Qarshi muhandislik-iqtisodiyot




Download 26 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/157
Sana01.08.2024
Hajmi26 Mb.
#269016
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   157
Bog'liq
1. Ж.Н.Узоқов MAXSUS SON 2023-1 мақола нашрга чиқди.

Keywords: Hydrojet pump, advance chamber, hydraulic mixture, pump pressure, pump 
performance, confuser, diffuser, displacement chamber, slurry pipeline. 
 
Kirish
Nasos stansiyalar suv qabul qilish inshooti (avankamera va suv qabul qilish kameralari) tubini 
loyqa bosishi nasosning suv olishi sharoitini keskin murakkablashtiradi va buning natijasida nasos 
stansiyasida energiya iste’moli 6...7% ga, foydalanish xarajatlari esa 3...6% ga oshadi [1]. Shu 
sababli nasos stansiyasining ekspluatatsiyasi paytida suv qabul qilish inshootini tez-tez tozalab turish 
zaruriyati tug‘iladi, lekin tozalashning samarali vositalari va konstruksiyalarining hozirgi vaqtda 
yo‘qligi tufayli buning imkoni bo‘lmaydi, natijada loyqa cho‘kmalari nasos stansiyalari to‘xtagan 
paytlarda mexanizmlar va qul kuchi yordamida tozalanadi, bu esa katta qo‘shimcha xarajatlarning 
(elektr energiyasi, yoqilg‘i moy, foydalanish va boshqa xarajatlar) yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi. 
Shuni hisobga olib energiya va kapital mablag‘lar sarfi minimal bo‘lgan, foydalanish juda arzon 
va sodda hamda ishonchli bo‘lgan avankamerasini loyqa cho‘kmalaridan tozalashning yangi 
konstruksiyasi taklif etildi [2]. Mazkur konstruksiya nasos stansiyasi ishlayotgan paytda, uni 
to‘xtatmasdan tozalash imkonini beradi (1-rasm).
Qurilma tarkibida loyqa so‘ruvchi gidrooqimchali nasos (GON) va loyqa qo‘zg‘atuvchi 
moslama hamda pulpoprovod (loyqa tashiydigan quvur)dan iborat qurilma mavjud. GON va loyqa 


INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR Maxsus son, 2023-yil, dekabr 
ISSN 2181-4732 
36 
qo‘zg‘atuvchi moslama uchun zarur bo‘lgan bosimli suv oqimi nasos stansiyasining bosim quvuridan 
olinadi. Hozirgi kunda GONlardan sanoatda turli maqsadlarda, jumladan suyuqliklar, aralashmalar, 
suspenziyalar, qattiq jismlarni past sathdan yuqori sathlarga yetkazib berishda muvaffaqiyatli 
ravishda foydalanilmoqda. 
Bosim ostida GON ga berilayotgan suv oqimi energiyasi unda oqimning avankameradagi 
bosimga nisbatan ancha katta bo‘lgan bosimini yuzaga keltiradi va bu farq loyqaning so‘rilishini va 
uning pulpoprovod orqali tashqariga chiqarib tashlanishini ta’minlaydi.
1 – rasm. Nasos stansiyasi avankamerasini loyqa cho‘kmalaridan tozalash qurilmasi 
sxemasi: 
1 – nasosning so‘rish quvuri; 2 – nasos; 3 – gidrooqimchali nasos; 4 – bosim quvuri;
5 – bosimli suv berish quvurchasi; 6 – loyqa qo‘zg‘atish uchun suv berish quvurchasi;
7 – loyqani olib ketish quvuri (pulpoprovod); 8 – xizmat ko‘prigi. 
Nasos stansiyasining bosim quvuridan berilayotgan suv oqimining bir qismi loyqa 
qo‘zg‘atuvchi moslamaga beriladi (2 – rasm).
Bu moslamaning asosiy vazifasi cho‘kib yotgan loyqa qatlamini bosim ostida kichik 
teshiklardan berilayotgan suv oqimi yordamida qo‘zg‘atish va so‘rilish uchun zarur konsistensiya 
holiga keltirishdir. So‘rilish GONning konfuzori orqali amalga oshiriladi.
Taklif etilgan ushbu qurilma energiya iste’mol qiladigan maxsus nasosning yo‘qligi, 
konstruksiyasining juda soddaligi, uni o‘rnatish va ishlatish uchun minimal xarajatlar talab etilishi 
bilan boshqa qurilmalardan ijobiy tomondan katta farq qiladi. 

Download 26 Mb.
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   157




Download 26 Mb.
Pdf ko'rish