Tasmali uzatm alarni tasm alarning ishlash layoqati
tasm an in g tortish
darajasi va ishlash muddati bilan belgilanadi.
Tasm ali
uzatm alarda
hisoblashga asos
qilib,shu tortish
darajasi
olinadi,bu esa tasma bilan shkivni o ‘zaro ishqalanishga b o g i i q .
T asm alarn in g tortish darajasini tajriba y o ‘li
bilan aniqlashda sirpanish
egri c h iz ig ‘i va F.l.K grafigi quriladi,
6.6-rasm.
Sirpanish egri c h iz ig ‘i
foydali kuchlanish.
aylanm a kuch
F,
bilan nisbiy sirpanish £ o ‘rtasida
bogManishni ko'rsatadi, bunda b o s h l a n g i c h taranglik kuch F0 o ‘zgarm as
b o ‘ladi.
G rafik k o ‘rinishida abtsissa o ‘qi b o ‘ylab
tortish koeffitsiyenti
deb olingan nisbiy kuch q o ‘yiladi,ya’ni
Ft
/ , _
at
Ф
F + F
~ > F
~ >cs
1 2
0
^U0
O rdinata o ‘qi b o 'y ic h a sirpanish koeffitsiyenti с va F.l.K
qiymatlari
qo'y ilad i.T ajrib a jarayonida foydali kuch
F,
ning
qiymati sekinlik bilan
oshiriladi, F, + F = 2 F 0 qiymati o “zgarmas qoladi bunda sirpanish tezligi
o ‘lchanadi,F.l.K aniqlanadi. Tajriba jarayonida tortish koeffitsiyenti
qiymati 0 dan
gacha oshirilganda tasm ada shkiv b o ‘yicha elastik
sirpanish boMadi. Shu
gacha tasm ada elastik
siipanish G u k qonuniga
b o ‘ysunadi, sirpanish egri c h izig ‘i to ‘g ‘ri chiziq shaklida boMadi. Tortish
koffitsiyenti
boMganda ishqalanish kuch
eng katta q iy m atg a ega
b o ‘ladi.
