• Ahmad vafotidan (865-yil
  • Nasr va Ismoil o‘rtasida toj-taxt uchun ku rash boshlanadi. Unda Ismoil
  • Buxoro. Ismoil Somoniy maqbarasi. X asr.
  • Mu’tazid
  • O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)




    Download 1,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet40/154
    Sana27.12.2023
    Hajmi1,04 Mb.
    #128649
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   154
    Bog'liq
    7-sinf Ozbekiston tarixi (@tarix)

    14-§. SOMONIyLAR
    Tayanch tushunchalar: somoniylar hukmronligi, davlat bosh-
    qaruv tizimi, mudofaa ishlari, devonlar, Islom dini rivoji.
    Somoniylar hukmronligi.
     
    IX asrda Movarounnahrning 
    siyo 
    siy hayotida ham o‘zgarishlar yuz beradi. Yurtga avval 
    Nuh, so‘ngra Ahmad boshchilik qiladi. Har biri hukmronligi 
    davrida o‘z nomlaridan misdan chaqalar zarb etadilar. Ahmad 
    vafotidan (865-yil) keyin uning o‘g‘li Nasr Samarqandni 
    markazga aylan tiradi. U Movarounnahrning barcha viloyatlarini 
    birlashtirish va uni Xurosondan aj ra tib olish choralarini ko‘radi.
    IX asrning oxirgi choragida Mo 
    varounnahrning deyarli 
    barcha vi lo yatlari somoniylar 
    tasarrufiga o‘ta di. Nasr butun 
    Mo va rounnahr ning hukmdoriga aylanadi. U ku mush dirham 
    zarb etadi.
    Ko‘p o‘tmay aka-uka Nasr va Ismoil 
    o‘rtasida toj-taxt uchun ku rash boshlanadi. 
    Unda Ismoil g‘olib chi qadi. Ismoil Somo-
    niy 888-yilda butun Movarounnahrni o‘z 
    qo‘l os ti ga birlashtirdi.
    Ismoil Somoniy.
     
    Ismoil Somoniy 
    o‘rta asrlarning qobi li yatli, serg‘ayrat va 
    nihoyatda zukko davlat arbobi edi. U 
    Mova rounnahrni birlashtirib, mustahkam 
    davlat tuzishga intildi. Shimoli sharqiy 
    Buxoro. Ismoil 
    Somoniy
    maqbarasi. X asr.


    46
    hududlarga yurish qiladi. 893-yilda Taroz shahrini zabt etib, 
    dashtliklarga qaqshatqich zarba beradi.
    Movarounnahr aholisining mus ta qil lik ka erishishi, shubha-
    siz, Arab xalifalariga yoqmas edi. Shu boisdan xalifalik saffo­
    riylar bilan somoniylarni to‘qnashtirishga va ularning har 
    ikkisini ham zaiflashtirib, bu boy viloyatlarda o‘z ta’sirini 
    qayta tik 
    lashga harakat qiladi. Xalifa Mu’tazid (892–902) 
    safforiylar hukmdori Amr ibn Laysga Xuroson bilan birga 
    Movarounnahr ustidan ham hukm yuritish huquqi berilgani 
    haqida farmon chiqaradi va uni Ismoilga qarshi gijgijlaydi. 
    Natijada 900-yilda ular o‘rtasida urush boshlanadi. Urush 

    Download 1,04 Mb.
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   154




    Download 1,04 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

    Download 1,04 Mb.
    Pdf ko'rish