Bul temada siz kanday tusiniklerge iye boldiniz?

1. Bul temada siz kanday tusiniklerge iye boldiniz?

2. Shoktiriu metodlarin sanap bering xam olardin a`hmiyetin tusindirin`.

3. Argentometriya kanday usil. Ol kay jerlerde kollanidi?

4. Mor metodi boyinsha as duzindagi xlordin protsent mugdarin aniklan`.

5. Qara erioxrom T indikatorin xam ammiakli eritpe tayarlan`.

1. Merkurimetriya.

2. Kompleksonometriya (xelotometriya).

3. Reagent indikator ha`m adsorbtsion indikatorlar.

4. A`melde qollaniliwi.

1. Merkurimetriya

Merkurimetriyanin tiykargi reaktsiyasi tomendegi birigiu reaktsiyalari esaplanadi,

X-S1-, Vg-, SCN xam baska ba`zi bir ionlar. Kobinshe merkurimetiya usilinda kollanilatugin isshi eritpe sinap (II) nitrat Hg(NO₃)₂ bolip esaplanadi, onin anik kontsentratsiyasi NaCl din titrlengen standart eritpesi boyinsha aniklanadi.

Xlor ionlarin sinap (II) nitrat renen titrleude onin tensalmakligi reagent kontsentratsiyalari xam HgCl₂ din turaklilik konstantasi menen aniklanadi: 100,0 ml 0,1 M NaCl eritpesin 0,05 M Hg(NO₃)₂ menen G titrleude Hg^{2 +} xam S1- ion kontsentratsiyalarinin kanday ozgeriuin tabamiz. Esaplaudi 1piuayilastiriu ushin eritpenin kolemi 100,00 ml ge ten xam ozgermeydi dep esaplaymiz. Eritpedegi Hg(NO₃)₂ sinap (II) nitrat NaCl siya3li tolik dissotsilangan dep esaplaymiz.

Titrleudin birinchi tochkasinda ele titrant kosilmaganda, [S1-] 0,10 mol`/l va rS1=-lg[Cl^-] = 1,0 ga ten. Usi eritpege 10,0 ml 0,05 MHg(NO₃)₂ kosamiz. Titrleu iymek sizigin esaplauda (11,1) protsessin esapka aliu menen sheklenemiz, sebebi titrleu jagdayinda bul tensalmaklik ustinleu esaplanadi. Eger Hg²⁺ ioninin tensalmaklik kontsentratsiyasin V(Hg(NO₃)2) = 10,0 ml di «x» arkali belgilesek bul xalda HgCl₂ din tensalmaklik kontsentratsiyasi: 0,05 -10.0 ₌ q 005 — x, xlorid ionlari bolsa [S1-] = 100,0

= 0,1 —2(0,005 —x) = 0,09 + 2x ti payda etedi. Tensalmaklik kontsentratsiyasinin m1nisin HgCl₂ turaklilik konstanta (P.2) sina 3oyamiz:

(0,09 + 2x) xam x= [Hg²⁺] =3,6- 10~¹⁴ mol`/l

tabamiz. Usi jol menen titrleu iymek siziqlarindagi baska tochkalarda esaplanadi.

Hg²⁺ ionlari neytral yaki kislotali ortada indika­tor menen kok-fiolet tusli birikpe payda kiladi: N_yo²⁺2NDFK =VDDFK -T-2N+

Eritpede difenilkarbozid penende shama menen usigan u3sas tensalmaklik payda boladi: Bul indikator menen titrleude eritpe rN=1,5—2,0 1tirapinda bolganda jaksi natijeler alinadi. Baska indnkatorlar difenilkarbozid disul`fonat, floroglyutsin, 8- oksixinolinnin azobirikpeleride paydalaniladi.

T1biy agin xam jer asti suwlari xamde tu`rli kristall xaldagi metall xloridler xam kompozitsiyalar xamde kuraminda xlor, bor birikpelerindegi xlorid ionlarinin mugdarin merkurometriyalik usilda aniklau a`meliy a`hmiyetke iye.

Bul usil biologiyalik suyiqliklar xam baska bler kuramini analiznda xam muvaffakiyat menen kullanilmakda. Organikalikalik birikpelerni tiyisli ozgereuga 6shratib (kislorodda endirib eki suyuklantirib), Olarnin kuramindagi xlorni merkurimetrik usilda aniklau mumkin. Bul usil menen tu`rli metaller kuramindagi brom, tiotsianidler va tsianidlerni indikator sipatinda difenilkarbozon kollaniu menen aniklau mumkin.

Merkurimetriya usili menen xlor va brom ionlarini
bevosita aniklauni OD % ulken bolmagan katelik menen
orinlanadi. Baska merkurometriya usilida bolsa, bul
0,3 0,5 % ti payda etedi.