27-Mavzu: Kompyuter viruslari. Virusga qarshi himoya texnalogiyalari
Reja:
1. Virus haqida tushuncha
2. Virus turlari
3.Virusga qarshi himoya texnalogiyalari
Hozirgi kunda kompyuter viruslari g’arazli maqsadlarda ishlatiluvchi turli xil
dasturlarni olib kelib tatbiq etishda eng samarali vositalardan biri hisoblanadi.
Kompyuter viruslarini dasturli viruslar deb atash to’g’riroq bo’ladi.Avtonom
ravishda ishlash, boshqa dastur tarkibiga o’z-o’zidan qo’shiluvchi, ishga qodir va
kompyuter tarmoqlari va alohida kompyuterlarda o’z-o’zidan tarqalish xususiyatiga
yega bo’lgan dasturga dasturli
virus deyiladi.Viruslar bilan zararlangan dasturlar
virus tashuvchi yoki zararlangan dasturlar deyiladi.
Zararlangan disk – bu ishga tushirish sektorida virus dastur joylashib olgan
diskdir.
Hozirgi vaqtda 65000 dan ko’p bo’lgan virus dasturlari borligi aniqlangan. Bu
viruslarning katta guruhini kompyuterning ish bajarish tartibini buzmaydigan, ya`ni
“ta`sirchan bo’lmagan” viruslar guruhi tashkil yetadi.Viruslarning boshqa guruhiga
kompyuterning ish tartibini buzuvchi viruslar kiradi. Bu kabi viruslar odatda
professional dasturchilar tomonidan tuziladi.
Kompyuter virusi – bu maxsus yozilgan dastur bo’lib, boshqa dasturlar
tarkibiga yoziladi, ya`ni zararlaydi. Kompyuter virusi orqali zararlanish oqibatida
kompyuterlarda quyidagi o’zgarishlar paydo bo’ladi:
- ayrim dasturlar ishlamaydi yoki xato ishlay boshlaydi;
- bajariluvchi faylning hajmi va uning yaratilgan vaqti o’zgaradi;
- ekranda anglab bo’lmaydigan belgilar, turli xil tasvir va tovushlar paydo bo’ladi;
- kompyuterning ishlashi sekinlashadi va tezkor xotiradagi bo’sh joy hajmi kamayadi;
- disk yoki diskdagi bir necha fayllar zararlanadi (ba`zi xollarda disk va fayllarni tiklab
bo’lmaydi);
- vinchester orqali kompyuterning ishga tushishi yo’qoladi.
- Viruslar asosan disklarning yuklanuvchi sektorlarini va exe, com, sys va bat
kengaytmali fayllarni zararlaydi. Viruslarning hajmi bir necha baytdan to o’nlab Kb
gacha bo’lishi mumkin.
Fayllarni tarkibini buzmaydigan viruslar: a) tezkor xotira
qurilmasida ko’payuvchi;
b) operatorni ta`sirlantiruvchi;
v) tarmoq viruslari.
