• Dastlabki matn : ПАХTA _ҒАРАМИ
  • Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma




    Download 5,77 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet136/414
    Sana30.05.2024
    Hajmi5,77 Mb.
    #257728
    1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   414
    Bog'liq
    Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар

    : ҒЎЗАҒЎЗАҒЎЗА 
    Almashtirilgan so’nggi matn
    : МЎЯТҒЯЕАНЎФИ 


    204 
    Shifromatn:
    МЎЯТҒЯЕАНЎФИ 
    Kalit
    : ҒЎЗАҒЎЗАҒЎЗА 
    Rasshifrovka qilingan matn
    : ПАХTA _ҒАРАМИ 
    Dastlabki matn
    : ПАХTA _ҒАРАМИ 
    Polialfavitli almashtirish usullarining kriptoturg’unligi oddiy almashtirish 
    usullariga nisbatan sezilarli darajada yuqori, chunki ularda dastlabki ketma 
    ketlikning bir simvollari turli simvollar bilan almashtirilishi mumkin. Ammo 
    shifrning statistik usullarga bardoshliligi kalit uzunligiga bog’liq.
    O’rin almashtirish usullari 
    O’rin almashtirish usullariga binoan dastlabki matn belgilangan uzunlikdagi 
    bloklarga ajratilib, har bir blok ichidagi simvollar o’rni ma’lum algoritm bo’yicha 
    almashtiriladi. Eng oson o’rin almashtirishga misol qilib, dastlabki informatsiya 
    blokini matritsaga qator bo’yicha yozishni, o’qishni esa ustun bo’yicha amalga 
    oshirishni ko’rsatish mumkin. Matritsa qatorlarini to’ldirish va shirflangan 
    informatsiyani ustun bo’yicha o’qish ketma-ketligi kalit yordamida bajarilishi 
    mumkin. Usulning kriptoturg’unligi blok uzunligiga (
    matritsa o’lchamiga
    ) bog’liq. 
    Masalan, uzunligi 64 simvolga teng bo’lgan blok (
    matrista o’lchami 8x8
    ) uchun 
    kalitning 1,6 milliard kombinatsiyasi bo’lishi mumkin. Uzunligi 256 simvolga teng 
    bo’lgan blok 
    (matritsa o’lchami 16x16
    ) uchun esa kalitning mumkin bo’lgan 
    kombinatsiyalari soni 1,4 . 10
    2 6
    ga yetishi mumkin. Bu xolda kalitni saralash 
    masalasi zamonaviy komp’yuterlar uchun ham ancha murakkab amal hisoblanadi.
    Gamil’ton marshrutlariga asoslangan usulda 
    ham o’rin almashtirishlardan 
    foydalaniladi. Ushbu usul quyidagi qadamlarni bajarish orqali amalga oshiriladi: 
    1-qadam
    : Dastlabki informatsiya bloklarga ajratiladi. Agar shifrlanuvchu 
    informatsiya uzunligi blok uzunligiga karrali bo’lmasa, oxirgi blokdagi bo’sh 
    o’rinlarga mahsus hizmatchi simvollar – to’ldiriluvchilar joylashtiriladi. Masalan, 
    * simvoli. 
    2-qadam
    :Blok simvollari yordamida jadval to’ldiriladi va bu jadvalda simvolning 
    tartib raqami uchun ma’lum bir joy ajratiladi.


    205 

    Download 5,77 Mb.
    1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   414




    Download 5,77 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

    Download 5,77 Mb.
    Pdf ko'rish