|
Raqamli iqtisodiyot asoslari (Darslik) toshkent – 2020
|
| bet | 127/201 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 4,94 Mb. | | #232599 |
Bog'liq O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Mahsulot tasnifi
Bozorlarda taklif etilayotgan mahsulotlar o‘ziga xos oldinga siljish usullarini qo‘llash imkoniyatini belgilaydigan juda keng xususiyatlarga ega bo‘lishi mumkin. Tovarlarni tasniflash, ya’ni ularni guruhlarga bo‘lish ushbu vazifani soddalashtirishga yordam beradi.
Belgilangan maqsadga muvofiq tovarlar iste’mol tovarlari va sanoat tovarlariga bo‘linadi.
Tovar turi: moddiy, nomoddiy.
Iste’mol tovarlari – bu shaxsiy iste’mol uchun sotib olingan tovarlar.
Sanoat tovarlari – jismoniy shaxslar yoki tashkilotlar tomonidan ularni keyinchalik qayta ishlash yoki biznesda foydalanish uchun sotib olingan tovarlar.
Ushbu turdagi savdo uchun firmalar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni tashkil qilishning ikkita asosiy usuli mavjud:
Kompaniyalar o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqalarni o‘rnatish. Ushbu usul bugungi kunda eng keng tarqalgan bo‘lib qo‘llaniladi va bunday o‘zaro ta’sirning barcha bosqichlari Internet xizmatlari tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi.
3.4.1-jadval Iste’mol tovarlari turlari va Internetdagi takliflarining xususiyatlari
Mahsulot toifasi
|
Ta’rif
|
Internetda taklif xususiyatlari
|
Iste’mol tovarlari
|
Odatda boshqa tovarlar bilan minimal taqqoslash bilan teztez sotib olinadigan iste’mol tovarlari va xizmatlari. Bundan
|
Ularning Internetda sotilishi darajasi past darajadan o‘rta darajagacha.
Samaradorlikning pastligining asosiy sababi tarmoq orqali bunday mahsulotlarni sotib
|
|
tashqari, ularni asosiy mahsulotlar, impulsli (kutilmagan holatda) sotib olish mahsulotlari va favqulodda vaziyatlar mahsulotlariga ajratish mumkin.
|
olish odatining yo‘qligi
|
|
Oldindan tanlov mahsulotlari
|
Tanlash jarayonida xaridor iste’mol tovarlari turli xil ko‘rsatkichlar bo‘yicha bir-biri bilan taqqoslaydi: texnik va foydalanish xususiyatlari, narxlari, sotishdan oldin va sotishdan keyingi xizmat darajasi va boshqalar.
|
Ushbu turdagi mahsulotni sotishda Internet juda
marali, chunki u mahsulot haqida maksimal ma’lumotni taqdim etish, turli
xususiyatlarning qiyosiy
o‘tkazish, tahlilini
narxga ega.
|
sa-
xil arzon
|
Maxsus tovarlar
|
Mijozlarning katta guruhlari qo‘shimcha kuch sarflashga tayyor bo‘lgan noyob xususiyatlarga yoki markalarga ega
iste’mol tovarlari
|
Ushbu turdagi mahsulotni sotishda Internet samarali. Bundan tashqari, u uzini global miqyosda mavjudligi sababli bozorni sezilarli darajada ken
tirishga imkon beradi
|
juda
gay-
|
Passiv tovarlar
|
Xaridor iste’mol qiladigan tovarlar, ularning mavjudligini bilishi yoki bilmasligidan qat’I nazar, sotib olish haqida o‘ylamaydi
|
Reklama vositasi va yuqori ma’lumot bilan to‘yinganlik vositasi sifatida Internetning arzonligi tufayli ushbu turdagi tovarlarni oldinga siljishda samarali foydalanish mumkin.
Ammo shuni unutmaslik ke-
rakki, bunday tovarlarni sotish, shu jumladan, Internet orqali, katta marketing harakatlari talab etiladi.
|
Elektron savdo maydonchalari asosida o‘zaro aloqalarni amalga oshirish. Asosiy cheklash - birja orqali taklif qilinadigan tovarlarni standartlashtirish, kontragentlarning o‘zaro munosabatlari bo‘yicha barcha protseduralarni avtomatlashtirish zarurati.
|
| |
