Reja: • Ijtimoiy pedagog faoliyatining mazmuni

Kuzatish
- ayniqsa keng tarqalgan usul. Aynan u tarbiyaviy ish uchun ayniqsa 
ko‘p material beradi. Pedagog
bolaning oila va maktabda
, tengdoshlari bilan 
o‘zini tutishini kuzatadi. Boshlovchi pedagog o‘z kuzatishlarini qayd etib borishi va 
keyinchalik ularni tahlil qilishi lozim. Ijtimoiy-pedagogik kuzatish muayyan 
tayyorgarlikni talab qiladi: xulq-
atvorni samarali o‘rganish
uchun harakatlar
, nutq 
va mimikaning barcha ko‘rinishlarini aniq bilish talab etiladi. Xatti
-harakatlar va 
gap-
so‘zlarni surunkali qayd etib borishgina shaxsning xususiyatlarini va uning 
shakllanish qonuniyatlarini tushunish imkoniyatini beradi. Kuzatish
odatda tabiiy 
sharoitlarda
, faoliyat va muloqot jarayoniga aralashmasdan amalga oshiriladi. 
Kuzatishga
kirishishdan oldin reja tuzish
, unda nimalarga e’tibor berish lozimligini 
belgilash zarur.
Suhbat
. Suhbatga tayyorgarlik ko‘rish jarayonida anketa so‘rovi 
o‘tkazish,
oldindan savollar tuzish
, bola mazkur muassasa (reabilitatsiya 
markazi)ga tushganida xulosa chiqargan komissiya natijalari bilan tanishish lozim. 
Suhbatning muvaffaqiyati oldindan o‘rnatilgan aloqaga, u qay 
darajada
mukammal tayyorlanganiga
, ijtimoiy pedagogning suhbatni tashkil etish 
mahoratiga bog‘liq bo‘ladi. Suhbat qisqacha kirish qismi bilan boshlanadi. Unda 
so‘rov mavzusi, maqsadi va vazifalari haqida gapiriladi. So‘ngra mazmunan 
neytral bo‘lgan oddiy savollar taklif qilinadi.
Tahlilni
, mulohaza yuritishni talab 
qiluvchi murakkabroq savollar suhbat o‘rtasiga joylashtiriladi. Suhbatning yangi 
yo‘nalishiga o‘tish izohlar bilan quvvatlanishi lozim.

•
Anketa so‘rovi
-
so‘rov yo‘li bilan statistik material to‘plash usuli. Anketa 
mazkur shaxs yoki o‘zga shaxsga doir materialni olish uchun mo‘ljallangan 
bo‘lishi mumkin. Anketa materiali asosan pirovard natijani yoritib beradi. 
Anketa so‘rovi samarali bo‘lishida muayyan qiziqish va pedagogga ishonch 
ulkan ahamiyat kasb etadi. Anketa tuzishda uning mazmuni va shaklini 
e’tiborga olish muhimdir. Mazmunan anketa muayyan muammonigina 
qamrab olishi lozim. Har bir savol albatta fikr motivlariga tegishli bo‘lgan 
qo‘shimcha savol bilan quvvatlanadi.
Shaklan savollar yopiq
, ochiq, to‘g‘ri 
va egri bo‘lishi mumkin.
Biografik metod
-
ijtimoiy pedagogikada ayniqsa keng qo‘llaniladigan 
usullardan biri. Insonning o‘zi aralashgan turli jarayonlar va vaziyatlarga 
shaxsiy munosabatlari qayd etiladi. Biografik ma’lumotlarning turli xil 
manbalari mavjud: intervyu,
qarindoshlarning guvohliklari
, fotosuratlar va 
h.k. Bu manbalarning barchasi insonning boshqa kishilar bilan hayot 
jarayonida to‘plagan tajribasini aniqlash uchun imkoniyat yaratadi. Ushbu 
metodning ko‘rinishlaridan biri 
- oila biografiyasi. Konkret oila tarixini 
o‘rganish insonning shakllanishiga ta’sir etuvchi xulq
-atvor modeli, hayot 
pozitsiyasi kabi ichki omillarni aniqlash imkoniyatini beradi.

•
Foydalanilgan adabiyotlar: