Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

Download 5,77 Mb. Pdf ko'rish
bet	140/414
Sana	30.05.2024
Hajmi	5,77 Mb.
	#257728

1 ... 136 137 138 139 140 141 142 143 ... 414

Bog'liq
Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар

RSA, Эль-Гамал
va
Мак-Элис
tizimlarini aloxida tilga olish
o’rinlidir. Xozirda eng samarali va keng tarqalgan ochiq kalitli algotirm
sifatida
RSA
algoritmini ko’rsatish mumkin. Ushbu algoritmning nomi uni
yaratganlarning familiyalari birinchi harflaridan olingan (
Rivest, Shamir,
Adleman
). Algoritm modul arifmetikasining darajaga ko’tarish amalidan
foydalanishga asoslangan (
bunda Eyler funktsiyasi hisoblanadi
). El-Gamal tizimi
chekli
maydonlarda
diskret
logarifmlarning
hisoblanish
murakkabligiga
asoslangan. Mak-Elis kriptotizimida esa xatoliklarni tuzatuvchi kodlar ishlatiladi.

Xozirgi kunda shifrlashning zamonaviy usullari quyidagi talablarga javob
berishi kerak:

Shifrning kriptoanalizga turg’unligi (
kriptoturg’unlik
) shunday bo’lishi
lozimki, uning fosh etilishi faqatgina kalitlarni to’liq saralash masalasini
yechish orqaligina amalga oshirilishi mumkin bo’lsin.

Kriptoturg’unlik shifrlash algoritmining mahfiyligi orqali emas, balki
kalitning mahfiyligi orqali ta’minlanadi.

Shifrimatn hajmi bo’yicha dastlabki ma’lumotlardan ortiq bo’lmasligi kerak.

Shifrlashdagi xatoliklar informatsiyaning buzilishiga va yo’qolishiga olib
kelmasligi lozim.

Shifrlash vaqti juda ham katta bo’lmasligi kerak.

209

Shifrlash narxi berkitiluvchi informatsiya narxi bilanmuvofiqlashtirilishi
lozim.
Shifrlash usullariga bo’lgan ushbu talablar ruyhati tom ma’noda jo’natilayotgan
axborotning
tegishli
sub’ektlarga
(
tashkilot,
individ
yoki
tarmoq
komp’yuterlariga)
havfsiz darajada yetib borishini to’la-to’kis ta’minlab beradi.

Download 5,77 Mb.

1 ... 136 137 138 139 140 141 142 143 ... 414

Download 5,77 Mb.

Pdf ko'rish