O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
13-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.11.2022
760
TASVIRLARGA QAYTA ISHLOV BERISHNING DASTLABKI USULLARI
Bekmirzayeva M.Sh
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalar Universiteti
Audiovizual texnologiyalar kafedrasi asisstenti
Grafik muhandis uchun ma’lumotlarni oldindan qayta ishlash yoki tozalash
muhim bosqich hisoblanadi va ko‘pchilik muhandislar model yaratishdan oldin
ma’lumotlarni qayta ishlashga ko‘p vaqt sarflashadi. Ma’lumotni
oldindan qayta
ishlashning ba’zi misollari orasida chegaralarni aniqlash, yetishmayotgan qiymatlarni
qayta ishlash va keraksiz yoki shovqinli ma’lumotlarni olib tashlash kiradi.
Shu qatorda, tasvirlarga dastlabki ishlov berish atamasi –
tasvirlar ustidagi
operatsiyalar uchun abstraksiyaning eng past darajasiga kiradi. Ushbu operatsiyalar
tasvirning axborot mazmunini oshirmaydi, lekin agar entropiya axborot o‘lchovi bo‘lsa,
uni kamaytiradi. Oldindan ishlov berishning maqsadi
kiruvchi artefaktlarni
bostiradigan yoki keyingi qayta ishlash va tahlil qilish uchun muhim bo‘lgan tasvirning
ma’lum xususiyatlarini mukamallashtiruvchi tasvir ma’lumotlarini yaxshilashdir.
Tasvirni qayta ishlashning 4 xil usuli mavjud va ular quyida keltirilgan.
Piksel yorqinligini o‘zgartirish / Yorqinlikni tuzatish
Geometrik o‘zgarishlar
Tasvirni filtrlash va segmentatsiyalash
Furye transformatsiyasi va tasvirni tiklash
Yorqinlikni qayta ishlashda piksel
yorqinligi qayta ishlanadi, bu jarayon
pikselning o‘ziga hos hususiyatlariga bog‘liq. Piksel yorqinligini qayta ishlashda
chiqish pikselining qiymati faqat tegishli kirish pikseli qiymatiga bog‘liq.
Bunday
operatorlarga yorqinlik va kontrastni sozlash, shuningdek ranglarni to‘g‘rilash va
o‘zgartirish kiradi.
Kontrastni yaxshilash inson va kompyuter ko‘rish uchun tasvirni qayta
ishlashning muhim sohasidir. U tibbiy tasvirlashda
va nutqni aniqlash, tekstura sintezi
va boshqa ko‘plab tasvir/video ishlov berish dasturlarida dastlabki ishlov berish
bosqichi sifatida keng qo‘llaniladi.
Yorqinlikni o‘zgartirishning ikki turi mavjud va ular quyida keltirilgan.
1. Yorqinlikni tuzatish
2. Kulrang shkalani
konvertatsiya qilish
Piksel yorqinligini o‘zgartirishning eng keng tarqalgan operatsiyalari:
Gamma tuzatish yoki quvvat qonunini o‘zgartirish
1. Sigmasimon cho‘zish
2. Gistogrammani to‘g‘irlash
Keng qo‘llaniladigan ikkita nuqta jarayoni - doimiy bilan ko‘paytirish va qo‘shish.
г(х)=αf(х)+β ; α>0 va β parametrlari kuch
