|
Qon aylanishning yoshga qarab o`zgarishi
|
| bet | 6/8 | | Sana | 08.04.2022 | | Hajmi | 24.44 Kb. | | #19475 |
Bog'liq Qon aylanishini tizimi va yosh xususiyatlari va gigiyenasi 11-sinf Geometriya 4-chorak tayyor, 2. Контрольная работа 4 класс, 1-topshiriq psixologiya, taqdimot slayd (2), Oliy Matematika B.Abdalimov, Maxmud Sabirov 2i guruh, Formal informal letter11. Qon aylanishning yoshga qarab o`zgarishi
Embrionning dastlabki rivojlanish davrlarida oziq moddalar va kislorod bevosita ona organizmi tanasida olib turiladi. Embrion rivojlanishining so`rg`ichlar va surg`ichlararo bo`shliq paydo bo`lishi davriga kelib, platsenta (yo`ldosh) orqali qon aylanish paydo bo`ladi. Ona qoni embirion bilan undagi mana shu surg`ich va surg`ichlararo bo`shliq yordamida bog`lanadi. Ona qoni tarkibidagi oziq modda gradientlari embrion organizmiga tuklar epiteliyasining aktiv faoliyati tufayli o`tadi. Platsenta tuklarida kislorod hamda oziq moddalarga boy ona qoni kindik venasi orqali pusht organizmiga o`tadi. Embrion yuragida qon o`ng yurak bo`lmachasidan maxsus teshik orqali chap bo`lmaga, u yerdan chap qorinchaga o`tib keyin arteriya qon tomirlariga chiqib ketadi. O`pkadagi qon tomirlarining doimiy ravishda bujmayib yotishi tufayli ularning oqib keladigan qonga qarshiligi katta bo`ladi. Shuning uchun ham o`pka arteriyasida qon bosimi aortaga nisbatan birmuncha yuqori bo`ladi.
Embrion organizmida har xil organlar ularning bajaradigan vazifalariga ko`ra turli xil qon bilan ta`minlanadi. Masalan: ona qornidagi bola organizmida o`pka hali ishlamaganligi uchun unda qon aylanish kuchsiz, bosh miya va koranar tomirlarda qon aylanish ancha intensiv bo`lib, toza qon oqadi, jigardan toza qon mavjud. Shuning uchun embrionning rivojlanish davrida miya, yurak va jigar ancha shakllanib qolgan bo`ladi.
12. Yosh bola organizmida qon aylanish
Bola tug`ilishi bilan uning qon aylanish sistemasida bir qator chuqur o`zgarishlar bo`ladi. Nafas olish bilan o`pkada qon oqishiga nisbatan bo`ladigan qarshilik keskin kamayadi, o`pka tomirlari qon bilan to`ladi va natijada o`pka arteriyasidagi bosim aortaga nisbatan kamayib ketadi. Natijada o`pka arteriyasidan qon aortaga o`tmay qoladi. Chap bo`lmacha o`pkada tozalangan qon ko`plab tushganligi uchun ham unda bosim ancha oshib ketadi. Oqibatda chap va o`ng bo`lmalar orasidagi klapan doimiy yopiq bo`lib qoladi. Shunday qilib yurakning chap va o`ng qismi tamomila ajralib, katta va kichik qon aylanish doiralari mustaqil bo`lib oladi.
Bola tug`ilgandan keyin ham uning yuragida katta o`zgarishlar bo`lib turadi. Chunonchi, bola tug`ilganida chap va o`ng yurak qorinchalarining og`irligi birday bo`lsa, bir necha vaqt o`tishi bilan chap qorincha og`irligi keskin oshib ketadi. Shu narsa diqqatga sazavorki, odam yuragi hayotining oxirigacha o`zgarib turadi. Yosh bola, katta odamlar, va keksalarning yuragi bir-biridan gistomorfologik, fiziologik va funktsional jihatdan keskin farq qilib turadi.
Yurak gistomorfologiyasini quyidagicha harakterlash mumkin.
Yosh bola yuragidagi muskul tolalari va boshqa tarkibiy qisimlar dastlabki yetilish davrida bo`ladi. Miokardning qo`shimcha to`qimasi hali to`liq shakillangan bo`lmaydi.
Ko`plab qon tomirlari miokard hissasiga to`g`ri keladi. Mayda arteriya va arteriollalar nisbatan katta kalibrga ega bo`ladi
|
| |
