|
PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS / 2024 – PART 33 /Bog'liq Berdimamatova Zuxraxon Oybek qizi PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS / 2024 – PART 33 /
159
sovitish tezligiga ham bog`liq. Cho`yanning tarkibida uglerodning ko`pligi uni erish harorati
va kristallanish oralig`ini kamaytiradi, ya’ni ularning quymakorlik xususiyatlarni yaxshilaydi.
Cho`yan va po`latning asosiy mexanik xossalariga qattiqlik, elastiklik, plastiklik va mo`rtlik
kiradi. Qattiqlik
deganda materialning unga ta’sir etayotgan kuch yoki jismga
nisbatan qarshilik ko`rsatish xususiyati tushuniladi. Elastiklik de
b materialga ta’sir
yetayotgan kuch to`xtagandan keyin materialning dastlabki holatiga qayta olish
xtisusiyatiga aytiladi. Aksincha bo`lsa, ya’ni materialga ta’sir etayotgan kuch
to`xtagandan keyin materialning dastlabki holatiga qaytmasligi plastiklik deb aytiladi.
Mo`rtlik
deb materialning kuch ta’sirida ilkis sinib ketish holatiga aytiladi. Cho`yanlar
po`latga nisbatan ancha mo`rt bo`iadi. Jismning qattiqligi oshgan sari uning mo`rtlik
darajasi ham oshib boradi.
Nazariy ma’lumot. Har qanday buyumni yasash uchun uning tegishli chizmasi va
texnologik jarayonning asosini tashkil qiladigan texnologik xaritasi bo`lishi shart. Biz
hozirgacha o`zimiz turli buyumlarni yasashda tayyor oddiy texnologik xaritalaridan
foydalanib kelganmiz. Bugungi darsimizda esa ancha murakkab texnologik xaritani
o`rganamiz. Unda quyidagi bo`limlar bor:
1.Operatsiya va bo`limlarning nomlari.
2.Ishlov berishning eskizi.
3.Foydalaniladigan asboblar.
4.Qo`llaniladigan moslamalar.
Texnologik xaritalarni tuzish va ulardan foydalanish ijodiy faoliyatimizni oshiradi, texnik
tafakkurni rivojlantiradi va mustaqil ishlashga o`rgatadi. Bundan tashqari, texnologik
xaritalarni tuzishda buyumning namunasiga yoki chizmasiga qarab lining murakkab
konstruksiyasini ishlab chiqish; buyum uchun zagotovka tanlash va lining o`lchamlarini
aniqlash; texnologik operatsiya va o`tishlarni hamda ularni bajarish tartibini belgilash;
asboblar, uskuna va moslamalarni tanlash kabi muhim ishlarni bilib olamiz. Tuzilgan
texnologik xaritalar bo`yicha rejalashtirilgan buyumning hamma detallariiii yasash va ularni
yig`ishni bajarish mumkin.
Т
.р
Опера
ция
Ишлов
Фойдалани-
Қ
ўлла
ва
беришнинг
ладиган
асбоблар
н
ила-
ўтишл
арни
нг
номлари
эскизи
д
иган
мосла
м
алар
Назорат-
И
ш
ўлчов
ч
и
Texnologik xarita sxemasi.
Amaliy ish. Bugungi darsimizda sizlar bilan metallga ishlov berish bo`yicha xalq
hunarmandchiligi turlaridan tunukasozlikka oid ish usullarini o`rganish bo`yicha
kurakcha yasashni o`rganamiz. Buning uchun bizga metall list (tunuka) va metallga
ishlov beruvchi asboblar -qaychi, chilangarlik bolg`asi kabi asboblar kerak bo`ladi.
Ishni boshlashdan oldin yasayotgan buyumimizning texnologik xaritasini tuzib olamiz
|
| |
