1
3-mavzu.
Rasm – chizma
tasvir
Rasm deb har qanday iz
qoldiruvchi qurol vositasida chiziq,
shtrix va
dog‘lar yordamida
chizilgan har qanday tasvirga
aytiladi.
Rasm badiiy professional nuqtai nazardan tasviriy
san’atning
assosiy elementi,
badiiy obraz yaratishda rang-
tasvirning tizim assosi hisoblanadi.
Grafika san`ati namunasi
Rasm xususiyatlari grafika san’atining qator turlarida
qalam,
kо‘mir, sangina, tush yoki boshqa ashyoviy qurolda chizilgan
qoralama va rasmlarda
yaqqol kо‘rinadi. Birrangli tasvirda
rassom naturaning kо‘prangli qiyofasini bir xil rangdagi
tasvirlash vositalari yordamida tasvirlaydi.
Natijada
predmetning ashyoviy xususiyatlari
kо‘zga yaqqol tashlanib
rasmning
tasvirlash tabiati birinchi planga chiqadi.
2
Naturadan rasm chizayotgan rassom katta mas’uliyatni his
etadi – u tekis yuzada
hajm va fazoviylik ifodasini tasvirlaydi.
Bu mas’uliyatni yuzaga chiqarish uchun rasm chizuvchi
tasviri yaratilayotgan
predmetning konstruksiyasini,
qolipi va
shu
asosda yuzaga keluvchi uning nur-soyasini tushunib
yetishi, his etishi zarur. Tasvir yaratishning eng asosiy
vositalaridan biri
chiziq hisoblanadi.
3
Grafika san`ati namunasi
Chiziqning rasm va kompozitsiyadagi
rolini aniq anglab
yetish uchun Sandro Bottichel
li “Рождение Венеры”, 1485)
yoki Xans Golbeyn Kichkina, Jan-Ogyust Domenik Engr,
Jak-Lui David asarlarini yodga olamiz.
4
Bottichelli.
Рождение Венеры
(fragment)
David. Ayol portreti
Xuddi
uzluksiz chiziq
kabi shtrix ham rasm
tizimiga kiruvchi element
bо‘lishi bilan birga
kompozitsiya
yuzaga
kelishi jarayo-nidagi uning
vositasidir.
