• Foydalanilgan Adabiyotlar
    		•

    Referati mavzu: Ilova sathi protokollari : ntp,dhcp,bootp,rlogin,rexec,rsh,Telnet,ssh bajardi




    Download 0,96 Mb.
    bet3/3
    Sana21.05.2024
    Hajmi0,96 Mb.
    #247793
    TuriReferat
    1   2   3
    Bog'liq
    tarmoq xavfsizligi referat

    Telnet va SSH protokollari

    Telnet (Telecommunication Network) - bu boshqa kompyuterlar yoki qurilmalar bilan uzluksiz aloqani ta'minlash uchun ishlatiladigan protokol. Bu protokolning asosiy maqsadi uzluksiz bog'lanishni ta'minlash va masofaviy kompyuterlarning bitta tarmog'ga moslashtirilganmiy kabi ko'rsatishdir.
    Telnet, TCP/IP protokolida ishlaydi va Internetni aloqada yoki boshqa tarmoqlarda qo'llaniladi. Uning qo'llanish sohasi asosan masofaviy kompyuterlarning boshqa tarmog'ga, odatda serverlarga, kirish imkoniyatini ta'minlashdir. Telnet orqali, bir kompyuter boshqasiga aloqani o'rnatish, masalan, qo'llanuvchi uning boshqarish paneliga kirib, o'zidan masofadagi boshqa kompyuterlarga xizmat ko'rsatish, filtrlash va h.k. amallar o'rinlarda foydalaniladi.
    Bir nechta yutuqlar kiritilganligi uchun, Telnetning xavfsizlik muammolari mavjud. Ma'lumotlar shifrlanmasligi uchun, Telnet ogohlantirishsiz matnlar orqali batafsil ma'lumot almashishni ta'minlaydi. Buning natijasida, uchuvchilar uchun xavfsizlik maydoni bo'lishi mumkin. Buning tufayli, bugungi kunda, Telnet xavfsizlik ko'nikmalaridan ko'ra, keng ko'lamda foydalanilmaydigan protokol hisoblanadi. Bundan tashqari, SSH (Secure Shell) kabi xavfsizlikni ta'minlovchi protokollar Telnetning o'rnini olishgan.
    Bularning o'rtasida, Telnet hali ham masofaviy aloqalar va tarmoq administratorlari tomonidan aloqani diagnos etish uchun foydalaniladi. Bunga qo'shimcha taqiqlovchi ma'lumotlar uchun bog'liq qurilmalar (masalan, ruterlar) bilan bog'lanish va ularni sozlash kabi amallar kiradi. Ayni paytda, Telnetning ochiq manbali edi, ammo, xavfsizlik muammolari sababli, undan foydalanish yaxshi ko'rishiladi.

    SSH (Secure Shell) - bu xavfsiz aloqa protokoli, uning asosiy maqsadi uzluksiz va xavfsiz aloqani ta'minlashdir. SSH, bir qurilma yoki kompyuterdan boshqasiga uchuvchining boshqa qurilmaga kirish imkonini ta'minlaydi va ma'lumotlar almashishni shifrlaydi. Bu protokol, boshqa protokollarga nisbatan xavfsizlikning yuqori darajada bo'lishi bilan ajralib turadi.
    SSH, endi ko'p yeralarda Telnetni qo'llagan bo'lsada, uning xavfsizlik muammolari tufayli SSH uning o'rnini olayotgan. SSH, boshqa kompyuterlar bilan masofaviy bog'lanishlarni amalga oshirish uchun hamda uzluksiz ishlab chiqarish uchun tarmoq administratorlari, serverlarni boshqaruvchilar, va boshqa soxibkorlar tomonidan keng qo'llaniladi.
    SSH, matnlarni shifrlash, xavfsizlik sohasida ayniqsa kutiladigan bazi qo'llanma protokollarini o'z ichiga oladi. Undan tashqari, SSH, boshqaruv tarmoqlari va serverlar uchun ba'zi xavfsizlik o'lchovlarni qo'llab-quvvatlaydi, masalan, SSH keshlash va SSH-kirolmaydi. Bu, SSH-ni juda foydali qiladi va uning xavfsizlik darajasini oshiradi.
    SSH, tarmoq administratorlarining ishlarini osonlashtirish va xavfsizligini ta'minlash uchun boshqarish uchun bir nechta foydali amallarga ega. Bu, shifrlangan aloqa o'rnatish, uzoq masofaviy boshqaruv uchun tarmoq konsoliga kirish, serverlarga kirish, foydalanuvchilar bilan ishlash, fayllarni ko'chirish va boshqa administratorlik vazifalarini bajarish uchun keng imkoniyatlar taqdim etadi.
    SSH, Internet tarmoqlarida ham foydalaniladi, chunki uning xavfsizlik va to'g'ri ishlashi maqbul darajadadir. Shuningdek, SSH-da xavfsizlikni ta'minlash uchun faqatgina parol yoki kalit so'z ishlatilmaslik xavfsizlikni oshiradi, balki amalni tasdiqlash uchun yetarlicha foydalanuvchini identifikatsiya qilishni talab qiladi. Bu, SSH-ni Internet tarmoqlari va asosiy tarmoq infrastrukturalarining boshqarilishi uchun maqbul tanlov qilish sababdir.


    XULOSA
    Quyida Tarmoq protokollari haqida , protokollar tarixi, ularning vazifasi va ularning foydalanish maqsadlari haqida to’xtaldik. Protokollarning bazilari NTP, DHCP, BOOTP, RLOGIN , REXEC, RSH, Telnet, SSH haqida ularning bir biridan farqi, bir biridan ustun tomonlari haqida malumotlar berildi va chizmalar orqali yoritildi.
    Ilova sathi protokollari, boshqa qurilmalar bilan aloqa o'rnatish uchun xavfsiz va moslashtirilgan yo'l taqdim etadigan xavfsizlik protokollaridir. Ular boshqaruv paneliga kirish, fayllarni o'qish va yozish, boshqa qurilmalar bilan kommunikatsiyalarni amalga oshirish kabi asosiy amallarni o'z ichiga oladi.

    Foydalanilgan Adabiyotlar:

    1. R.X. DJURAYEV, SH.YU. DJABBAROV, B.M. UMIRZAKOV Tarmoq protokollari Toshkent 2018

    2. R.I.ISAYEV., N.M.JO'RAYEV., U.U.ISKLANDAROV. Tarmoq protokollari Fargona 2019

    3. The TCP/IP Guide: A Comprehensive, Illustrated Internet Protocols Reference

    4. https://www.techtarget.com/

    5. https://www.kio.tech/

    Download 0,96 Mb.
    1   2   3




    Download 0,96 Mb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Referati mavzu: Ilova sathi protokollari : ntp,dhcp,bootp,rlogin,rexec,rsh,Telnet,ssh bajardi

    Download 0,96 Mb.