16-rasm
Graflar bilan ishlash algoritmlari
bir qator murakkab va muhim masalalarni
yechishda foydalidir. Graflarda qidiruvning asosiy strategiyasi bog’lanishlarning
fundamental masalalari asosida ishlab chiqiladi va qo‘llaniladi. Jumladan, eng
qisqa masofani aniqlash, minimal asosli daraxt qurish, tarmoqdagi oqimlar
masalasi va h.k. Ushbu algoritmlar asosida yana o‘sha ma’lumotlarning abstract
turiga asoslangan ustuvor navbatlar yotadi.
Satrlarni qayta ishlash algoritmlari
simvollar ketma-ketligini qayta
ishlashning bir qator usullarini o’z ichiga oladi. Satrda qidirish etalon bilan yonma-
yon qo’yishga olib keladi, bu o’z navbatida sintaksis tahlilga olib keladi. Ushbu
sinf masalalariga fayllarni siqish texnologiyasini kiritish mumkin.
Geometrik algoritmlar –
bu nuqta va chiziqlar (va boshqa geometrik
obyektlar) dan foydalaniladigan masalalarni yechishga qaratilgan usullar. Bu
algoritmlardan yaqin kelajakda foydalanish boshlandi.
Iteratsiya
(lot. iteratio — takrorlash) — biror matematik amalni koʻp marta
ishlatish. Mac., /(x),/[Ax)], /{/[/(x)]}... ketma-ketlik/(d:) funksiya I.laridir. Xususiy
holda/(x) = ax boʻlsa, bu funksiyaning I.lari quyidagi koʻrinishda boʻladi: ax, a2x,
a3x,...a”x,....Qoʻllani-layotgan amalning necha marta ishlatilganligini koʻrsatuvchi
son I. koʻrsat-kichi deyiladi. I., xususan, turli (algebraik va funksional)
tenglamalarni ketma-ket yaqinlashish usuli bilan yechganda uchraydi. Nazariy va
tatbiqiy matematika masalalarini hal qilishda I.dan foydalaniladi.
Yuqoridagi misollarga asoslanib shuni aytish mumkinki, algoritmlar
samaradorligi bo’yicha 3 hil bolishi mumkin: 1) Eng yomon holat bunda algoritm
masalani echish uchun maksimal sondagi amallarni bajarishni talab qiladi; 2) Eng
yaxshi holat bunda algoritm masalani echish uchun minimal sondagi amallarni
bajarishni talab qiladi; 3) O‘rtacha holat bunda algoritm masalani echish uchun
maksimal va minimal sonlar orasidagi sondagi amallarni bajarishni talab qiladi.
Sodda hollarda ortacha samaradorlikni aniqlash algoritmga mumkin bolgan
kirishlar, har bir kirish uchun algoritm asosida bajarilayotgan etaplar sonini
aniqlash, barcha kirishlar uchun qadamlar sonini aniqlash va ularning hammasini
qoshib hisoblangandan song kirishlar soniga bolish yordamida amalda oshiriladi.
