Reja: Kompyuterning qo`shimcha qurilmalari va ularning ishlash prinsiplari

MAVZU:
Komyuterga asosiy va qo'shimcha qurilmalarni ulash
REJA:
1.
Kompyuterning qo`shimcha qurilmalari va ularning ishlash prinsiplari
2.
Periferik qurilmalar va ularning vazifalari
Sichqoncha – ma’lumotlar kiritilishini yengillashtiruvchi manipulyator.
Skaner – qog’ozdagi ma’lumotni kompyuterga tasvirli yoki matnli ravishda
kiritadi.

Modem – telefon tarmog`i orqali boshqa kompyuter bilan ma’lumot almashish
imkoniyatini va internet tarmog`iga ulanishga yordam beradi.

Plotter – turli tasvirni va grafiklarni bosmaga chiqarish qurilmasi.
Strajer – kompyuterning venchesteridagi ma’lumotlar nusxasini zaxiraga olish
uchun mo`ljallangan qurilma bo`lib , ma’lumotlarni magnit lentali kassetaga
(kartridjga) yozishga mo`ljallangan.
Kompakt disklar – 610 Mgbaytgacha ma’lumatlarni saqlay oladi. Ular asosan
o`qish uchun ishlatiladi.
Trekbol – shar shaklidagi manipulyator. Kompyuter o`yinlarida foydalaniladi.
Tarmoq qurilmasi– bir necha kompyuterlarni tarmoqqa birlashtirilib, kompyuter
o`zi axborot almashish imkonini beruvchi qurilma.
Har bir qurilma – sistema blokida joylashgan mos ulagichga ulanadi yoki
o`rnatiladi.
Kolonka - kompyuterdan tovushli (ovozli) film, musiqa, o`yinlar o`ynagan paytda
o`yinning maxsus
effekt tovushlarni eshitish
, tovushli programmalarni, maxsus
tovushli o’rgatuvchi fayllarni bizga eshittirish uchun yordam beradigan moslama.
Videoproyektor – kompyuter va shunga o`xshash namoyish vositalarining alohida
qo`shimcha monitori hisoblanib, tasvirlarni yirik hajmda tasvirlash uchun
mo`ljallangan.
Printer – (ing.chop qiluvchi) ma’lumotlarni qog`ozda chop qiluvchi qurilma.

Skaner – (ing.scaner-o`qib oluvchi) ma’lumotlarni nurli lampa yordamida rasmli
ko`rinishda kompyuter xotirasiga o`qib oluvchi qurilma.
Periferik qurilmalar ham kompyuterning qo`shimcha qurilmalariga kiradi.
Periferik qurilma – bu komyuterga tashqi tomondan ulanib uning imkoniyatlarini
kengaytiradigan qurilmalarga aytiladi. Periferik qurilmalar faqat qo`shimcha
ishlarni amalga oshiradi. Periferik qurilmalar kompyuterga ma’lum bir portlar yoki
simsiz ulanishi mumkin. Periferik qurilmalarning soni ko`pligi uchun , ular bir
necha guruhlarga bo`lib o`rganiladi:
▪
Kiritish qurilmalari – bu qurilmalar biror narsa 
(rasm, yozuv, komanda,video, ovoz)larni 
kompyuterga kiritish uchun ishlatiladi. 
Klaviaturani ham 
shu guruhga kiritish mumkin
, 
lekin u periferik qurilma emasda. Bu guruhga 
quyidagi qurilmalar misol bo`la oladi:trekbol, 
skaner, raqamli fotoapparat, kodlovchi qurilma, 
shtrix-kodlarni o`quvchi 
qurilmalar
,mikrofon,…
▪
Chiqarish qurilmalari – biror 
narsa(rasm,matn,ovoz,…) ni kompyuterdan 
chiqarish uchun ishlatiladi.Bu guruhga 
quyidagilar misol bo`la oladi:printer, plotter, 
naushnik, kolonka,sambufer,…
▪
Saqlash qurilmalari – bu qurilmalar 
ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. Bu 
guruhga qo`shimcha qattiq disklar, 
CD-DVD 
disklar
, fleshkalar, floppy disketalar, 
disk 
massivlari
,…
▪
Tarmoq qurilmalari – bu qurilmalar tarmoq 
qurish uchun ishlatiladi.Tarmoq topologiyalariga 
qarabbu qurilmalar tanlanadi. MIsol qilib, tashqi 
modem qurilmalari, 
tarmoq adapterlari
,…

Modem va faks modemlar. Modem-telefon tarmog`i orqali kompyuter bilan aloqa
qilish va internet tarmog`iga ulanish imkonini beruvchi qurilmadir.
Faks modem bu faksimil xabarlarni qabul qilish va jo`natish imkonini beruvchi
modemdir.
O`zining tashqi ko`rinishi va o`rnatilishi joyiga qarab modemlar ichki va tashqi
modemlarga bo`linadi.