Mavzu: Gidro_pnevmotransport sxemalari va ularni qo’llash sharoitlari.
Reja:
Gidravlik transportida oqimning harakati
Pnevmatik transport qurilmalar sxemasi
Gidroshaxtanin g qazib olish uchastkasida jihozning joylashishi va kon sxemasi
Gidravlik transportida oqimning harakati ochiq jelob
(tarnov)larda va ariqchalarda (lotoldarda) nishabi bo'lganda o'z oqimi
bilan (ayrim hollarda quvurlarda) yoki nasosning bosim farqlarini
paydo qilishi natijasida bajariladi. Pnevmatik transportida harakat
faqat quvurlar orqali havo ishlab ehiqaruvehi qurilma (kompressor)
yordamida bosimlarning farqi hisobiga bajariladi.
Bosimlarni farqi quvurni boshida yoki oxirida hosil bo'lishiga
qarab pnevmatik qurilmalar so'rib oluvchi va itaruvchi (puflovchi),
ayrim hoilarda kombinatsiyalashgan so'ruvchi-itaruvchi qurilmalar
qo'llaniladi. Pnevmalik qurilmalarning uchta turi ham qo'llaniladi.
gidravlik qurilmaning esa asosan zo'riqmali (itaruvchi) turi
qo'llaniladi.
Gidravlik transport yordamida shaxtada foydali qazilma qum.
shag'al va bo'shliqlarni to'Idirish uchun maydalangan tog' jinslari
tashiladi. Ochiq kon Iarda gidravlik transport yordamida tog' jinslarini
ag'darmaga va foydali qazilmani yuqoriga tashiladi. Ayrim hoilarda
gidravlik transporti gidravlik usulda foydali qazilmani qazib olish va
yuqoriga ko'tarish va gidravlik usulda foydali qazilmani boyitishda
qo'llaniladi.
Pnevmatik transport o'ta zarur holarda foydali qazilmani yer
ostida tashishda qo'llaniladi lekin ko'p hollarda shaxtadagi qazib
olingandan keyin hosil bo'lgan bo'shliqlarni to'ldirishda ishlatiladi.
Bu transport turlari quyidagi afzalliklarga ega:
- yo'llarni murakkab chegaralik holatida ishchi quvurlarni
joylashtirishning soddaligi va qulayligi;
- quvurlar o'lchamlarining kichikligi;
- materiallarni bir punktdan bir necha. va bir necha punktlardan
bitta punktga tashish. quvurlarning tarqalish imkoniyatlarini beradi;
- bitta qurilmaning o'ta uzun imkoniyati;
- yuqori avtomatik xususiyati:
- kam mehnat talabi.
Gidravlik transportining kamchiliklari quyidagilar:
- yuqori energiva hajmliligi:
- yer osti transportida lahimlaming namlanishi;
qish mavsumiarida yer ustida ekspluatatsiva qilishning
murakkablashishi.
Pnevmatik transportining kamchiliklari - o'ta yuqori energiva
hajmliligi va quvurlarining tez yedirilishi. ayniqsa. abraziv yuklarni
tashishda, bundan tashqari, bu transport turi bilan to’kma yuklarning
o'lchamlari xa boshqa tasniflari bo'yicha tashish chegaralanadi
Pnevmatik transporti 3-xil sxema bo’yicha ishlash sxemasi quyidagi 1-rasmga keltirilgan a- so’rib oluvchi b-haydovchi v-so’rib olib haydovchi
Pnevmatik transport qurilmalar sxemasi:
a – so’rib oluvchi turi: b - haydovchi turi; v - so ‘rib olib haydovchi turi.
1-so'ruvchi soplo 2 - tashish quvuri: 3 -ajratuvchi;4-chang yig’uvchi; 5-shluzli to’siq, 6 – havo haydovchi mashina
Gidravlik transporti. Quvurli zo'riqma gidrotransportriinn birbiridan prinsipial tarqlanuvchi ikki xil sxemasi qo’laniladi
a -pulpa uchun nasos bilan: b - banabanli pititel
Birinchisi so'rib olishi va transport ishi markazdan qochuvchi
nasos yordamida, o'z,dan suv va qattiq fraksiyalarm o'tkazuvchi
(ztmlesos - yer so'ruvchi. uglesos -- ko'mir so'ruvchi) qurilmalar
yordamida amalga oshiriladi. Transport!» oxirida elak yordamida
qattiq fraksiyalarni suvdan ajralib, suvni qayta isldatisbga yuboriladi.
Quyuq fraksiyalarni quvurlar orqali manzilga tashiladi. Ikkinchisida
nasos hovuzdan (rezervuardan) suvni olib quvurga haydaydi.
Tashiladigan yuk shu quvurga maxsus qurilma orqali kiritiladi va
oxirgi punktda pulpa hovuzda tindiriladi. Shluzlovchi qurilma sifatida
radial to'siqh aylanuvchi barabanlar hamda kamerali pitatellar
qo'llaniiadi.
2- rasm. Gidroshaxtanin g qazib olish uchastkasida jihozning joylashishi va
kon sxemasi:
1. 2. va 3 - qazish zaboyi; 4 - kon o 'tis h pechi; 6 va 7 -- aklcuniulyasiyalashgan
va parallel shtrek; 8 — m ay d alag ich ; 9 - uchastka k o'mir so’rg 'ich i; 10 - zum pf;
11 - bo'tana quvuri; 12 - monito rlarga suv quvuri; 13 - asosiy shtrek: 14 -
larnov; 15 - motorlarga suv quvuri: 16 — gidromonitor.
Quvurga to’kma yukni kirirish va uni quvur orqali tashishni boshqa yo’li gidroelevatorlarni qo’llash. Buning uchun prinsipi forsnkadan kata bosimda chiqadigan suvning tezlik bosimini quvurning boshidagi static bosimga aylantirishdir. Forsunkaning kamerasida bankerning tshiklaridan tashiladigan yuk so’rib olinadi va yuviadi. Oxirgi vaqtda ko’mirni suv bosimi yrdamida qazib olish bilan ko’mirni suv yordamida tashish (gidrotransport qo’llanilishi) birmuncha rivojlandi. Buning ishlashi quyidagi sxemada keltirilgan. Ko’mirni kichik zaryad bilan portlatish maydalashtiriladi va gidromonitor yordamida suv bosimida massivdan ajratib olinadi. Ajratilgan Ko’mirni ariqchalar orqali drobilkalar tashiladiunda 60 mm gacha bo’lgan kattalikda maydalanadi va zumprga tushadi. Bu joydan quvurar orqali uchastkadagi ko’mir so’ruvchi (uglerod) gidroko’targichning markaziy kamerasiga u yerdan yuqori bosimli uglesos yordamida yer sathidan ajratilgan ko’mir lentali konveyerlar orqali temiryo’l yuklash puntiga tushadi, quyindi suvlar tindirilgandan keyin qatadan yuqori bosimda (40-45atm) monitorlarga yuboriladi.
Xulosa
Xulosa qilib aytish joizki konchlik sohasida gidro-pnevmo yuritmalardan ko’p foydalanamiz. Asosan pnevmo ya’ni siqilgan havoda ishlovchi perferatorlar, burg’ilash dastdohlari, undan tashqari nasoslar ventelyatorlar kompressorlarni qo’llaymiz. Ochiq konIarda gidravlik transport yordamida tog' jinslarini
ag'darmaga va foydali qazilmani yuqoriga tashiladi. Ayrim hoilarda
gidravlik transporti gidravlik usulda foydali qazilmani qazib olish va
yuqoriga ko'tarish va gidravlik usulda foydali qazilmani boyitishda
qo'llaniladi. Pnevmatik transport o'ta zarur holarda foydali qazilmani yer
ostida tashishda qo'llaniladi lekin ko'p hollarda shaxtadagi qazib
olingandan keyin hosil bo'lgan bo'shliqlarni to'ldirishda ishlatiladi.
Foydalanilgan saytlar
www.google.com
e-library.namdu.uz
Foydalanilgan Adabiyot
G.M. MIRSAIDOV, T.J. ANNAQULOV, J.B. TOSHOV ”TRANSPORT MASHINALARI”
«Noshirlik yog'dusi» Tошкент – 2015 245-bet
|
