|
Referat orınladı: Xojabaev Muxtar Qabılladı: Baxıtbay Tlegenov NÓkis 2023
|
| bet | 1/4 | | Sana | 20.11.2023 | | Hajmi | 63,3 Kb. | | #101758 | | Turi | Referat |
Bog'liq 2 5359384522662099304
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ BILIMLENDIRIW, ILIM HÁM INNOVACIYALAR MINISTRLIGI
NÓKIS INNOVACIYALÍQ INSTITUTÍ
FINANS HÁM FINANSLÍQ TEXNOLOGIYA QÁNIGELIGINIŃ
S11-MMT-23 1- kurs studenti
Ekonomikada informaciyalıq kommunikaciyalıq texnologiyalar hám sistemalar páninen
REFERAT
Orınladı:Xojabaev Muxtar
Qabılladı: Baxıtbay Tlegenov
NÓKIS - 2023
Tema: Oʻzbekistan saliq sistemasin cifrli transformaciyasi
Joba:
1. Oʻzbekistan Respublikasi saliq sistemasiniñ huquqiy tiykarlari
2. Cifrli transformaciyasi haqqinda tusinik
3. Saliq sistemasinda sanli strategiyasi
Salıqlar hár qanday mámleket qáliplesiwiniń tiykarǵı deregi esaplanadı. Salıqlar, bul - mámleket hám salıq tólewshiler ortasındaǵı finanslıq munasábetlerdi tártipke saliwshii zárúrli quralı esaplanadı. Salıq mexanizmi salıq huqıqı hám salıqqa tartıwdı basqarıw tiykarlarına tayanǵan halda salıq munasábetlerin tártipke saladı.Ózbekstan Respublikasınıń ámeldegi salıq sisteması mámlekettiń nátiyjeli salıq siyasatın júritiliwında tiykarǵı kriteryası esaplanadı. Salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetleri salıq salıwdıń májburiylik, anıqlıq hám salıq shólkemleriniń salıq tólewshiler menen sherikligi, ádalatlılıq, salıq sistemasınıń birden-birligi, áshkaralıq hám salıq tólewshiniń haqılıǵı prezumpsiyasi principlerine tiykarlanadı.Salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetleriniń qaǵıydaları Salıq kodeksinde belgilengen principlerge qarsı bolıwı múmkin emes.Salıq sisteması Ózbekstan Respublikasınıń pútkil aymaǵında barlıq salıq tólewshilerge salıstırǵanda birden-bir ekenligi belgilengen.
Salıqlar degende - Salıq kodeksinde belgilengen, Ózbekstan Respublikasınıń Mámleket byudjetine yamasa mámleket maqsetli fondına tolıqnatuǵın májburiy qalıs tólew túsiniledi. Salıqlar mámlekettiń finanslıq resursları hám jıllıq byudjetin qáliplestiriwdiń tiykarǵı deregi esaplanadı. Mámlekettiń tiykarǵı funksiyaları (tálim, medicina, qorǵaw, jámiyetlik rejimin támiyinlew, mámleket apparatın támiyinlew hám t.b. ) jıynalǵan salıqlar esabına atqarıladı. Salıqlardı tólew májburiyligi Ózbekstan Respublikası Konstituciyasiniń 51-statyasında tiykarlanǵan. Hár bir shaxs Salıq kodeksinde belgilengen salıqlar hám ol jaǵdayda názerde tutılǵan jıynawlardı tólewi shárt. Hesh kimge Salıq kodeksinde názerde taza yoxud onıń normalari buzılǵan halda belgilengen salıqlar hám jıynawlardı tólew minnetlemesi júkletiliwi múmkin emesligi belgilengen. Jańa salıqlar hám jıynawlar belgileniwin názerde tutatuǵın salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetleri rásmiy daǵaza etilgen kúnden baslap keminde úsh ay ótkennen ámelge kiritiledi. Salıq jeńilliklerin bıykarlawdı, jańa minnetlemelerdi engiziwdi, salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetlerin buzǵanlıq ushın juwapkerlik ilajların kúsheytiwdi yamasa salıq munasábetleri sub'ektleriniń jaǵdayın basqasha tárzde salmaqlilashtirishni názerde tutatuǵın salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetleri de tap sonday tártipte ámelge kiritiledi.Salıqlar hám jıynawlar stavkalarınıń ózgertiliwin názerde tutatuǵın salıq tuwrısındaǵı nızam hújjetleri, eger olarda keshlew múddet kórsetilmagan bolsa, olar rásmiy daǵaza etilgen aydan keyingi aynıń birinshi kúninen baslap ámelge kiritiledi.
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasiniń 122-statyasına muwapıq, mámleket byudjeti respublika byudjeti, Qoraqapog'iston Respublikası byudjeti hám jergilikli byudjetlerdi óz ishine aladı.
Salıq, mámleket yamasa jergilikli basqarıw iskerligin támiyinlew ushın mámleket shólkemleri tárepinen shólkem hám fizikalıq shaxslardan jıynap alınatuǵın tólewge aytıladı. Mámleket byudjeti dáramatlar bóleginiń tiykarǵı dáregi salıqlar esaplanadı. Sonıń menen birge, salıq ekonomikalıq gruppa retinde, sap paydanıń bir bólegin byudjetke tartıw forması bolıp, finanslıq munasábetlerdiń strukturalıq bólegin quraydı.
Salıq járdeminde milliy paydanıń tiyisli bólegi bólistiriledi hám qayta bólistiriledi. Mámleket tárepinen alınatuǵın salıqlar hám de olardıń payda etiw forma hám usılları birgelikte salıq sistemasın quraydı. Milliy ekonomikada salıqlar tómendegi ush zárúrli wazıypanı atqaradı :
mámleket ǵárejetlerin finanslıq támiynlew (fiskal wazıypası );
social krizistı jumsaw (social hám zifasi);
ekonomikanı tártipke salıw (tártipke salıw wazıypası ).
Salıq stavkasın belgilew bir qatar principlerge tiykarlanadı.
Naflilik principi — túrli shaxslardan, olardıń salıqlar esabına finanslashtiriladigan programmalardan paydalanıwı dárejesine qaray túrlishe salıq undirilishi kerekligini ańlatadı.
Tólewge uqıplılıq principi — salıq muǵdarı salıq tólewshiniń baylıǵı hám dáramatları dárejesine sáykes keliwi zárúr. Basqasha aytqanda, salıq salıw dáramatlardıń ádalatlı bólistiriliwin talap etiwi zárúr.
Ádalatlılıq principi — dáramatları hám húkimet programmalarınan paydalanıw dárejesi boyınsha teń bolǵan kisiler teń muǵdarda salıq tólewi zárúr.
Salıq boyınsha jeńillikler nızamshılıq pitimlerinde belgilengen tártip hám sharayatlar tiykarında ornatıladı. Ámeliyatda salıq jeńillikleriniń tómendegi túrleri keń tarqalǵan :
— ob'ektlerdiń salıq alınbaytuǵın eń kem dárejesin belgilew;
— salıq tólewden bólek shaxs yamasa málim gruppalardı (mısalı, urıs fahriylarini) azat etiw;
— salıq dárejesi stavkasın tómenletiw;
— salıq alınatuǵın summadan chegirish;
— salıqlı kredit (salıq alıwdı keshiktirish yamasa salıq summasın málim muǵdarǵa kemeytiw).jáne onı xizmet etedi.
|
| |
