|
Biroq, majburiy sarf-xarajatlarni faqat proporsional taqsimotni bajarish bilan bog'liq holda emas, balkiBog'liq 624279a108ac5748110642 (1)Biroq, majburiy sarf-xarajatlarni faqat proporsional taqsimotni bajarish bilan bog'liq holda emas, balki
yanada chuqurroq o'rganish kerak. Majburiy xarajatlarni tushunish submilliy hukumatlar orasida hali ham farq
qiladi. Bu ta'lim va sog'liqni saqlash xarajatlaridagi o'zgarishlar odatda eng yuqori va eng past o'rtasida 12%
atrofida bo'lgan tahlil natijalaridan dalolat beradi. Majburiy xarajatlar uchun joriy ajratish siyosati minimal xarajatlar
ulushi bo'yicha chegarani qo'llash orqali tartibga solinadi va maksimal xarajatlarni tartibga solmaydi. Oxir-oqibat,
bu submilliy hukumatlarning byudjet moslashuvchanligi14 yanada cheklangan bo'lishiga olib keladi. Submilliy
hukumatlar uchun fiskaldan foydalanish uchun moslashuvchanlikning mavjudligi
Biroq, qishloqqa yo'naltirilgan mablag'lar soni submilliy davlat xizmatchilari uchun sarflangan xarajatlardan
kichikroq edi. Misol uchun, Trenggalek tumanida xodimlar xarajatlarining eng yuqori ulushi mavjud - umumiy
xarajatlarning 47%. Uning umumiy xarajatlarining 64% bilvosita xarajatlar sifatida toifalangan bo'lsa, bilvosita
xarajatlarning atigi 17% boshqa tarkibiy qismlarga, shu jumladan qishloq byudjetiga sarflanadi.
Garchi milliy miqyosda majburiy xarajatlarni bajarmagan bir qancha hududlar mavjud bo'lsa-da, 201912
yil holatiga ko'ra, barcha KOMPAK hamkor tumanlari ushbu talablarni bajargan. 2015-yilda KOMPAKning
bir qancha hamkor hududlari ham taÿlim, ham sogÿliqni saqlash uchun majburiy xarajatlarni bajarmagan. Biroq,
2018 yilda barcha KOMPAK hamkor tumanlari ushbu talablarga javob berdi (14-chizmaga qarang). Shunday
qilib, ta'lim va sog'liqni saqlash xarajatlari uchun muammo endi majburiy xarajatlarga rioya qilish bilan emas,
balki xizmatlar soni va sifatini oshirish uchun ushbu moliyaviy resurslarni optimallashtirish bilan bog'liq. Garchi
ular majburiy xarajatlarga rioya qilgan bo'lsalar ham, ta'lim va sog'liqni saqlash sohalariga harajatlarning tumanlar
o'rtasidagi nisbati ancha keng. Masalan, Pemalang tumani ta’lim va sog‘liqni saqlash uchun byudjetning 53
foizini, Bener Meriya tumani esa 39 foizini ajratadi.13
|
| |
