Referat komputer jako szansa lub zagrożenie dla rozwoju psychicznego człowieka Opracowała: Eugenia Kowal

Komputer jako szansa lub zagrożenie

Komputer jako szansa lub zagrożenie

do przełomu w stylu życia ludzi. Telewizja, wideo, komputery, Internet, telefon komórkowy spowodowały wyrugowanie tradycyjnych sposobów spędzania wolnego czasu wolnego (aktywność ruchowa ludzi zmniejszyła się, ograniczone zostały kontakty towarzyskie, zmniejszyło się zaangażowanie ludzi w działalność społeczno-polityczną, zmalało zainteresowanie aktywnym uczestnictwem w działalności artystycznej).

Jednocześnie dzięki tym wynalazkom doszło do optymalizacji wielu procesów produkcyjnych, co z kolei wpłynęło na wzrost efektywności pracy, przeprofilowanie zatrudnienia, wzrost wymagań w stosunku

do posiadanych przez ludzi kwalifikacji zawodowych, zmniejszenie czasu na wytwarzanie określonych dóbr itd.

Konsekwencją wprowadzonych do życia społecznego wynalazków są również zmiany

w społecznej organizacji życia.

Dzięki komputeryzacji stało się możliwe bardzo precyzyjne zarządzanie zasobami ludzkimi, wzrosła kontrola społeczna nad dużymi grupami ludzi,

poszerzyły się możliwości porównywania własnego poziomu i stylu życia

z poziomem i stylem życia innych, czego rezultatem jest upowszechnianie się

w coraz większym stopniu pewnych uniwersalnych standardów funkcjonowania społecznego ludzi. Mówiąc bardzo ogólnie wynalazki techniczne wprowadzone do użytku w XX wieku wywarły zupełnie nieoczekiwane piętno na wiele sfer życia społecznego i indywidualnego, które pozornie nie łączyły się osiągnięciami myśli technicznej Wskazane zmiany stylu życia ludzi otrzymują różne etykiety. Mówimy więc o cywilizacji nowoczesnej, społeczeństwach ponowoczesnych, ideologiach konsumpcyjnych, kulturze technicznej, cywilizacji informatycznej itd. Etykiety te są jednocześnie nośnikami dokonywanych zachodzących transformacji życia jednostek i całych społeczeństw.

z rzeczywistością, trzeba zauważyć,

że występuje ogromna wieloznaczność w nazywaniu tego, co ulega zmianie w życiu społecznym; że istnieją rozbieżności w określaniu przyczyn występujących zmian
i w wartościowaniu tego, co jest ich efektem.

Psychologia międzykulturowa od dawna jest zainteresowana określaniem wpływu różnych właściwości środowiska kulturowego człowieka na jego psychikę.

Oczywiście, jeżeli traktujemy go jako maszynę do pisania, kalkulator, rodzaj telefonu lub jeszcze jako inny rodzaj narzędzia(urządzenia), to nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z podstawowym wytworem kulturowym. W tych przypadkach pomaga nam kontaktować się

komputer należy potraktować jako drugorzędny wytwór kultury.

W takich przypadkach kreowany jest bowiem świat fikcji, powstaje realność nierzeczywista, tworzona jest ułuda prawdziwej rzeczywistości. Komputer przestaje być pośrednikiem między człowiekiem a rzeczywistością, on ją po prostu zastępuje.

Konsekwencje, jakie mogą pojawić się dla procesu rozwoju umysłowego dzieci

w związku z korzystaniem przez nie z komputerów.
Po pierwsze skoro komputer tworzy sztuczną rzeczywistość, to również działania podejmowane wobec tej rzeczywistości nabierają nienaturalnego charakteru. Po drugie, wchodząc w kontakt z komputerem człowiek musi zrezygnować z własnej organizacji doświadczenia(przynajmniej częściowo)

i we własnym działaniu zmuszony jest do podporządkowania się „logice działania” komputera.

Oznacza to, że dominuje on nad człowiekiem i tylko na zaakceptowaniu tej dominacji może dojść do interakcji między nim a fikcyjnymi światami oferowanymi przez komputer.

Po trzecie komputer dzięki swym właściwościom interakcyjnym zastępuje niejako interakcje społeczne. Staje się on partnerem .

Być może należałoby wymienić jeszcze inne czynniki charakterystyczne dla aktywności człowieka pracującego przy komputerze, ale te które wymieniłam wydają się szczególnie istotne z punktu widzenia wpływu komputera na rozwój psychiczny dziecka.

Rozwój procesów poznawczych dziecka sprowadza się do tzw. biernego i czynnego opanowania świata. Oznacza to że dziecko stopniowo zdobywa wiedzę o otoczeniu,

w podporządkowywaniu sobie otoczenia. W sytuacji, gdy świadomość otoczenia nie jest jeszcze w pełni stabilna ani też dostatecznie bogata, wprowadzenie sztucznej rzeczywistości kreowanej przez komputer może doprowadzić do wymieszania fikcji z realnoścą. Działanie

na samodzielne zdobywanie bardzo zróżnicowanej wiedzy, a także stymuluje jego kreatywność.

i reaktywne wobec oddziaływań zewnętrznych. Spotykając się z wytworem, który bezwzględnie respektujetylko własne zasady działania, a zupełnie nie liczy się z zasadami partnera interakcji, dziecko będzie narażone na uczenie się konformizmu, a nawet gotowości do podporządkowywania się.

Jednocześnie jednak praca z komputerm wymusza na dziecku systematyczność, uporządkowanie i precyzję w myśleniu oraz w działaniu.

Warto zastanowić się,co wynika z tego, że do uspołeczniania i rozwoju dziecka wprowadzamy komputer. Z dużym prawdopodobieństwem można oczekiwać, że część interakcji z dorosłymi, a przede wszystkim z rodzicami zostanie zastąpiona interakcjami dziecka z komputerem.Jeśli przypomnimy dość powszechnie akceptowaną tezę, że rodzice

i inne osoby ( znaczące w procesie socjalizacji ) pełnią między innymi funkcję przekaźników kultury ( szczególnie duchowej- wartości i norm społecznych), to można oczekiwać zablokowania(większego lub mniejszego) dostępu dziecka do przeszłości kulturowej,

do tradycji, do doświadczeń społecznych poprzednich pokoleń. Komputer oferuje w zamian kulturę substytutowi(np. oglądanie zasobów muzealnych w Internecie lub wycieczkę

po egzotycznych krajach przedstawionych na płycie kompaktowej).

Komputer zalewa nas kulturowymi „śmieciami”, w których można odkryć coś naprawdę wartościowego. Ile jednak trzeba zmarnować czasu, aby to odnaleźć?
A jeszcze, czy dziecko potrafi samodzielnie odróżnić produkty kultury wartościowe

od bezwartościowych?
Osobowość rozwojowa tworzona przez komputer jest chłodna emocjonalnie

i może uczyć takich chłodnych, niezaangażowanych emocjonalnie kontaktów nie tylko z komputerem, lecz również z ludźmi.

Należy jednak pamiętać, że jednocześnie zapewnia on dużą łatwość dostępu

do informacji , potrafi wzbogacić rozwój poznawczy dzieci W świetle przeprowadzonego wywodu ocena roli komputera w rozwoju psychicznym dziecka wypada dość dwuznacznie. W świetle przeprowadzonej analizy można sformułować taką dyrektywę: dorośli głównie rodzice powinni w zdecydowany sposób zostać włączeni w proces kontaktowania się dziecka z komputerem.

• 
  dorosły powinien poznać możliwie dobrze możliwości kreowania świata przez komputer,
  
• 
  dorosły powinien mieć taki wpływ na potencjał kreacyjny komputera, aby ułatwił on poznawanie rzeczywistości przez dziecko, a nie zastepował jej fikcją,
  

• 
  dorosły powinien wzbogacać i zmodyfikować własne działania wychowawcze, zmierzające do przekazania dziecku posiadanych posiadanych doświadczeń kulturowych kulturowych taki sposób, aby uwzględniały one oddziaływania mediów, a szczególnie komputerów w procesie socjalizacji.