o’qituvchisi talabchan bo’lishi kerak, nafaqat o’z fani ilmiy asoslarini mukammal bilishi, balki mehnat ko’nikmasi, malakasini puxta egallagan va uni o’quvchilarga mahorat bilan o’rgata oladigan bo’lishi kerak
|
2
|
7
|
Metallar va yog’ochga ishlov berish texnologiyasi bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Mehnat ta’limi fanining; Metall va yog’ochga ishlov berish texnologiyasi.
Mehnat ta’limi tarbiyasini to’g’ri qo’yish, o’quvchilarning mehnatga bo’lgan qiziqishlarini hosil qilish, ularda mehnat madaniyatini shakllantirish, turli kasblarga qiziqishni uyg’otish, amaliy mashg’ulotlarning samarali o’tish, o’quv ustaxonalarini barcha talablarga javob berishi jixozlanishga ko’p jixatdan bog’liq.
|
2
|
8
|
Pazandachilik asoslari bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
O’quv ustahonalrida uskunalarni joylashtirishda yong’in xavfsizligi, mehnatni muxofaza qilish va sanoat sanitariyasining quyidagi talablariga rioya qilish lozim bo’ladi.
Ustaxonalar inventar va uskunalar bilan ortiqcha to’ldirilib tashlanmasligi kerak. Dastgohlar, stanoklar, mashinalar hamda dastgoh qatorlari o’rtasidagi o’tish joylari belgilangan norma doirasida bo’lishi lozim.
|
2
|
9
|
Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
O’quv honalarida uskunalrni joylashtirishda yong’in havfsizligi mehnatni muhofaza qilish va sanoat sanitariyasini qo’yidagi talablariga rioya etishlari lozim bo’ladi
Xonalar ortiqcha uskuna va asbob-anjomlar va ko’rgazmali qurollar saqlanishi mumkin emas. Dastgohlar, stanoklar va mashinalar hamda dastgox qatorlari orasidagi masofalar belgilangan qatoda bo’lishi maqsadga muvofiq bo’ladi. Dastgohlar, stanoklar va mashinalar chekka qatori bilan ustahona devorining o’rtasi 0,5 m dan kam bo’lmasligi lozim.
|
2
|
10
|
Boshlang`ich sinf texnologiya fanining jixozlari.
|
Mehnat darsida esa,mehnat qurollari,ulardan foydalanish qoidalarini o`rganish, Undan tashqari,rangli qog`oz,plastelin,tabiiy materiallardan biror narsa yasash, yaratishni o`rganish. Boshlang’ich sinflarda texnologiya darsining olib borilishi Applikatsiya va mozaika bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Qog’oz va karton bilan ishlash darslarning mazmunini tashkil etish metodikasi, Turli xil materiallar bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Plastilin va loy bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Gazlama bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Yumshoq o’yinchoq yasash darslarini tashkil etish metodikasi.
|
2
|
11
|
Ustaxonalarida o’qitishning zamonaviy texnik vositalardan foydalanish.
|
Talabalarning Maktab texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilg`or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informatsion-pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma`ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar, virtual stendlar hamda ishchi holatdagi mashinalarning ishlab chiqarishdagi namunalari va maketlaridan foydalaniladi. Qo`llaniladigan ta`lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta`lim. Pog`ona, qadamba-qadam metodi, Venn diagrammasi, T-sxemasi, o`z-o`zini nazorat.
|
2
|
Jami
|
22
|
Amaliy mashg’ulotlar taqsimoti
IV. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg’ulotlarni o’tkazishda quyidagi didaktiv tamoillarga amal qilinadi:
Amaliy mashg’ulotlarning maqsadini aniq belgilab olish;
o’qituvchining innavatsion pedagogik faoliyati bo’yicha bilimlarni chuqurlashtirish imkoniyatlariga talabalarda qiziqish uyg’otish;
talabada natijani mustaqil ravishda qo’lga kiritish imkoniyatini ta’minlash;
talabani nazariy-metodik jihatdan tayyorlash;
amaliy mashg’ulotlari nafaqat aniq mavzu bo’yicha bilimlarni yakunlash, balki talabalarni tarbiyalash manbai hamdir.
Amaliy mashg’ulotlar uchun quidagi mavzular tavsiya etiladi:
№
|
Mavzular
|
Qisqacha mazmuni
|
Soati
|
|
O`rta maktablarda zamonaviy o`quv ustaxonalari. Ularni tipovoy ko`rinishi va joylashishi.
|
O’rta maktabda o’tiladigan mehnat ta’limi fanining maqsadi – o’quvchilarni aqliy va jismoniy mehnat turlari, jarayonlari hamda kasblar bilan dastabgi tanishtirish, kasb tanlashga tayyorlash, mehnatga qiziqtirish.
|
2
|
|
Ustaxonalarni turlari va ularni jihozlash.
|
Barcha turdagi ish o’rinlarini tashkil qilishda jixozlarni, ko’rgazmali qo’llanmalarni joylashtirishda alohida e’tibor berish zarur. O’quv ustaxonalarni jihozlashda yuqori sinf o’quvchilari tayyorlaydigan na’munalarni namoyish qilish, yosh xunarmandlarning o’rganayotgan kasbga qiziqishini ortirib boshida alohida ahamyat kasb etadi.
|
2
|
|
Sanitariya gigiyena talablari va ish rejimi.
|
Vazirlik tasarrufidagi umumta’lim maktablarda sanitar-gigiyenik talablar 2000 yil 26 dekabrdan kuchga kirgan. Respublika Davlat sanitariya bosh shifokori hamda Respublika xalq ta’limi vazirining birinchi o’rinbosari tomonidan 2000 yil 6 dekabr va 1 noyabrda tasdiqlangan SanPin № 0102-00 sonli normativ xujjat asosida bajarilmoqda.
|
2
|
|
O’quvchilarning individual ish o’rnini tashkil qilish.
|
O’quvchilarning individual ish o’rni o’quv ustaxonasida ma’lum satah maydonini egallaydi, xonada yetarlicha asbob uskunalar bilan jihozlangan bo’lishi shart. O’quvchilarning ish o’rinlarini ratsional ishlash, o’quv mashg’ulotlarni zamon talabiga mos ravishda o’tkazish, mehnat samaradorligini va ish sifatini yaxshilash o’quvchilarni charchashlarini kamaytirishga yordam beradi.
|
2
|
|
O`qituychi ish o`rnini loyixalashtirish.
|
O`qituychi ning individual ish o’rni o’quv ustaxonasida ma’lum satah maydonini egallaydi, xonada yetarlicha asbob uskunalar bilan jihozlangan bo’lishi shart. O`qituychi bu yerda metal va yog’ochga ishlov berish, yig’ish va boshqa ishlarni o’rganadilar va bajaradilar. O`qituychi ning ish o’rinlarini ratsional ishlash, o’quv mashg’ulotlarni zamon talabiga mos ravishda o’tkazish, mehnat samaradorligini yaxshilashga yordam beradi.
|
2
|
|
Ustaxonalardagi mehnat muxofazasi va hayot faoliyati xavfsizligi.
|
Vazirlik tasarrufidagi umumta’lim maktablarda sanitar-gigiyenik talablar 2000 yil 26 dekabrdan kuchga kirgan. Respublika Davlat sanitariya bosh shifokori hamda Respublika xalq ta’limi vazirining birinchi o’rinbosari tomonidan 2000 yil 6 dekabr va 1 noyabrda tasdiqlangan SanPin № 0102-00 sonli normativ xujjat asosida bajarilmoqda.
|
2
|
|
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagogik talablar Mehnat ta’limi o’qituvchisi talabchan bo’lishi kerak, nafaqat o’z fani ilmiy asoslarini mukammal bilishi, balki mehnat ko’nikmasi, malakasini puxta egallagan va uni o’quvchilarga mahorat bilan o’rgata oladigan bo’lishi kerak
|
2
|
|
Metallarga ishlov berish texnologiyasi bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Mehnat ta’limi fanining; Metallga ishlov berish texnologiyasi. Mehnat ta’limi tarbiyasini to’g’ri qo’yish, o’quvchilarning mehnatga bo’lgan qiziqishlarini hosil qilish, ularda mehnat madaniyatini shakllantirish, turli kasblarga qiziqishni uyg’otish, amaliy mashg’ulotlarning samarali o’tish, o’quv ustaxonalarini barcha talablarga javob berishi jixozlanishga ko’p jixatdan bog’liq.
|
2
|
|
Yog’ochga ishlov berish texnologiyasi bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Mehnat ta’limi fanining; yog’ochga ishlov berish texnologiyasi. Mehnat ta’limi tarbiyasini to’g’ri qo’yish, o’quvchilarning mehnatga bo’lgan qiziqishlarini hosil qilish, ularda mehnat madaniyatini shakllantirish, turli kasblarga qiziqishni uyg’otish, amaliy mashg’ulotlarning samarali o’tish, o’quv ustaxonalarini barcha talablarga javob berishi jixozlanishga ko’p jixatdan bog’liq.
|
2
|
|
Pazandachilik asoslari bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Pazandachilik ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagogik talablar Mehnat ta’limi o’qituvchisi talabchan bo’lishi kerak, nafaqat o’z fani ilmiy asoslarini mukammal bilishi, balki mehnat ko’nikmasi, malakasini puxta egallagan va uni o’quvchilarga mahorat bilan o’rgata oladigan bo’lishi kerak
|
2
|
|
Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
|
Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagogik talablar Mehnat ta’limi o’qituvchisi talabchan bo’lishi kerak, nafaqat o’z fani ilmiy asoslarini mukammal bilishi, balki mehnat ko’nikmasi, malakasini puxta egallagan va uni o’quvchilarga mahorat bilan o’rgata oladigan bo’lishi kerak
|
2
|
|
Ustaxonalarda elektromontaj ishlari elektr xavfsizligi
|
O’quv ustahonalrida uskunalarni joylashtirishda yong’in xavfsizligi, mehnatni muxofaza qilish va sanoat sanitariyasining quyidagi talablariga rioya qilish lozim bo’ladi. Ustaxonalar inventar va uskunalar bilan ortiqcha to’ldirilib tashlanmasligi kerak. Dastgohlar, stanoklar, mashinalar hamda dastgoh qatorlari o’rtasidagi o’tish joylari belgilangan norma doirasida bo’lishi lozim.
|
2
|
|
Boshlang`ich sinf texnologiya fanining jixozlari.
|
Boshlang`ich sinf texnologiya fanining xonalarga qo’yiladigan talablar. Pedagogik talablar Mehnat ta’limi o’qituvchisi talabchan bo’lishi kerak, nafaqat o’z fani ilmiy asoslarini mukammal bilishi, balki mehnat ko’nikmasi, malakasini puxta egallagan va uni o’quvchilarga mahorat bilan o’rgata oladigan bo’lishi kerak.
Applikatsiya va mozaika bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Qog’oz va karton bilan ishlash darslarning mazmunini tashkil etish metodikasi, Turli xil materiallar bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Plastilin va loy bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Gazlama bilan ishlash darslarini tashkil etish metodikasi, Yumshoq o’yinchoq yasash darslarini tashkil etish metodikasi.
|
2
|
|
Ustaxonalarda o’qitishning zamonaviy texnik vositalardan foydalanish.
|
Mehnat darsida esa, mehnat qurollari, ulardan foydalanish qoidalarini o`rganish, Undan tashqari, rangli qog`oz,plastelin, tabiiy materiallardan biror narsa yasash, yaratishni o`rganish. Boshlang’ich sinflarda texnologiya darsining olib borilishi
|
2
|
|
Ustaxonalarda laboratoriya ishlarini tashkil etish.
|
Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma`ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar, virtual stendlar hamda ishchi holatdagi mashinalarning ishlab chiqarishdagi namunalari va maketlaridan foydalaniladi. Qo`llaniladigan ta`lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta`lim. Pog`ona, qadamba-qadam metodi, Venn diagrammasi, T-sxemasi, o`z-o`zini nazorat.
|
2
|
|
O`quv ustaxonalarda amaliy ishlarni tashkil etish.
|
O’quv honalarida uskunalrni joylashtirishda yong’in havfsizligi mehnatni muhofaza qilish va sanoat sanitariyasini qo’yidagi talablariga rioya etishlari lozim bo’ladi
Xonalar ortiqcha uskuna va asbob-anjomlar va ko’rgazmali qurollar saqlanishi mumkin emas. Dastgohlar, stanoklar va mashinalar hamda dastgox qatorlari orasidagi masofalar belgilangan qatoda bo’lishi maqsadga muvofiq bo’ladi.
|
2
|
|
O`quv ustaxonalarda qo`llaniladigan ko`rgazmali qurollar.
|
O’quv ustahonalrida uskunalarni joylashtirishda yong’in xavfsizligi, mehnatni muxofaza qilish va sanoat sanitariyasining quyidagi talablariga rioya qilish lozim bo’ladi.
Ustaxonalar inventar va uskunalar bilan ortiqcha to’ldirilib tashlanmasligi kerak.
|
2
|
|
Ustaxonalardagi mashg`ulotlarda texnik modellashtirish.
|
Maktab texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilg`or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informatsion-pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma`ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar, virtual stendlar hamda ishchi holatdagi mashinalarning ishlab chiqarishdagi namunalari va maketlaridan foydalaniladi.
|
2
|
|
Plokat tayyorlash.
|
O’quv ustahonalrida uskunalarni joylashtirishda yong’in xavfsizligi, mehnatni muxofaza qilish va sanoat sanitariyasining quyidagi talablariga rioya qilish lozim bo’ladi.
|
2
|
|
Maket tayyorlash.
|
O’quv ustahonalrida uskunalarni joylashtirishda yong’in xavfsizligi, mehnatni muxofaza qilish va sanoat sanitariyasining quyidagi talablariga rioya qilish lozim bo’ladi.
|
2
|
|
Modellar tayyorlash.
|
Maktab texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilg`or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informatsion-pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir.
|
2
|
Jami:
|
42
|
Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Darslik va o`quv qo`llanmalarning (ularning to`la ta`minlanganligi taqdirda) boblari va mavzularini o`rganish. tarqatma materiallar bo`yicha ma`ruza qismlarini o`zlashtirish. O`qitish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimlari bilan ishlash. fanning boblari va mavzulari ustida ishlash.
Texnologiya ta`limi moddiy texnika bazasi fanidan nazariy va amaliy mashg`ulotlar o`tish davomida talabalarni ijodiy jarayonga yo`naltirish, ularni tahlil qilish, mustaqil ishlashga o`rgatish, mashqlar bajarish. badiiy asarlarni estetik-go`yaviy jihatdan tahlil qilish, klassik asarlar matni ustida ishlash, adabiy jarayonni kuzatib borish. Malakaviy amaliyotni o`tish chogoida yangi tehnika, jihozlar, keng ko`lamli ilmiy ish olib borishga qulay jarayonlar va tehnologiyalarni o`rganish. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog`liq xolda fanning muayyan boblari va mavzularini chuqur o`rganish.
Tavsiya etilayotgan mustaqil ta’limlarning mazmuni:
№
|
Mavzu nomi
|
TMI shakli (zamonaviy va turli shaklli bo’lishiga katta e’tibor beringlar)
|
Soati
|
|
Moddiy texnika bazasi talablarini kadrlar tayy`rlashning milliy dasturidagi urni
|
Moddiy texnika bazasi talablarini kadrlar tayy`rlashning milliy dasturidagi urni haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
Maktab ustaxonalarida texnika xavfsizligi qoidalari. maktab ustaxonalarida sanitariya gigiyena talablari.
|
Maktab ustaxonalarida texnika xavfsizligi qoidalari. maktab ustaxonalarida sanitariya gigiyena talablari haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
O`quv ustaxonalariga ko`rgazmali qurollarning urni
|
O`quv ustaxonalariga ko`rgazmali qurollarning urni haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
Ustaxonalaridagi dasgohlarni joylashishi va ularni ishga tayorlash
|
Ustaxonalaridagi dasgohlarni joylashishi va ularni ishga tayorlash haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
Ustaxonalarni turlari va ulardagi ish rejimi qoydalari
|
Ustaxonalarni turlari va ulardagi ish rejimi qoydalari haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
O`quv ustaxonalarida amaliy ishlarni tashkil etish
|
O`quv ustaxonalarida amaliy ishlarni tashkil etish haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
Maktab o`quv ustaxonalarida qatnashilgan darsni taxlil qilishni
|
Maktab o`quv ustaxonalarida qatnashilgan darsni taxlil qilishni haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
|
O`qituvchi xonasini jixozlash
|
O`qituvchi xonasini jixozlash haqida o`z fikr vulohazalarini yoritish.
|
4
|
Jami
|
32
|
NAZORAT SAVOLNOMALARI
1.Qo’lda bajariladigan ishlar uchun ish o’rnini tashkil etish;
2.Qo’lda bajariladigan ishlar uchun asbob va moslamalardan foydalanish.
3.Mehnat muhofazasi qonunlarida
4.Kasbiy kasalliklar sabablari guruhi.
5.Ish joylarida mikroiqlim omillari
6.Texnika xavfsizligi
7.Qo’lda bajariladigan ishlar
8.Mashinada bajariladigan operatsiyalar
9.Ish o’rnini
10.Qo’lda bajariladigan ishlar uchun asbob va moslamalar
11.Gazlama turlari va ularning hususiyatlari
12.O’quvchilarnining texnik ijodkorligi qanday xarakterga ega, uning kompleksi qanday elementlarni qamrab oladi ?
13.Oshxona anjomlari turlarini yoritib bering.
14.Oshxona uchun komplekt anjomlarini tayyorlash jarayonini izohlab bering.
15.Sun’iy gullar tayyorlash uchun ishlatiladigan gazlama turlarini gapirib bering.
16.Sun’iy gullar tayyorlashda ishlatiladigan asboblar haqida ma’lumot bering.
17.Tabiiy materiallar turlari haqida ma’lumot bering.
18.Tabiiy materiallardan qanday ko’rgazmali qurollar tayyorlash mumkin.
19.Yumshoq o’yinchoqlar tikish ketma –ketligi qanday bajariladi?
20.Yumshoq o’yinchoqlar uchun ishlatiladigan gazlamalar xususiyatlarini aytib bering?
21.Ustaxonalarni turlari va ularni jihozlash.
22.Sanitariya gigiena talablari
23.O’quvchilarning individual ish o’rnini tashkil qilish.
24.Mehnat ta’limi fani bo’yicha xonalarga qo’yiladigan talablar.
25.O’quv ustaxonasini jihozlash.
26.O’qituvchi ish o’rnini loyixalashtirish
27.Maktab ustaxonalarida texnika xavfsizligi qoidalari.
28.Maktab ustaxonalarida sanitariya gigiena talablari.
29.O’quvchilarni texnologik mashinalar bilan tanishtirish.
30.Yog’ochlarni klassifikatsiyasi
31.O’lchash va rejalash asboblarini qanday turlarini bilasiz?
32.Buyumni tayyorlashda qanday o’lchamlarga e’tibor berish kerak?
33.O’lchash va rejalash asboblarini ishga tayyorlashda nimalarga e’tibor berish kerak?
34.Duradgorlik yelimlari va ularni ishlatish usullarini tushuntiring.
35.Asboblar saqlanadigan planshet, shvabra va archa uchun taglik tayyorlashning texnologik xaritalarga muvofiq to’g’ri tirnoq va gushalarning kesish texnologiyasini tushuntirish.
36.O’yuvchi iskana haqida ma’lumot.
37.STD-120m dastgohini oldingi babka vazifasi.
38.Duradgorlik o’quv ustaxonalarida qanday tipdagi yog’och ishlash tokirlik stanoklari o’rnatilgan.
39.TD-120m tipdagi yog’och ishlash tokarlik stanogini asosiy uzellari nechta 25.O’lchash va rejalash asboblarini qanday turlarini bilasiz?
40.Duradgorlik iskanalari
41.Duradgorlik parmalari va parmalash moslamalari
42.Duradgorlik bolg’alari va yog’och tuqmoq
43.Duradgorlik randalari va ularni ishga sozlash
44.Yog’ochga ishlov berish tokarlik stanogi
45.Yog’och ishlanadigan tokarlik stanogida ishlash vaqtidagi xavfsizlik texnikasi
46.Yog’och matariallariga mexanik ishlov berish tehnologiyasi
47.Yog’ochlarga reymusli (xatkashli) frezali dasgohlarda ishlov berish tehnologiyasi
48.Duradgorlik arra turlari va ularni ishga sozlash
49. Egovlar turlari va ularni ishga sozlash
50. Tiski turlari va ularni ishga sozlash
51. Tokarli stanoklar turlari va ularni ishga sozlash
52. Parma turlari va ularni ishga sozlash
53. Chilangarlik bolg`alari turlari va ularni ishga sozlash
54. Plasmassa turlari va ularni ishga tayyorlash
55. Elektr xavfsizligi
56. Parchinlar turlari va ularni ishga sozlash
57. Ko`rgazmali qurollar
58. Maket va model turlari va ularni tayyorlash
59. O`kitishni texnika vositalari
60. Laboratoriya ishlari turlari va ularni tayyorlash.
VIII. Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari
Asosiy adabiyotlar
1.D.Txorjevskiy.Mexnat ta`limi metodikasi.Toshkent.”O`qituvchi”1987.yil.
2.K.Olimovo.Abduqudusov.l.Uzoqova.Kasb ta`limi uslubiyoti. Toshkent. 2006 yil
3.S.Ramizov.O`quv ustaxonalaridagi mashgulotlar. Toshkent. 1986 yil
4 .S.Maxkamov. O`quv ustaxonalaridagi mashgulotlar. Toshkent. 1996 yil
5.Uzviylashtirilgan Davlat ta`lim standarti va o’quv dasturi Texnologiya ta`limi,
6.S.Boltaboev.O.Magdiev.Mexnat va kasb ta`limi metodikasidan o`quv mashgulotlari.TDPU 2002.
Qo’shimcha adabiyatlar:
7.Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Ўзбекистон Республикаси Президентининг лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқи. –Т.: “Ўзбекистон” НМИУ, 2016. – 56 б.
8.Мирзиёев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маъруза. 2016 йил 7 декабрь. – Т.: “Ўзбекистон” НМИУ, 2016. – 48 б.
9.Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. - Т.: “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 488 б.
10.Ўзбекистон Республкасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида. -Т.:2017 йил 7 февраль, ПФ-4947-сон фармони.
11.Ўзбекистон Республикасининг 6 май 1993 йилдаги «Мехнатни мухофаза қилиш тўғрисидаги» Қонуни
12. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Ишлаб чиқаришдаги бахциз ҳодисаларсни ва ходимлар саломатлигининг бошқа хил зарарланишини текшириш ва ҳисобга олиш тўғрисидаги Низомни тасдиқлаш ҳақида» ги 1997 й. 6 июндаги № 286 – сон Қарори
Internet saytlari:
1. www. tdpu. uz
2. www. pedagog. uz
3. www. Ziyonet. uz
4. www. edu. uz
5. tdpu-INTRANET. Ped
“Texnologiya fanini moddiy-texnika bazasi”
fanidan 4-semestr uchun talabalar bilimini nazorat qilish va baholash mezoni.
Talabaning fan bo’yicha o’zlashtirishini baholash quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi.
Oraliq nazorat (ON)
Yakuniy nazorat (YaN)
Oraliq nazorat – semester davomida o’quv dasturining tegishli (fanning bir necha ma’ruza va amaliy mashg’ulot mavzularini o’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin talabaning bilim va amaliy ko’nikma darajasi baholanadi va o’quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda 1 yoki 2 marotaba baholanadi.
Fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda nazorat turi og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkaziladi.
Semestr
|
Oraliq nazorat
|
Ma’ruza , amaliy va mustaqil ish soatlari
(jami) Soat
|
Ma’ruza soatlari Soat
|
Amaliy mashg’ulot soatlari Soat
|
Mustaqil ish soatlari Soat
|
4
|
96
|
22
|
42
|
32
|
“Texnologiya fanini moddiy-texnika bazasi” fanidan barcha talabalar amaliy mashg’ulotlardan xamma mavzular bo`yicha baholanishi shart.
Baholash usullari
|
Amaliy ishllarini bajarishi.
|
|
Baho
|
Talabalarning bilim darajasi
|
|
A’lo
|
xulosa va qaror qabul qila olish;
ijodiy fikrlay olish;
mustaqil mushohada yurita bilish;
olgan bilimlarini amalda qo`llay olish ko`nikmalariga ega bo`lish;
mavzular mohiyatini to`la bilish va aytib bera olish;
boy uslubiy tasavvur va fikrlashga ega bo`lish;
fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish;
maktab mehnat ta’limi kursidagi barcha amaliy ko’nikmalarni egallash;
|
|
Yaxshi
|
mustaqil mushohada yurita olish;
auditoriyada olgan bilimlarini amalda qo`llay ola bilish;
mavzular mohiyatini bilish, aytib berish;
fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish;
maktab mehnat ta’limi kursidagi barcha amaliy ko’nikmalarni egallash;
|
|
Qoniqarli
|
fanning asosiy tushunchalarini mohiyatini tushunish;
mavzular mohiyatini bilish, aytib berish;
fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish;
|
|
Qoniqarsiz
|
fanning asosiy tushunchalarini mohiyatini tushunib yetmaslik;
fan bo’yicha aniq tasavvurga ega bo`lmaslik;
“fanga oid termin va tushunchalarni izohlay bilmaslik;
|
|
Baholash turlari
|
Eng yuqori baho
|
O`tkazish vaqti
|
Jоriy baholash:
|
5
|
Amaliy mashg`ulotlar davomida
yakuniy baholashgacha
|
Amaliy mаshg‘ulоtlаrda faolligi, vazifani mustaqil va aniq bajarishi; vazifani chizmachilik talablari asosida bajarganligi uchun.
|
5
|
Mustaqil ta`lim topshiriqlarini o‘z vaqtida sifatli bajarilishi
|
5
|
|
Oraliq baholash:
|
5
|
10chi va ohirgi haftada
|
Oraliq nаzоrаt amaliy o`qituvchisi tomonidan qabul qilinadi. Oraliq nаzоrаt ikkita vazifadan iborat amaliy mаshg‘ulоtlаrida o`tilgan mavzular yuzasidan variantlar asosidagi orqali o`tkaziladi.
|
5
|
|
Yakuniy baholash:
|
5
|
|
Yakuniy nаzоrаt amаliy va оg‘zаki shaklda o`tilgan mavzularga oid amaliy mashqlar hamda yozma savol javob tarzida o‘tkaziladi. Bunda talabalar 2 ta amaliy mashq bajarib, fanga oid savollarga javob beradi.
|
5
|
Kurs oxirida
|
|
Jami
|
5
|
|
Oraliq nazoratga shu davrda talabaning ma`ruzalarga qatnashganligi, amaliy mashg`ulotlarni topshirganligi va shu davrda oid mustaqil ishlarni bajarganligi inobatga olinib qo`yiladi.
Agar talabaning umumiy bahosi 3(qoniqarli) dan past bo`lsa u holda oraliq nazoratiga qo`yilmaydi.
Agar talabaning oraliq nazoratlarigan umumiy bahosi 3(qoniqarli) dan past bo`lsa u holda yakuniy nazoratiga qo`yilmaydi.
Yakuniy nazorat:
- Yozma ish shaklida bo’lsa:
Tayanch iboralar yoki savolni to’g’ri yoritish – 3;
Mustaqil yondashish, amaliy misollar keltirish – 1;
Grafik ishlanmalardan foydalanish – 1;
Jami -5 baho
Test shaklida bo’lsa:
26 tadan 30 tagacha – 5;
22 tadan 25 tagacha – 4;
17 tadan 21 tagacha – 3.
Og’zaki shaklda bo’lsa:
Savollarga to’laqonli javob berishi uchun – 3;
Ijodiy fikrlashi, amaliy misollar keltirishi uchun – 1;
Qo’shimcha savollarga javob berishi uchun – 1.
Jami -5 baho
|
