Окно menyusi komandalarining mazmuni:
1. Новое - Dokumentni ikkita oynada ko’rsatilishini taminlash.
2. Упорядочить все - Hamma ochik fayllar oynalarini ekranda ko’rinishini taminlash.
3. Разделить - Dokument oynasini ikkiga bo’lib unda ishlash.
25
Yuqoridagi buyruklarni ko’p qismini biz yordamchi yoki tezkor tugmalar
yordamida bajarishimiz mumkin. Shuning uchun vaqtni tejash Maqsadida ko’p
kompyuter foydalanuvchilari menyu xizmatlaridan kam foydalanishadi.
Nazorat savollari:
1.
Word dasturning Format menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
2.
Word dasturning Servis menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
3.
Word dasturning Tablitsa menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
4.
Word dasturning Okno menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
5.
Word dasturning oynasi va oyna elementlari haqida nima bilasiz?
6.
Word dasturning yordamchi tugmalarining Sandartne guruhi haqida nima bilasiz?
7.
Word dasturning yordamchi tugmalarining Formatirovanie guruhi haqida nima
bilasiz?
8.
Word dasturning yordamchi tugmalarining Risovanie guruhi haqida nima bilasiz?
9.
Word dasturning yordamchi tugmalarining Tablits i granitsi guruhi haqida nima
bilasiz?
10.
Word dasturning Fayl menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
11.
Word dasturning Pravka menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
12.
Word dasturning Vid menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
13.
Word dasturning Vstavka menyu bo’limining buyruglari haqida nima bilasiz?
26
Word 2007 dasturi ishga tushganda tasvirdagi Word titul
sahifasi hosil bo‘ladi va Word 2007 dasturi ishga
tushadi. Dastur ishga tushgach quyidagicha ko‘rnishdagi
oyna hosil bo‘ladi:
Word 97-2007 dasturlaridan farqli
ravishda Word 2007 dasturida menyu
va qo‘zg‘almas uskunalar panellaridan
voz kechilgan bo‘lib, bu erda
boshqacha yo‘l tutilgandir. Dastur
oynasi quyidagi qismlardan iborat:
4) ―Soxranenie‖ bo‘limida
Word
2007 dasturida yozilgan hujjatni saqlash parametrlari boshqariladi. Bu oynadagi
―Soxranyat fayli v sleduyushem formate‖: maydonidagi ochiladigan ro‘yxatdan
saqlanadigan hujjatni saqlash kerak bo‘lgan formati tanlanadi. (Eslatma: Agarda siz
ko‘pincha Word 97-2003 formatidagi Word dasturi o‘rnatilgan Kompyuterda
ishlaydigan bo‘lsangiz, bu formatlardan Word 97-2003 formatini tanlashingiz kerak
bo‘ladi. Shunda siz tayyorlagan hujjatlaringizni boshqa kompyuterlarda ham ochish
imkoniga ega bo‘lasiz). ―Avtosoxranenie kajdie‖ matni oldiga belgi qo‘yilganda
Word dasturi bir xil vaqt oraliqlarda (bu vaqt shu sohadagi minut maydonida
ko‘rsatiladi) avtomatik tarzda saqlash ishlarini bajarib boradi va bu siz tayyorlagan
hujjatning elektr toki o‘chganda yoki boshqa sabablarga ko‘ra kompyuter ishi to‘xtab
qolganda o‘chib ketishining oldini oladi. ―Katalog dannix dlya avtovosstanovleniya‖
bandidagi ―Obzor …‖ tugmasini bosganda hosil bo‘ladigan oynadan avtomatik tiklash
ishlari uchun boshlang‘ich papka ko‘rsatiladi. ―Raspolojenie faylov po umolchaniyu‖:
bandidagi ―Obzor‖ nugmasini bosilganda hosil bo‘ladigan oynada esa tayyorlangan
27
hujjatlarni saqlash uchun Word matn muharriri odatda taklif etadigan papka
ko‘rsatiladi.
5)―Dopolnitelno‖ bandida belgilangan qismni kiritilayotgani bilan almashtirish,
so‘zlarni avtomatik belgilash, matnlarni o‘tkazishni boshqarish, giperjo‘natmani Ctrl
tugmasi bilan sichqoncha chap tugmasini bosganda aktivlashtirish, abzastlarni
avtomatik belgilash, Insert tugmasini surib yozish va almashtirib yozish holatlarini
almashtirish uchun ishlatilishi, ekran bandidagi ―Chislo dokumentov v spiske
poslednix faylov‖ maydonidagi sonni oshirish yoki kamaytirish orqali Wordda
ochilgan oxirgi fayllar sonini oshirish yoki kamaytirish kabi ko‘plab parametrlarni
boshqarish mumkin.
6)―Nadstroyki‖ bandida Word 2007 dasturining ulanish parametrlarini (Outlock
express orqali) boshqarish mumkin.
7)―Цentr upravleniya bezopasnostyu‖ bandida Word 2007 dasturida ma‘lumotlar
xavfsizligi parametrlarini boshqarish va o‘rnatish mumkin.
8)―Resursi‖ bandida Microsoft firmasiga murojaat qilish, Web-sahifalarni qidirish,
Microsoft Office dasturlarining ishonchliligini ta‘minlashga oid turli xususiyatlarni
o‘rnatish va boshqarish mumkin. Bu oynada ―Poluchit obnovleniya‖-Microsoft
Office dasturlari uchun eng so‘nggi yaratilgan yangiliklarni olish, ―Цentr diagnostiki
Microsoft Office‖-Microsoft Office dasturlarini tekshirish va xatoliklarni sozlash
markazi(dasturi), ―Svyajites s nami‖-Microsoft
firmasi bilan aloqa qilishning turli yo‘llari,
―Aktivirovat Microsoft Office‖- Microsoft Officedan
foydalanishni davom ettirish uchun uni
faollashtirish kerak bo‘ladi(trial va demo
versiyalar uchun). ―Pereyti na veb-uzel
Microsoft Office Online‖- Microsoft Office
Online web-sahifasiga o‘tish va bepul
yangilanishlarni
olish,
―O
programme
Microsoft Office Word 2007‖- Microsoft Office
Word
2007
dasturi
haqidagi
qisqacha
ma‘lumotlarni olish kabi buyruqlar joylashgan.
Sarlavha satrining eng chap qismida Microsoft Office dasturlar paketining emblemasi
shaklidagi tugma joylashgan bo‘lib, bu tugma dastur bosh menyusi hisoblanadi va bu
erda turlicha ko‘p ishlatiladigan buyruqlar joylashgan. Bu menyuni ochish uchun shu
tugma ustida sichqoncha chap tugmasini bosish yoki klaviaturadan Alt+f
kombinastiyasini bosish kerak bo‘ladi. Natijada quyidagicha ko‘rinishdagi oyna hosil
bo‘ladi:
28
Yana shuni ham aytib o‘tish kerakki, Microsoft Office 2007 mualliflari oldingi
Office versiyalari bilan ishlab kelganlarga qulayliklar yaratish maqsadida Alt tugmasi
yordamida Word yuqori qismidagi boshqaruv ob‘ektlarini faollashtirish imkoniyatini
ham qoldirganlar, ya‘ni alt tugmasini bosilganda ekranning yuqori qismi faollashadi
(turli qismlarda turli kirill alifbosi harflari ko‘rinib qoladi). Bu holatda siz o‘zingizga
kerakli kirill alifbosi harfini bosib, shu harf aks etgan menyu yoki bo‘lim bandini
ochishingiz, ko‘rishingiz yoki bajartirishingiz mumkin (Bunda tizim lotin yoki kirill
alifbosida turganligining farqi yo‘q). Kerakli harfni klaviaturadan bosish orqali shu
harf ko‘rsatilgan bo‘lim yoki uskunalar paneli aktivlashtiriladi va uskunalar paneli
tanlanganda uning ichki buyruqlarida ham turli harflar hosil bo‘ladi va shu buyruqlarni
bajartirish uchun shu ko‘rsatilgan harflarni bosish etarli.
Lekin bu ro‘yxat biz bajaradigan ishlarga bog‘liq holda o‘zgarib turishi ham mumkin.
Masalan biror bir grafik ob‘ektni tanlaganimizda panellar satrida yangi
25
Format paneli qo‘shiladi va bu panelda grafik ob‘ektni boshqarish buyruqlari
joylashgan bo‘ladi. Panellar satrining ixtiyoriy joyida sichqoncha o‘ng tugmasini
bosganda quyida ko‘rsatilgan ko‘rinishdagi oyna hosil bo‘ladi va bu oynada Nastroyka
paneli bistrogo dostupa buyrug‘i sarlavha satridagi tezkor tugmalar qatorini
boshqaruvchi oynaning hosil bo‘lishiga olib keladi. ―Razmestit panel bistrogo
dostupa pod lentoy‖ buyrug‘i tezkor tugmalarni uskunalar panelining pastki qismida
joylashuvini ta‘minlaydi. ―Svernut lentu‖ buyrug‘i tanlanganda uskunalar
panellarining nomlari (panellar satri)gina qolib, uskunalar panellarining o‘zi esa
ko‘zdan yashirinadi va bu Word ishchi maydonining sezilarli oshishiga olib keladi.
Glavnaya uskunalar paneli
Bu uskunalar panelida oldingi Word versiyalarida ―Standartnaya‖ va
―Formatirovanie‖ uskunalar panellarida joylashgan eng ko‘p ishlatiladigan tugmalar
joylashgan bo‘lib, bular quyidagilardir:
Bufer obmena – almashinish buferi bo‘lib, uning asosiy vazifasi dasturda va
dasturlararo ma‘lumotlar almashinuvini ta‘minlashdan iborat va Word 2007 dasturida
bu ishlarni bajarish uchun buferga olinadigan qismni belgilab
ko‘rsatish kerak. Belgilashning quyidagicha usullari mavjud:
Belgilanadigan matnning boshiga sichqoncha ko‘rsatkichini
keltirib, chap tugmani bosib turgan holda matn oxirigacha
ko‘rsatkichni olib borish.
29
Belgilanishi kerak bo‘lgan so‘z ustida sichqoncha chap tugmasini
ikki marta tez bosish. Sichqoncha chap tugmasini uch marta tez bosish esa ko‘rsatkich
turgan abzastning to‘liq belgilanishiga olib keladi.
Klaviatura orqali belgilashda kursor kerakli pozitsiyaga olib kelinadi va Shift
tugmasini bosib turgan holda yo‘nalish tugmachalari yordamida harakatlantiriladi.
Bunda kursor bosib o‘tgan yo‘ldagi matn belgilanadi. Bu usulda kursorni tezroq
harakatlantirish uchun quyidagi jadvaldan foydalanish mumkin:
Vazifa
Bajarish usuli
Bir so‘z chapga o‘tish
Ctrl+<-
Bir so‘z o‘ngga o‘tish
Ctrl+->
Satr oxiriga o‘tish
End
Satr boshiga o‘tish
Home
Bir sahifa yuqoriga o‘tish
Page Up
Bir sahifa pastga o‘tish
Page Down
Hujjat boshiga o‘tish
Ctrl+Home
Hujjat oxiriga o‘tish
Ctrl+End
Abzast boshiga o‘tish
Ctrl+yuqori yo‘nalish tugmasi
Abzast oxiriga o‘tish
Ctrl+pastki yo‘nalish tugmasi
Butun hujjatni belgilash uchun Ctrl+A kombinastiyasi bosiladi.
Butun hujjatni belgilash uchunCtrl+A kombinastiyasi bosiladi.
Matnlarni belgilab olgach, ularni buferga nusxalash, qirqib olish va kerakli joyga olib
borib, joylashtirish mumkin, buning uchun quyidagilarni bilish kerak:
Buferga belgilangan ma‘lumotni nusxalash. Bunda belgilangan ma‘lumot
bilan hech qanday o‘zgarish sodir bo‘lmaydi. Faqatgina shu ma‘lumotni
kompyuter vaqtincha eslab qoladi. Ma‘lumotni belgilab bo‘lgach, uning
ustida sichqoncha o‘ng tugmasini bosganda kontekst menyu hosil bo‘ladi
va bu menyuni hosil qilish uchun klaviaturadagi o‘ng tomondagi Ctrl va
Pusk menyusi tugmalari o‘rtasida joylashgan kontekst menyu tugmasi orqali ham
hosil
qilish
mumkin.
Kontekst
menyuni
hosil
qilgach,
undagi
―Kopirovat‖(nusxalash)buyrug‘ini tanlash, shu belgilangan matn yoki ob‘ektning
buferga olinishiga olib keladi. Belgilangan ma‘lumotni buferga nusxalash uchun
bundan tashqari tugmalar kombinastiyalaridan ham foydalanish mumkin: Ctrl+C,
Ctrl+Insert.
Umuman olganda bir hujjat doirasida biror bir matn qismini bir joydan boshqa joyga
nusxalab o‘tkazish zarurati tug‘ilganda uni albatta buferga nusxalab olib o‘tish shart
emas. Agar boshlang‘ich va so‘nggi manzil orasi yaqin bo‘lsa, bu ishni
Drag&Drop(ushlab ol va o‘tkaz)usulidan foydalanib ham bajarish mumkin. Buning
uchun kerakli matn qismini belgilab olamiz va Ctrl tugmasini bosib turgan holda shu
matn qismini kerakli joyga sichqoncha chap tugmasini bosib turgan holda olib
30
o‘tamiz.
Buferga belgilangan ma‘lumotni qirqib olish. Bunda belgilangan ma‘lumot
yo‘qoladi va joylashtirilishi kerak bo‘lgan joyga kursorni olib borib
joylashtirilmasa yo‘qotilishi mumkin. Bu buyruqni berishning yana bir
usulibelgilangan matnning kontekst menyusini hosil qilib, shu hosil
bo‘lgan menyudan ―Virezat‖(Qirqib olish)buyrug‘initanlash kerak. Bu
ishni klaviatura orqali bajarish uchun qirqib olinadigan qismni belgilab, Ctrl+X
kombinastiyasini bosiladi. Umuman olganda buferga biror-bir qismni qirqib olib, uni
boshqa joyga joylashtirish uchun Drag&Dropusuli qo‘l keladi. Bunda ko‘chiriladigan
qism belgilab olinadi va uning ustida sichqoncha chap tugmasini bosib turgan holda
kerakli joyga olib borib qo‘yib yuboriladi. Bunda shu belgilangan qism oldingi turgan
joyidan yo‘qoladi va yangi joyga ko‘chadi.
Bu tugma formatlarni nusxalash tugmasi bo‘lib, undan biror-bir matnning formatini tezlik
bilan boshqa bir matnning formati ko‘rinishiga o‘tkazish uchun foydalaniladi. Buning
uchun formati kochirilayotgan matn belgilanib(ko‘rsatilib), so‘ng shu tugma ustida
sichqoncha chap tugmasi bosiladi. So‘ngra sichqoncha ko‘rsatkichi shu tugma shaklini
olgach formatlanihi kerak bo‘lgan matn ustiga olib borilib, sichqoncha chap tugmasini
bosiladi. Natijada shu matn ko‘rinishi dastlabki ko‘rsatilgan matn formati ko‘rinishiga
o‘tadi. Biror bir matnning formatini bir necha marta bir nechta joylarda qo‘llash kerak
bo‘lganda shu tugma ustida sichqoncha chap tugmasi ikki marta bosiladi va kerakli
joylarda chap tugmani bosish shu joylarning formati dastlabki matn korinishini olishiga
olib keladi.
Bu holatdan chiqish uchun esa klaviaturadagi esctugmasini bosish etarli.
Bu tugma buferga nusxalab yoki qirqib olingan ma‘lumotni kursor turgan
joyga o‘rnatish tugmasi bo‘lib, uni bajartirishning yana bir usuli
– kursorni kerakli joyga keltirib, klaviaturadan kontekst menyu
tugmasini bosish yoki shu joyda sichqoncha o‘ng
tugmasini bosib, kontekst menyuni hosil qilish va hosil
bo‘lgan menyudan ―Vstavit‖buyrug‘ini tanlashdir. Bundan tashqari
bu buyruqni klaviatura orqali Ctrl+V, Shift+Insert kombinastiyalari
orqali ham bajarish mumkin.
Bu tugmaning pastki qismida joylashgan ―Vstavit‖
tugmaini bosganda quyida ko‘rsatilgan ko‘rinishdagi
ro‘yxat hosil bo‘ladi va bu ro‘yxatda quyidagicha
buyruqlar bor: ―Vstavit‖ – Oddiy o‘rnatish
―Spestialnaya vstavka…‖ - Maxsus o‘rnatish oynasini
chqarish. Bunda o‘rnatilayotgan ob‘ektning qanday xususiyatlar bilan va qanday
ko‘rinishda
o‘rnatilishini
foydalanuvchi o‘zi belgilab
beradi.
―Vstavit kak giperssilku‖ –
31
o‘rnatilayotgan
ob‘ektni
giperjo‘natma
tarzida
o‘rnatish.
Bunda
o‘rnatilgan matn o‘zining
nusxalab
yoki
ko‘chirib
olingan
joyiga o‘tish
tugmasi (giperjo‘natmasi) bo‘lib qoladi(Giperjo‘natma Word matn muharririda
sichqoncha chap tugmasini Ctrl tugmasi bilan birga bosilishi orqali bajariladi). Agar
bu giperjo‘natma manzilini o‘zgartirish kerak bo‘lsa uning ustida sichqoncha o‘ng
tugmasini bosib, kontekst menyudan ―izmenit giperssilku‖ – giperjo‘natmani
o‘zgartirish buyrug‘i tanlanadi va hosil bo‘lgan oynada giperjo‘natma xususiyatlarini
o‘zgartirish ishlarini boshqarish mumkin bo‘ladi. Bu oynada giperjo‘natmani shu
32
hujjat miqyosida, boshqa biror hujjat, fayl yoki web-sahifa miqyosida o‘tish ishlarini
tashkillashtirish mumkin bo‘ladi.
Bu tugma matn shrift turini o‘zgartirish tugmasi bo‘lib, matnning
shriftini o‘zgartirish uchun shu matnni tanlab, bu tugmaning o‘ng
tomonidagi uchburchakli shakldagi tugmada sichqoncha chap
tugmasi bosiladi va ochilgan ro‘yxatdan kerakli
shrift turi ustida sichqoncha chap tugmasi bosiladi. Word 2007 dasturidagi
yangiliklardan biri shuki – unda siz shriftni tanlamasdan turib, faqatgina sichqoncha
ko‘rsatkichini shu shrift nomi ostiga keltirgan holda belgilangan matn qanday
ko‘rinishga kelishini ko‘rishingiz mumkin bo‘ladi. Bu tugma ro‘yxatidagi shriftlardan
birini qo‘llash uchun klaviaturadan Ctrl+Shift+F tugmalar kombinastiyasini bosish
―Shrift‖oynasining ochilishiga olib keladi va bu oynaning shu nomli maydonidan
kerakli shriftni tanlab, OK tugmasini bosish orqali belgilangan matnga shu shriftni
qo‘llash mumkin.
Bu tugma belgilangan matnni oldin belgilangan formatlashning barcha
ko‘rinishlaridan tozalash tugmasidir;
Bu tugma belgilangan matnni qalinlashtirib yozish tugmasi bo‘lib, uning
ustida sichqoncha chap tugmasini bir marta bosish shu tugmaning ochiq
rangga o‘tishiga va matnning qalinlashuviga olib kelsa, uni qayta bosish
tugma xiralashuviga va matnning asl holiga qaytishiga olib keladi va bu
tugmaning vazifasini klaviatura orqali Ctrl+B(Bold-qalin, semiz)
kombinastiyasi orqali ham bajarish mumkin. Bundan tashqari bu vazifani
Ctrl+Shift+P(F) kombinastiyalaridan birini bosib hosil qilinuvchi
―Shrift‖oynasining ―Nachertanie‖maydonidagi―Polujirniy‖ buyrug‘ini
tanlash orqali ham amalga oshirish mumkin.
Bu tugma belgilangan matnni egrilashtirib yozish tugmasi bo‘lib, uning ustida
sichqoncha chap tugmasini bir marta bosish shu tugmaning ochiq rangga o‘tishiga va
matnning egrilashuviga olib kelsa, uni qayta bosish tugma xiralashuviga va matnning asl
holiga qaytishiga olib keladi va bu tugmaning vazifasini klaviatura orqali Ctrl+I(Italic)
kombinastiyasi orqali ham bajarish mumkin. Bundan tashqari bu vazifani Ctrl+Shift+P(F)
kombinastiyalaridan
birini
bosib
hosil
qilinuvchi
―Shrift‖oynasining
―Nachertanie‖maydonidagi―Kursiv‖buyrug‘ini tanlash orqali ham
amalga oshirish mumkin.
Bu tugma belgilangan matnning tagiga chizib yozish tugmasi bo‘lib, uning
ustida sichqoncha chap tugmasini bir marta bosish shu tugmaning ochiq rangga
o‘tishiga va matnning tagiga chizilishiga olib kelsa, uni qayta bosish
tugma xiralashuviga va matnning asl holiga qaytishiga olib keladi va bu tugmaning
vazifasini klaviatura orqali Ctrl+U(Underline-pastda chiziqli) kombinastiyasi orqali
ham bajarish mumkin. Bundan tashqari bu vazifani Ctrl+Shift+P(F)
29
33
kombinastiyalaridan birini bosib hosil qilinuvchi ―Shrift‖ oynasining
―Podcherkivanie‖ maydonidagiro‘yxatniochib, bu ro‘yxatdan kerakli chiziq turlaridan
birini tanlash orqali ham bajarish mumkin. Bu tugmaning o‘ng tomonidagi
uchburchakli tugmani bosib, hosil bo‘lgan oynadan kerakli chiziq turi, chiziq rangi va
boshqa xususiyatlarini ham tanlash mumkin.
Bu tugma bosilganda belgilangan matnning o‘rtasidan o‘tadigan chiziq hosil
bo‘ladi va bu vazifani Ctrl+Shift+P(F) kombinastiyalaridan birini bosib hosil
qilinuvchi
―Shrift‖
oynasining
―Vidoizmenenie‖
maydonidagi
―Zacherknutiy‖ sohasiga belgi qo‘yish orqali ham bajarish mumkin.
Bu tugma belgilangan matnni pastki indeksga yozish tugmasi bo‘lib, bu
vazifani ―Shrift‖ oynasining
―Vidoizmenenie‖ maydonidagi
―Podstrochniy‖ sohasiga belgi qo‘yish
orqali ham bajarish mumkin.
Bu tugma belgilangan matnni ngyshksh
indeksga yozish tugmasi bo‘lib, bu vazifani
―Shrift‖ oynasining ―Vidoizmenenie‖
maydonidagi
―Nadstrochniy‖ sohasiga belgi qo‘yish orqali
ham bajarish mumkin.
Bu tugma belgilangan matn registrini o‘zgartirish
tugmasi bo‘lib, uning ustida sichqoncha chap
tugmaining bosilishi quyidagi oynaning hosil
bo‘lishiga olib keladi va bu oynadan kerakli buyruqlarda biri
tanlanadi. 1-buyruq – Birinchi harfni katta yozish, 2-buyruq – barcha harflarni kichik
yozish, 3-buyruq – BARChA HARFLARNI KATTA YoZISh, 4-buyruq –
So‘Zlarni Katta Harflardan Boshlash, 5-buyruq – rEGISTRNI
TESKARISIGA ALMAShTIRISh buyruqlari joylashgan.
Bu tugma matnni belgilab ko‘rsatish tugmasi bo‘lib, uni tanlanganda
sichqoncha ko‘rsatkichi qalam ko‘rinishiga o‘tib qoladi va kerakli matnning
ustida sichqoncha chap tugmasini bosib turgan holda harakatlanishi shu matnning
berilgan rangli fonga o‘tishiga olib keladi. Bu rangni o‘zgartirish uchun esa, shu
tugmaning o‘ng tomonidagi uchburchak shaklidagi tugma bosiladi va kerakli
ranglardan birini tanlanadi.
Bu tugma belgilangan matn uchun matn rangini o‘zgartirish tugmasi bo‘lib,
matnni undagi aks etib turgan rangga bo‘yash uchun shu tugma ustida chap
tugma bosilishi etarli. Boshqa rangga bo‘yash uchun esa, shu
tugmaning o‘ng tomonidagi uchburchak shaklidagi tugma
tanlanadi va hosil
bo‘lgan
30
34
oynadan kerakli rang tanlanadi. Bunda kerakli rangning ustiga sichqoncha
ko‘rsatkichini olib kelish natijani ko‘rishga imkon beradi. Agar bu ranglar bizni
qoniqtirmasa, ―Drugie stveta‖ buyrug‘ini tanlab, hosil bo‘lgan kengaytirilgan palitra
oynasidan oddiy shaklda yoki spektrni berish orqali boshqa
ranglardan birini tanlashimiz mumkin.
Bu tugma biror-bir ro‘yxatni yozayotganda ishlatiladigan
belgilangan markerli ro‘yxat tuzishni boshlash tugmasi bo‘lib, enter
tugmasi bilan tushish keying qator deb qabul qilinadi va marker
qo‘yib boriladi. Bu tugmaning o‘ng tomonidagi uchburchakli
tugmada sichqoncha chap tugmasini bosganda quyidagicha ro‘yxat
ochiladi va bur o‘yxatdan kerakli marker belgisini tanlash mumkin
bo‘ladi. Bu oynadagi ―Izmenit uroven spiska‖ buyrug‘i yordamida
markerlangan ro‘yxat darajasini
o‘zgartirish mumkin. ―Opredelit noviy marker‖ buyrug‘i bosilganda esa keying
bosqich oynasi hosil bo‘ladi va bu oynada kerakli biror-bir belgi yoki rasmdan
markerli ro‘yxatning markeri sifatida foydalanish mumkin bo‘ladi.
Bu tugmaning vazifasi hujjat ichiga tartiblangan ro‘yxat joylashtirishdan
iborat bo‘lib, uning o‘ng tomonidagi uchburchakli tugmani tanlash
quyida ko‘rsatilgan ko‘rinishdagi oynaning hosil bo‘lishiga olib keladi.
Bu oynada kerakli ko‘rinishdagi tartiblangan ro‘yxatlardan biri tanlanadi.
―Izmenit uroven spiska‖ buyrug‘i tanlanganda tartiblangan ro‘yxat
darajasini o‘zgartirish, ―Opredelit noviy format nomera…‖ buyrug‘i
berilganda esa, tartiblangan ro‘yxatning formatini o‘zgartirish oynasi
hosil bo‘ladi. Bu tugmaning vazifasi ko‘p darajali tertiblangan
ro‘yxat o‘rnatish bo‘lib, uning ham barcha parametrlari oldingi
ikkita tugma kabi bo‘lganligi uchun bu tugma xususiyatlari
borasida alohidato‘xtalib o‘tmaymiz.
Bu tugmaning vazifasi abzast chekinishini kamaytirish bo‘lib, u
asosan jadvallar ichida tartiblangan yoki markerlangan ro‘yxat ishlatilganda bu
ro‘yxatlar jadval katakchasi chegarasidan o‘tib ketganda qo‘llaniladi.
Bu tugmaning vazifasi abzast chekinishini ko‘paytirish bo‘lib, u asosan
jadvallar ichida tartiblangan yoki markerlangan ro‘yxat ishlatilganda bu
ro‘yxatlar jadval katakchasi chegarasidan o‘tib ketganda
qo‘llaniladi.
Bu tugmaning vazifasi matnning belgilangan qismidagi
ro‘yxatlarni alifbo tartibida yoki raqamlarni o‘sib boorish tartibida
joylashtirishdan iboratdir.
Bu tugmaning vazifasi odatiy holda ko‘rinmaydigan tabulyatsiya
belgilarini ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan holatlarini
31
35
almashtirishdan iboratdir.
Bu tugmaning vazifasi belgilangan matn qismini yoki kursor turgan
abzastni hujjat sahifasining chap chegarasi bo‘ylab tekislashdan iboratdir.
Xuddi shu vazifani klaviaturadagi Ctrl+L (Left) tugmalar kombinastiyasi
orqali ham bajarish mumkin.
Bu tugmaning vazifasi belgilangan matn qismini yoki kursor turgan
abzastni hujjat sahifasining markaz bo‘ylab tekislashdan iboratdir. Xuddi
shu vazifani klaviaturadagi Ctrl+Etugmalar kombinastiyasi orqali ham
bajarish mumkin.
Bu tugmaning vazifasi belgilangan matn qismini yoki kursor turgan abzastni
hujjat sahifasining o‘ng chegara bo‘ylab tekislashdan iboratdir. Xuddi shu
vazifani klaviaturadagi Ctrl+R(Right) tugmalar kombinastiyasi orqali ham
bajarish mumkin.
Bu tugmaning vazifasi belgilangan matn qismini yoki
kursor turgan abzastni hujjat sahifasining ikki tomondagi
chegara bo‘ylab tekislashdan iboratdir. Xuddi shu vazifani
klaviaturadagi Ctrl+J(Justify) tugmalar
kombinastiyasi orqali ham bajarish mumkin.
Bu tugmaning vazifasi hujjat matnidagi satrlar orasidagi intervalni
boshqarish bo‘lib, uning o‘ng tomonidagi tugmani bosganda, satrlar
orasidagi interval kattaliklari ko‘rsatilgan ro‘yxat hosil bo‘ladi va bu
ro‘yxatdan keraklisini chap tugmani bosish orqali tanlanadi. Bundan tashqari bu
ro‘yxatning eng pastki qismida joylashgan buyruqlar yordamida abzastdan oldin va
keyin qoldirilgan masofani qoshish va mavjud intervalni olib tashlash mumkin.
| 