|
Qurilish kompazitsion polimer turlari pptx
|
| bet | 2/2 | | Sana | 12.10.2024 | | Hajmi | 9,82 Mb. | | #274771 |
Bog'liq QURILISH KOMPAZITSION POLIMER TURLARIKompozit materiallar xossalariga qo‘shimcha elementlar (to‘ldiruvchi)ning ta’siri juda katta bo‘lganligi uchun ko‘pincha shu kompozit materialning nomi uning to‘ldiruvchisi nomi bilan ham aytiladi. Masalan, yog‘och, aluminiy, po‘lat, polimer, shisha tolali kompozitlar va hokazo (91-rasm). Kompozit materiallar asosan 3 turga bo‘linadi (12-shakl).
12-shakl
Kompozit material turlari
1. Qatlamli kompozit materiallarda birinchi qatlam mustahkamlikni ta’minlasa, ikkinchisi korroziyaga qarshilik ko‘rsatadi. - Tolali kompozit materiallarda metall asos shisha tolalar va boshqa materiallar bilan mustahkamlanadi.
- Dispersiyalangan (zichlangan) kompozit materiallar qiyin eriydigan zarralar bilan mustahkamlanadi. Kompozit materiallar qanday tasniflanadi? Kompozit materiallar tasnifi o‘ta murakkab emas. Ular asosan biz bilgan metall va metallmas materiallardan tuzilgan bo‘ladi (13-shakl).
13-shakl Kompozit materiallar tasnif
Metall kompozit materiallarning ishlash xususiyatlari, olovbardoshliligi, bikrligi, solishtirma mustahkamligi metall va metall qotishmalardan ustun turadi.
Polimer kompozit materiallarning o‘ziga xosligi shundan iboratki, ularning asosini, ya’ni matritsa vazifasini bajaruvchi har xil polimerlar (polietilen, polipropilen, polistirol va boshqalar) hosil qilib, bu asos
tola, to‘qima, plyonka, shisha kabi metall va metallmaslar bilan mustahkamlanadi.
Keramika kompozit materiallarining tolalar bilan, shuningdek, metall va keramik dispersiyalangan zarralar bilan mustahkamlash, yuqori kuchli kompozitlarni olish imkonini beradi.
Uglerodli kompozit materiallari uglerod tolalari va uglerod matritsasi asosida yaratilgan yuqori issiqlikka chidamli kompozit materiallardir. Kompozit materiallar, odatda, matritsa tarkibiy qismlariga ko‘ra ham tasniflanadi. Kompozit materiallarni tasniflash matritsa (bog‘lovchi material) yoki armatura (mustahkamlovchi) va qo‘shimchalarning turiga asoslanadi (14-shakl).
Matritsa materiali sifatida metall va uning qotishmalari; polimer; keramika, shisha va boshqa materiallar ishlatiladi. Ushbu matritsalar ikkita keng tarqalgan turdagi kompozitlarni hosil qiladi.
Birinchi kompozit material fransuz bog‘boni J.Mone tomonidan 1867-yilda ishlab chiqilib, patent olingan. U hovli gultuvaklari, sim va sementdan
kompozitsion materiallar tayyorlagan. 1942-yilda samolyot konstruksiyasida oyna tolasi bilan sinchlangan “armirovan” kompozit material qo‘llanilgan.
Kompozit materiallar mashinasozlik konstruksiyalariga qo‘yilgan quyidagi talablarga javob berishi kerak (15-shakl)
Bugungi kunda kompozit materiallardan aviatsiya (masalan: dvigatel, korpus, parrak, haroratbardosh detallar va boshqalar), kosmonavtika, energetika,
avtomobil
elektrotexnika va radiotexnika,
kuzovlari,
mashinasozlik ishqalanishga boshqalar),
(masalan: chidamli kemasozlik,
tormoz kimyo,
qurilmalari va
konchilik, qurilish (bino va
inshootlarning fasad qismlarida (92-rasm), to‘qimachilik, yengil va og‘ir sanoatlarda, tibbiyot asboblari yasashda, qishloq xo‘jaligi, uy-ro‘zg‘or texnikasi kabi ko‘plab sohalarda foydalaniladi.
92-rasm. Fasad qismida kompozit materiallardan foydalanilgan zamonaviy binolar (Toshkent shahri).
|
| |
