Pul o'tkazmalari tizimi bu




Download 26.01 Kb.
bet7/7
Sana30.09.2023
Hajmi26.01 Kb.
#85808
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Asosiy adabiyotlar, mart fiz, To\'garak jurnali- 8-мактаб (2), Ádebiy shıǵarmadan úzindi tańlaw hám inscenirovka qılıw0, axborot-xavfsizligi-xavfini-baholash, uchburchak 3, 20230905T0752 - Denov t Ibn Sino mfy Raisi Safarova Dilbar - Qo\'qon tajribasi (IIV Akademyasi KU), sertificate 2, 12, SCRATCH DASTURLASH TILI
Western Union pul jo'natishning ishonchli usuli hisoblanadi: tranzaktsiyalar barcha xalqaro standartlarga javob beradigan xavfsizlik tizimiga muvofiq amalga oshiriladi.
2. PUL O'TKAZMALARI BOZORI
2.1. Jahonda transchegaraviy pul o'tkazmalari Globallashuv sharoitida migratsiya va pul o'tkazmalari Xalqaro mehnat migratsiyasi milliy va global iqtisodiy jarayonlarga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Uning eng muhim jihatlaridan biri migrantlarning pul o‘tkazmalari va ularning, xususan, rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotiga (ularning kelib chiqishi mamlakatlari) va umuman jahon iqtisodiyotiga noaniq ta'siridir. Shuni ta'kidlash kerakki, XVF(Xalqaro valyuta fondi) metodologiyasiga ko'ra, migrantlarning pul o'tkazmalari (shaxsiy) deganda mehnat muhojirlarining pul o'tkazmalari (belgilangan davlatda bir yildan ortiq bo'lgan), mavsumiy ishchilarning ish haqi (boruvchi mamlakatda bo'lgan) yig'indisi tushuniladi. bir yildan kam muddatga) va migratsiya bilan bog'liq transfertlar ( chegara orqali o'tayotgan migrantlarning mol-mulki va moliyaviy aktivlari qiymatiga hisoblangan pul ekvivalenti). Jahon iqtisodiyotidagi globallashuv va butun dunyo mamlakatlari iqtisodiy rivojlanish darajasidagi doimiy farqlar kuchli migratsiya oqimlarining shakllanishiga olib keladi. BMT maʼlumotlariga koʻra, dunyoda migrantlar soni 2000-yildan buyon 41 foizga oshib, 2015-yilda 244 million kishiga yetgan – bu dunyo aholisining taxminan 4 foizini tashkil qiladi. Agar bu tendentsiya davom etsa, ekspertlarning fikricha, 2050 yilga borib dunyoda mehnat muhojirlari soni 405 million kishiga yetadi.
BMT tomonidan tuzilgan mamlakatlar reytingiga ko'ra, migratsiya uchun eng jozibador yo'nalishlar ( Human Rivojlanish Indeks ) an'anaviy ravishda G'arbiy Evropaning rivojlangan mamlakatlari, Shimoliy Amerika, shuningdek, Avstraliya va Yangi Zelandiya. Biroq, jadal rivojlanayotgan hududlarda yangi migratsiya markazlari asta-sekin paydo bo'lmoqda. Shunday qilib, Jahon banki hisob-kitoblariga ko‘ra, 2014-yilda xalqaro mehnat muhojirlari soni eng ko‘p bo‘lgan TOP-5 davlatga AQSH, Saudiya Arabistoni, Germaniya, Rossiya Federatsiyasi va BAA kiradi.
Pul o'tkazmalarining rasmiy va norasmiy kanallari
Transchegaraviy o'tkazmalar hajmining jadal o'sishi hozirgi vaqtda shakllanish bosqichida turgan global miqyosda mablag'lar harakati uchun yagona, ishonchli va qulay infratuzilmani yaratishni taqozo etmoqda. Hozirgi vaqtda pul o'tkazmalari turli rasmiy va norasmiy kanallar orqali amalga oshiriladi: Bank pul o'tkazmalari. Dunyoning deyarli barcha mamlakatlaridagi banklar chet elga pul mablag'larini jo'natish uchun klassik bank o'tkazmalarini taklif qilishadi. Pul mablag'larini jo'natuvchining bank hisobvarag'idan oluvchining boshqa bankda ochilgan hisob raqamiga o'tkazish banklarning vakillik tarmog'i yordamida amalga oshiriladi. Texnik resurs - bu tizim
Xalqaro banklararo pul o'tkazmalari bozori (masalan, SWIFT).
Ushbu protsedura juda rasmiylashtirilgan va qimmat, shuning uchun migrantlar orasida mashhur emas. Ko'pgina banklar xalqaro pul o'tkazmalari yo'nalishining jozibadorligini baholab, bank hisob raqamini ochmasdan standart va tezkor pul o'tkazmalari xizmatlarini ishlab chiqishga kirishdilar. Bunda banklar korrespondentlik shartnomalarini tuzish bilan bir qatorda kliring hisob-kitoblarning yagona tizimidan13 foydalanadilar, uning asosiy vazifalaridan biri pul o‘tkazmalari (summa, oluvchi) to‘g‘risidagi ma’lumotlarni belgilangan mamlakatdagi bankka tezkorlik bilan uzatishdir. Xalqaro pul o'tkazmalari tizimlari. Pul o'tkazmalari tizimlari deyarli butun dunyoda ishlaydi, "yopiq" mamlakatlar (masalan, Shimoliy Koreya) yoki ichki vaziyat beqaror bo'lgan davlatlar (Somali, Yaman, Afg'oniston) bundan mustasno. Mablag'lar elektron kanallar orqali jo'natiladi, bu esa o'tkazmalarning yuqori tezligini ta'minlaydi. Bunda pul mablag‘lari naqd pul ko‘rinishida qabul qilinadi va beriladi, jo‘natuvchi bank hisob raqamini ochishi shart emas.
Bugungi kunda global pul o'tkazmalari tizimlari orasida tan olingan yetakchi Amerika kompaniyalari - G'arbdir Union , MoneyGram va Ria Moliyaviy Xizmatlar - birgalikda dunyodagi pul o'tkazmalari tizimlari bozorining 50% dan ortig'ini nazorat qiladi.
Pochta pul o'tkazmalari tizimlari.
Xalqaro pochta jo‘natmalari o‘zining yuqori mavjudligi (ko‘p sonli filiallar, hisob ochishning hojati yo‘q) tufayli aholi orasida ancha mashhur bo‘lib, bir qator hududlarda jo‘natmalar hajmi bo‘yicha yetakchi hisoblanadi. Hozirgi vaqtda xalqaro pul o‘tkazmalarini soddalashtirish maqsadida turli mamlakatlarda pochta tizimlarining yagona texnologik standartga bosqichma-bosqich o‘tilishi kuzatilmoqda. Bundan tashqari, pochta aloqasi operatorlari moliyaviy xizmatlar bozorida o'z pozitsiyalarini mustahkamlash uchun banklar bilan hamkorlikni ham, o'zlarining "pochta" bankini rivojlantirishni ham o'z ichiga olgan biznes modellaridan foydalanadilar. Hozirgi kunda yangi axborot texnologiyalarini joriy etish ham pochta tizimlarining mavqeini mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Xalqaro to'lov tizimlari.
Xalqaro elektron to'lov tizimlarining funksionalligi, masalan, PayPal yoki WebMoney , uzoq vaqtdan beri ro'yxatdan o'tgan foydalanuvchilarga, ya'ni tizim ichida pul o'tkazish imkoniyatini o'z ichiga oladi. Visa va MasterCard asosiy global karta toʻlov tizimlari ham xalqaro pul oʻtkazmalari yoʻnalishini mustaqil ravishda ishlab chiqmoqda va maxsus elektron xizmatlar – Visa orqali pul mablagʻlarini joʻnatishni taklif qilmoqda. MoneyTransfer va MasterCard MoneySend - butun dunyo bo'ylab to'lov tizimlari ichida pul o'tkazmalariga ruxsat berish. Bunday holda, pul o'tkazmasini oluvchining bank kartasi bo'lishi shart emas. Biroq, bunday tizimlardan foydalanish uchun mijozning identifikatsiyasi talab qilinadi, shuning uchun bunday xizmatlar mehnat migrantlari orasida hali juda mashhur emas. Muqobil kanallar. Uyali aloqa operatorlari (xorijiy filiallari doirasida), riteylerlar ( do‘kon ichidagi bank formatida14) va ijtimoiy tarmoqlar (maxsus ilovalar orqali) ham xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirishlari mumkin.
Norasmiy kanallar.
Xalqaro pul o'tkazmalari tartibini soddalashtirish va pul mablag'larini jo'natish uchun komissiyalarni kamaytirish bilan bog'liq global tendentsiyalarga qaramasdan (Jahon banki ma'lumotlariga ko'ra, o'rtacha xarajat 2013 yildagi 8,9 foizga nisbatan 2014 yilda o'tkazma summasining 7,9 foizigacha pasaygan). ), ko'plab mehnat muhojirlari uchun bir qator sabablarga ko'ra rasmiy moliyaviy kanallar mavjud emas:
pul o'tkazmasini amalga oshirish uchun zarur hujjatlarning yo'qligi, shuningdek, qo'shimcha e'tiborni jalb qilishni istamaslik, chunki ayrim mehnat muhojirlari mamlakatda noqonuniy bo'lganligi;
pul mablag'larini chet elga jo'natish uchun banklar va xalqaro pul o'tkazmalari tizimlari tomonidan undiriladigan komissiyalarning yuqori darajasi saqlanib qolishi;
migrantlarning moliyaviy savodxonligi pastligi tufayli rasmiy moliya institutlariga ishonchsizlik;
muhojirlarning rasmiy moliyaviy tashkilotlar xodimlari bilan muloqot qilishda til qiyinchiliklari. Natijada, ekspert hisob-kitoblariga ko'ra, pul o'tkazmalarining asosiy qismi migrantlarning o'z vatanlariga borganlarida o'zlari tomonidan naqd pul (asosan valyutada - AQSH dollari yoki yevro) yoki ishonchli shaxs orqali (masalan, ish haqi) eksport qilish orqali amalga oshiriladi. bir nechta mehnat muhojirlari o'z vataniga ketayotgan bitta ishonchli (migrant) yoki transport xodimlariga (masalan, xalqaro avtobus haydovchilari, poezd konduktorlari) o'tkaziladi. Eng keng tarqalgan amaliyot - bu milliy diasporalar orasida qarindoshlar va do'stlar orqali pul o'tkazish. Etnik jamoalarda, masalan, Hawala 15 (asosan islom mamlakatlariga o'tkazmalar), Taypey (Xitoyga o'tkazmalar) kabi noqonuniy pul o'tkazmalari tizimlari orqali pul jo'natish odatiy holdir.
Immigratsiya muammolari bo'lgan hollarda noqonuniy tizimlarga ham ustunlik beriladi. Qoida tariqasida, bunday kvazimoliyaviy tizimlarda, FATF 16 ga binoan , rasmiy kanallar uchun nostandart bo'lgan to'lov usullari qo'llaniladi: xalqaro to'lovlar, pul kuryerlari, ofsetlar. Shu bilan birga, jo'natuvchidan oluvchiga to'g'ridan-to'g'ri pul o'tkazmalari amalda amalga oshirilmaydi. Bundan tashqari, er osti pul o'tkazmalari tizimlarining afzalliklari qabul qiluvchi mamlakatda bozor kurslari bo'lmaganda yoki valyuta ayirboshlash hukumat tomonidan qattiq nazorat qilinganda (masalan, Pokiston17 yoki Misr) yoki qabul qiluvchi davlatning bank tizimi rivojlanmaganda (masalan, Yaman) yaqqol namoyon bo'ladi. , Afg'oniston).
Download 26.01 Kb.
1   2   3   4   5   6   7




Download 26.01 Kb.